DILI: Jogu voleiból praia feto, Comunidade Paises Língua Portuguesa (CPLP), ekipa Portugal konsege halakon ekipa Timor-Leste, hodi susesu rekolla pontu tolu, iha jogu dahuluk.
DILI: Adeptus sira hakarak atu asiste no harame jogu desportivu Komunidade Países Lingua Portuguesa ba dala-XII ne’ebé abertura husi ekipa selesaun Timor-leste kontra portugal iha oras 18:OO oras timor-leste.
DILI: Atleta husi nasaun tolu hanesan Brasil, Guíne Equatorial no Guíne Bisau, konfirmadu la partisipa iha jogu desportiva Comunidade Países Lingua Portugués (CPLP) ba dala-XII ne’ebé sei abertura iha sabado (19/07) ne’e, iha oras tuku 18:00 lokraik.
DILI: Sosiedade sivil Rede ba Rai (RbR) konsidera relatorio foun hatudu IX Governu kontinua halo violasaun grave ba direitu umanu durante implementa despeju iha 2024-2025.
Rede ba Rai lansa relatoriu foun hatudu katak despeju sira ne'ebe implementa husi IX Governu durante 2024-2025 kontra lei no halo violasaun grave ba povu afetadu sira nian direitu.
Relatoriu ho naran ''despezu forsada, krime no violasaun grave ba direitu umanu” aprezenta dadus ne'eb'e hatudu momoos katak governu nia hahalok viola Konstituisaun RDTL, lei nasional no lei internasional,” dehan portavoz Rede ba Rai, Hortencio Pedro Vieira, iha sekretariadu RbR, Farol, (17/07/25).
Liu husi monitorizasaun direita, entrevista ho komunidade ho afetadu no analiza legal relatoriu dokumentu mega-despezu 12 ne'ebe akontese iha Dili durante tinan 2024-2025 ho uma kain afetadu 1.336 (total ema 7.615) inklui feto, labarik, ema ho difisensia ho idozu sira.
Rezultadu peskiza hatudu despezu implementa sen justifikasaun legal, sem konsultasan, sem notifikasaun adekuadu no sem kompensasaun adekuadu.
Alende ne'em despeju barak implementa ho forsa no agresaun fisika ne'ebe la proporsional.
Deskobrementu husi relatorio katak entidade SEATOU ne'ebe implementa despezu barak laiha kompetensia legal atu implementa despeju, entidade Governu finji ba publiku katak ema afeitadu sira okupa ilegal rai estadu maibe realidade Governu la implementa prosesu legal hodi identifika rai nain no ema afeitadu sira seluk tuir lei espropriasaun ba utilidade publika (Lei 8/2017) no lei difinisaun titularidade nain ba rai (Lei 13/2017) haruka.
IX Governu hasai obrigatoriu komunidade sen notifikasau legal, sen konsultasan no la kumpri prinsipiu no prosedimentu sira seluk ne'ebe hakerek iha lei Espropriasaun ba Utilidade Publika(Lei 8/2017) no Lei Definisaun Titularidade Nain ba rai (Lei 13/2017).
Despezu komunidade barak lakon asesu uma adekuadu no lakon rendimentu, grupu vuneravel sira hasoru deskriminasaun durante despeju no hetan impaktu todan liu ba sira nia direitu ba uma , edukasaun, saude, no seguransa.
Iha fulan Setembru 2024 relator espesial ONU nia mos hakerek karta ba IX Governu Timor-Leste kondena despeju forsada nu'udar violasaun total ba Artigu 11 husi Paktu Internasional Direitu Ekonomiku, Sosial, no Kultural.Ate agora IX Governu ignora lia menon hirak ne'e no kontinua atu implementa despeju ne'ebe mak viola Lei nasional no Lei internasional.
