“Iha tomada pose daruak Prezidente Republika nia diskursu temi ha’u-nia naran dehan pose dala rua ona maibé ha’u la tuir tanba nia (PR) akuza kuadru CNRT no KHUNTO ne’ebé mak laiha sala, tanba ne’e ha’u hanesan Prezidente (partidu) responsabiliza lakohi husik sira tanba laiha sala,” dehan nia.

Tuir nia, gvernu nia moris ne’e depende ba Parlametu Nasional la’os depende ba Prezidente Republika tanba ne’e xefe estadu deside lakoi fó pose ba kandidatu membru governu ne’e xefe estadu hakat liu ona konstituisaun.

Xanana dehan, iha 10 Jullu sira simu karta husi Tribunal Distrital Dili ne’ebé asina husi juiz administrador José Maria Araujo ho númeru 7725 kona-ba membru CNRT ne’ebé nia naran rejista iha instansia judisiariu nian.

Nia informa, sertidaun ne’ebé fó sai husi Tribunal hodi sertifika katak haree ba baze dadus iha sistema informatika iha prosesu jusdisiariu katak Jacinto Rigoberto no Francisco Kalbuadi Lay akuzadu ho pratika krime finansiamentu ilisitu.

Xanana hatete, kazu ne’e la’os naok estadu nia osan maibé ne’e kazu angariasaun fundus ba partidu ne’ebé fó sai direita iha TVTL. Momentu ne’e sira balun uza fali kompaña nia naran hodi transfere osan ba konta bankaria partidu nian, maibé kazu ne’e tribunal konklui ona no kazu ne’e rai ona iha juiza prosesu nia liman no laiha tan ona kazu pendente ruma mak iha.

Ba kandidatu ministru na’in rua, Elder Lopes no Tomas Cabral, Xanana hatete, laiha kazu hasoru kandidatu na’in rua ne’ebé rejista iha TDD nia baze dadus.

Ba Virgilio Smith, Xanana hatete, nia kazu ne’e rejista omesidu niglejenisa tanba kaer karreta baku fila iha Fatu-ahi hodi rezulta ema ida mate, maibé kazu ne’e remata ona.

“Hanesan mós kazu Sergio Lobo nian ne’ebé rejista, ne’e komete krime ofensas korporais simples, julgadu maibé absolve tanba ne’e laiha ona prosesu ba nia,” deklara Xanana.

Kona-ba Amandio Benevides, husi akordaun iha 19 Juñu 2012 ameasa tama prizaun tinan 2-3 ba falsifikasaun dokumentus setika maibé prosesu ne’e arkiva ona, tanba ne’e nia laiha ona broblema ruma iha justisa nian.

“Husi sira ne’e la naok estadu nian osan, tanba ne’e labele halo julgamentu popular hodi julga ema dehan korrupsaun,” deklara Xanana.

Tuir nia, dadus hirak ne’e mai TDD ne’ebé haree ba baze dadus iha sistema informatikia judisiariu nian.

“Maibé karik PR mós keta hetan dadus ruma husi Ministeriu Publiku ne’ebé garantia segredu justisa, depois mak ita haree fali,” deklara Xanana.