Manan Fronteira rai maran, Xanana dehan kontinua ko’alia fali fronteira maritima nian, maibé TL kontinua hametin nafatin relasaun di’ak ho Indonézia no Austrália hodi respeita nafatin soberania TL.
Xanana dehan, TL sei kontinua mós prosesu atu tama ba ASEAN atu nune’e bele halo relasaun di’ak ho nasaun ASEAN, Europa, CPLP no g7+.
“Ita ba ajuda ona rai ne’ebé ukun aan kleur tiha ona, maibé la iha estadu no pás, ita ba hanorin sira atu hamorin estabilidade no pás”, dehan nia iha ninia kampaña eleitorál iha Suku Lakulo Postu Administrasaun Atsabe, Munisípiu Ermera, Kuarta (19/07).
Nia dehan, Timor Leste mós partisipa ativamente iha ONU ho hanoin asuntu balun ba asembleia jerál ne’ebé simu ho di’ak.
Tanba ne’e,Xanana husu povu tenke vota ba CNRT, hodi bele kontinua buat balun ne’ebé seidauk halo ba rai no povu nia moris diak liu tan.
Programa Prioridade 5
Entretantu CNRT iha programa prioridade lima, hodi implementa iha Timor Leste, karik povu fó fiar hodi ukun mesak governu ba tinan lima (5) mai ne’e.
Programa prioridade CNRT nia hanesan hametin pás no estabilidade, kontinua hadi’a nafatin ai riin haat estadu nian, kontinua halo obra boot iha Timor tomak lilu kosta súl, hakbesik Governu ba povu no dezenvolve ekonomia.
Eis Primeiru Ministru ne’e dehan, programa tolu sei kontinua halo husi governu sentrál no rua seluk sei hatún ba governu lokál mak sei kaer.
“Ita simu kritika hodi ita bele hadi’a ita nian aan, maibé ita la bele kritika ema no aprezenta de'it programa”, dehan nia.
CNRT hakarak hakbesik Governu iha Munisípiu hotu-hotu hodi bele rezolve sira nia problema rasik lae buat ki’ik boot mai hotu governu sentrál.
“Ita CNRT fiar aan kontinua la'o ba oin bainhira ita kaer ukun ida ne’e ita sei kontinua”,tenik Xanana
CNRT garante iha tinan 2030 povu tomak sei moris di’ak tanba CNRT iha ona planu no programa ne’ebé kompletu ho misaun no vizaun atu dezenvolve rai ida ne’e sai dezenvolvidu.
Iha tinan 2010 nia (Xanana) la’o hale’u Timor tomak atu identifika potensialidade iha kada Munisípiu hodi hatene povu nia hakarak liu husi Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN).
Hadi’a Órgaun Estadu
Xanana hateten,CNRT kaer ukun tenke hadi’a beibeik ai riin haat estadu nian hanesan Prezidente Repúblika, Parlamentu Nasionál, Governu no Tribunál Rekursu tenke hadi’a beibeik.
“Ita tenke seer hadi’a beibeik tanba ita haree iha rai boot-boot sira ne’ebá instituisaun haat tau importánsia liu ne’e duni órgaun haat ne’e mak di’ak hotu ona nasaun ne’e bele la’o ho di’ak ona”, dehan nia.
Nia dehan, dezenvolvimentu komesa hahú daudauk ona ba iha Timor tomak.
“Ita CNRT la kritika, maibé husik sira mak kritika, kritika beibeik, ita fiar aan la’o ba oin, laiha ba kotuk, ema balun dehan CNRT ukun tinan sanulu, ne’e loos, maibé tinan rua ho balun rezolve krize ne’e sira haluha tiha”, dehan nia.
Tinan rua ho balun ne’e asegura pás no estabilidade ne’e mak to’o ohin loron no iha tinan 2013 hahú ho obra boot sira no estabelese PNDS no estabelese PIDD I no PIDD II ba to’o iha suku hodi hanorin povu inklui estrada iha Timor laran ne’e la’o ho pedasuk, eletrisidade la’o to’o suku sira ona.