Ne’e duni, RbR husu Ba IX Governu atu hapara imediata despeju ilegal, asegura despeju iha futuru tuir lei nasional no lei internasional, finaliza prosesu levantamentu kadastral (tuir lei 13/2017 no lei 8/2017 haruka) no atribui titulu iha are'a urbanu no are'a ne'ebe mak tarjetu ba espropriasaun molok implementa despeju.
Nune’e,investiga aktu violensia, ameasa no abuzu poder husi entidades estadu inklui SEATOU, F-FDTL, PNTL no funsiorio sira seluk, hasa'e Governu nia kapasidade atu implementa despeju ne'ebe tuir padraun legal no proteje direitu ema vuneravel sira nian no asegura igualidade jeneru durante implementa despeju.
Rede Ba rai mos husu ba parseiru internasional sira atu asegura katak sira nian projetu no asistensia tekniku la kontribui ba violasaun direitu komunidade afeitadu sira nian
Relatorio ne'e fanu ema hotu nu'udar timoroan atu hamriik hodi defende povu nia direitu. Tempu to'o ona atu tane aas estadu de direitu dignidade povu Timoroan iha prosesu dezenvolvimentu.
DILI: Delegasaun atleta na’in 105 husi nasaun Portugal ne’ebé atu partisipa iha jogu Comunidade Países da Lingual Portuguésa ba dala-XII to’o ona iha Timor-Leste. Treinador no Ofisial husi Tênis, Filipe Simões sente kontente tanba primeira vez to’o Timor-Leste hodi partisipa iha jogu CPLP liu husi modalidade Tenis Kampu.
DILI: Singapura hein atu simu Timor-Leste iha Família Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).
DILI: Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão agradese ba Singapura ne’ebé oferese formasaun ba Timor-oan sira, hodi prepara atu adere ba Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).
DILI: FaIllansu iha aviaun, Jogadores ne'ebé atu partisipa iha Jogos Desportivus Komunidade Países Lingua Portugés (CPLP, sigla Portugés) husi nasaun Agola no Mosambique la Konsege mai Timor-Leste, nune’e sei mai iha loron tuir mai.
DILI: Okupante uma-kain rua ne’ebé durante ne’e okupa areador Eskola Bazika Sentral 30 Agostu, Komoro, Dili, pronto koopera ho Governu atu hamamuk fatin refere.
DILI: Governu liu husi Ministériu Juventude Desportu Arte Kultura (MJDAK) prevee orsamentu ho montante rihun $170 nudar subsidiu ida hodi selu ba pesoal sira ne'ebé hahú inisiu preparasaun ba jogu Komunidade Países Lingua Portugés (CPLP-Sigla Portugés) to'o remata.
DILI: Governu liu husi reuniaun Konsellu Ministru (KM) aprova projetu Dekretu-Lei kona-ba asesu no ingresu iha ensinu superiór, ne'ebé aprezenta husi Ministru Ensinu Superiór Siénsia no Kultura José Honório da Costa Pereira Jerónimo.
DILI: Komisaun Anti Korupsaun (KAK) liu husi Diresaun Prevensaun no Sensibilizasaun hala’o inspesaun no indentifika iha projetu 53 ne’ebé maka dadauk ne’e pendente hela iha Ajénsia Dezenvolvimentu Nasional (ADN).
DILI: Traballadór Timoroan ne’ebé haknar an iha Banku Rakyat Indonezía hamutuk ho Konfederasaun Sindikatu Timor-Leste hala’o asaun greve hasoru jerente BRI hodi ezize traballadór sira nia direitu intensivu, bázeia ba dezenpeñu servisu.
DILI: Ekipa Konjunta ne’ebé kompostu husi Sekretária Estadu Asuntu Toponimia no Organizasaun Urbana hamutuk ho Autoridade Munisipiu Dili hasai ona komunidade uma-kain tolu no negosiante barak sia ne’ebé ne’ebé durante ne’e hala’o negosiu iha espasu públiku, área Beto Barat, Suku Madohi, Postu Administrativu Dom Aleixo, Munisipiu Dili.