Atividade Karavana artistika ne’ebé organiza husi Ministériu Turizmu, Arte no Kultura, lidera husi Francisco Kalbuadi Lay, ho objetivu atu hamoris kreatividade Timor-oan nian hodi promove kultura Timor-Leste.
Grupu lubuk mosu, ho hatais oioin, uza modelu oioin. Iha ekipa juri nia oin sira hatudu oin-midar, hiit liman, dansa, dahur, haklalak, hakilar.
Loraik to’o daudauk. Tempu ba ekipa juri fó rezultadu avaliasaun. Grupu ne’ebé manan hatudu sira-nia kontente, orgullu ba vitoria ne’ebé hetan.
Kalan ba daudauk no atividade ne’e remata. Idaidak fila ba uma, no bainhira hadeer hetan de’it foer ne’ebé lekar hodi fó hanoin katak horisehik iha Karavana artisitika ida ne’ebé rame tebes.
Loron ida liu, foer hirak anin huu tama ba valeta kuak no laiha ona restu husi karavana ne’ebé ema bele haree.
“Hein de’it tinan oin, karavana sei iha tan,” hatan joven ida ba nia kolega ne’ebé husu kontinuasaun husi atividade ne’e saida.
Rihun $100 ba Karavana
Iha 2 Juñu 2017, MTAK sei realiza tan Karavana artistika ba dala lima ho orsamentu rihun $100, ho tema “Haburas no Dezenvolve Rai Doben Timor-Leste”.
Tuir planu, grupu hamutuk 67 husi Munisipiu 12, inklui Rejiaun Administrativa Espesial Oe-Kusse Ambenu (RAEOA) sei partisipa iha eventu ne’e.
“Oinsa bele espresa joven sira-nia matenek liu husi atividade ida ne’e, motiva joven sira depois bele ajuda halo promosaun ba iha rekursu kultura, rekursu iha arte nian, kria mós estabilidade ida, tanba liu husi atividade ne’e bele muda povu sira-nia hanoin labele halo konflitu,” deklara Diretór Jeral Turizmu, Aquilino Caero Santos liu husi konferensia imprensa hodi informa kona-ba atividade ne’e.
“Oinsa ita atu dezenvolve turizmu liu husi eventu ida ne’e, hanesan joven sira oinsa mak iha kreatividade,” hatutan Diretora Diresaun Nasional Empreendimentu Aktividade Produtu Turistika (DNEAPT) Maria Ernestina Lopes.
Aventu ne’e, nia hatete, sei halo mós promosaun ba turista sira husi li’ur no rai laran.
Derota ba Kultura Orijinal
Mosu lamentasaun husi grupu balun ne’ebé sei partisipa iha Karavana Artistika 2017. Sira konsidera vensedór ba Karavana 2016 laiha ligasaun ho kultura Timor-Leste nian.
“Ami husu se bele haree ba juri ne’ebé mak kreativu duni, hatene kona-ba kultura no arte nian atu nune’e karik nia atu kurize ka fó valor nia tenke hatene uluk lai, se lae mak nia haree de’it ba ida ne’ebé enfeita di’ak mais laiha ligasaun ho kultura, nia fó ida ne’e mak hetan klasifikasaun fali,” dehan Reprezentante grupus karavana, Jovi Batista ne’ebé hanesan mós Dosente UNITAL.
Nia dehan, haree ba esperésnsia tinan kotuk rezultadu ne’ebé mak juri fó ladun fó satisfasaun ba partisipante sira.
Hatan ba preokupasaun ne’e, Diretora DNEAPT, Ernestina Lopes iha tinan ne’e sira-nia parte hili juri ne’ebé kompostu husi reprezentante Igreja Katolika, Parlamentu Nasionál no artisita Timor-oan balun.
“Ami fiar katak juri hirak ne’ebé mak ami hili independentemente duni atu hala’o sira-nia kna’ar,” dehan nia.
Dezenvolve Fatin Turizmu ho Rihun $100
Entretantu, Sekretariu Estadu Politika Formasaun Profesional no Empregu liu husi programa Turizmu Komunitariu aloka orsamentu hamutuk rihun $100 hodi dezenvolve fatin turizmu iha Manatuto ne’ebé hanaran One Dollar Beach (ODB) no ida seluk iha Liki Raka, Munisipiu Viqueque.
Prosesu kontrusaun ba One Dollar Beach besik finaliza ona, hein de’it liga bee atu halo pisina nune’e ema bele utiliza nafatin.
Tuir planu SEPFOPE nian, hafoin inaugura fatin ne’e, sei estabelese taxa ba vizitante sira nune’e bele fó rendimentu ba komunidade sira ne’ebé hela besik iha fatin ne’e.
Ba Liki Raka, daudaun ne’e sei iha prosesu kontrusaun nia laran.
Aleinde fatin rua ne’e, SEPFOPE konsege ona implementa programa turizmu komunitariu iha fatin seluk hanesan Bee-manas Marobo.
“Turizmu komunitáriu Marobo nian inaugura ona no ami entrega ona ba komunidade sira iha ne’eba, nune’e mós iha Seloi Malere ninia ne’e finaliza ona hein de’it atu halo inaugurasaun”, informa Diretór Jeral SEPFOPE, Paul Alves.
