Oan Soru hatete, nia kompriende saida mak irarkia, maibé nia moe bainhira servisu hamutuk ho sira ne’ebé la halo buat ida ba povu.
“Ha’u komprende sai mak irárkia, ema dehan tenke leal ba superiór, ha’u prefere leal ba povu duke leal ba superior mais la halo buat ida.”
“Ohin fiu metru ida mós la dada ba povu ida ne’e, estrada metru ida mós ami seidauk halo ba povu ida ne’e, ida ne’e mak dehan ho imi fakar raan ba ukun an fó fali ‘imi hisik kosar ba moris di’ak’?, ne’e mak hisik kosar ami tau bolsu, la halo buat ida, ne’e U boot, ami oitavo governu mesak moe laiha, inklui ha’u,” deklara Oan Soru bainhira partisipa iha kampaña kandidatu Prezidente Repúblika númeru 14, José Ramos Horta, iha kampu futebool Likisa Vila, munisipiu Likisa, Segunda (14/03).
Maske la halo buat ida, maibé nia hatete, PLP sira gava an la halimar.
Tan ne’e, nia husu atu hahú ohin ba oin labele ona fó tempu ba PLP sira.
“Belun sira iha PLP mai ona lalika rona ona buat sira ne’e, fahe rikusoin hanesan, fahe oportunidade hanesan, maibé agora membru governu see no deputadu parlamentu see? haree rasik ho matan,” nia hatete.
Oan Soru mós konsidera iha governu konstitusional daualu, PM Taur la kaer rota komando.
Gil hatete, nu’udar veteranu ida nia sente laran moras no kanek bainhira haree PM Taur laiha poder iha governu.
“Ha’u iha evidensia rua; primeiru mak Primeiru Ministru dehan see mak visina dala rua ona, la’o livre, Ministra Saude mai (dehan) ‘la’e tenke swab’, ne’e signifika Primeiru Ministru la kaer rota komandu. Segundu, nia hamrik iha José Reis (Vise Primeiru Ministru) no Salvador (Ministru Obras Publikas) nia klaran dehan ‘ha’u hakarak ponte Bekusi aban sobu’, maibé to’o agora ponte tomak hela, ne’e signifika Primeiru Ministru la kaer rota komandu,” deklara Oan Soru.
Oan Soru dehan, nia simu ona karta ezonerasaun husi PM Taur hodi husik kargu nu’udar SEAKLN.
“Aproveita ba ita-boot katak hahú ohin ha’u la’ós ona sekretáriu estadu, ha’u ezenoradu ona husi Primeiru Ministru, tanba ne’e ha’u bebas, ha’u livre.”
“Ohin dader ha’u ba hasoru Ministru ba Asuntus Kombatentes Libertasaun Nasioná (Júlio Sarmento da Costa ‘Meta Mali’), ‘Ministru, ha’u-nia karta ezonerasaun mak ida ne’e, com lisensa, halo servisu di’ak’,” dehan nia.
Maske nune’e, nia hatutan, nia agradese ba nia Xefe Governu ne’ebé ho laran-luak bele ezonera nia no agradese ba Xanana ne’ebé uluk lori nia sai membru governu atu ajuda prepara politika ruma iha governasaun ne’ebé sabraut ne’e.
Nia dehan, bainhira CNRT sai husi governu, Xanana haruka nia sai maibé nia lakohi ho razaun hakarak aprende uitoan saida mak agora daudauk iha ukun ne’e nia laran.
“Ita-boot sira rona didi’ak, programa oitavo governu ne’ebé aprova iha parlamentu nasionál, nein satu sen, oitavu governu la halo,” nia hatete.
Oan Soru esplika mós razaun CNRT vota abstensaun Orsamentu Jerál Estadu, tanba PM taur la halo tuir konferensia dala 3 Aliansa Mudansa ba Progressu (AMP) nian.
La Preparadu Kaer Ukun
Diretor Ezekutivu Luta Hamutuk, José Alves da Costa konsidera durante tinan hirak ne’e, partidu politiku sira la preparadu atu kaer ukun.
Tuir nia loloos, partidu politiku sira tenke kria ekipa governu sombra iha partidu nia laran atu bele prepara rekursu ne’ebé bele koloka ba ministériu sira bainhira sira kaer ukun.
“Durante ne’e la halo ida ne’e, depende haree ba see mak investe osan barak, influensia massa barak, nia hatene ka la hatente nia sai ona ministru ka minsitra, entaun bainhira hetan ona knaar ne’e nia sei la hatene atu foku halo saída maibé ba haree fali osan ne’ebé gasta iha momentu kampaña ne’e.”
“Ha’u dehan tantu partidu CNRT, PLP, KHUNTO no FRETILIN preparasaun ba dezenvolvimentu rai ida ne’e nian laiha liu. Ba kampaña haruka povu hili depois hetan kargu haruka ema tuur iha governu ne’e nia background la klaru, ba atu halo saída ne’e la klaru, sira promete de’it to’o mandatu ne’e hotu,” dehan nia iha nia knar fatin, Farol, Dili, Segunda (14/03).
Entaun, nia hatutan, problema hirak ne’e mai husi partidu, tanba partidu mak haruka nia ema ba tuur iha governu, la’os povu mak haruka ba.
“Entaun inkapasidade ne’e mai kedas husi Partidu to’o ba delega sira-nia ema sira ne’ebé mak la hatene background ne’e oinsá, depois tuur tiha iha kadeira mak atu halo saída mós la hatene ikus estraga osan estadu nian, maibé ema ne’ebé iha matenek ne’e sira la fihir bainhira la investe osan ba partidu,” dehan nia.
Tanba ne’e, nia husu ba partidu politiku sira hotu atu iha periodu 2022-2027 ne’e tenke halo investimentu ba ninia partidu, signifika hasa’e kapasidade interna nune’e bainhira povu fó fiar karik tenke ukun ho di’ak, ukun ho loloos no ukun ba ema hotu, la’os haree ba kór partidu de’it.
