“Ba oin, Prezidente Republika servisu metin ho governu, parlamentu, sosiedade sivil, komunidade intersionál, para haklean demokrásia, hametin demokrásia, hatuur kiak sira, problema ki’ak sira iha rai ne’e, hadi’a kosok oan sira, inan isin-rua sira-nia moris, hadi’a juventude nia kondisaun, sira ba eskola, ho kualidade, eskola ho nutrisaun,” tenik nia, iha eis-Asrama 745, Fuiloro, Postu Administrativu Lospalos, Munisipiu Lautem, Kuarta (2/3).

Nia dehan, tenke haree desportu, kultura ba sira, servisu mós arte marsiál, arte-kultural, arte-rituál sira, para sira sai ajente ba dame, para sira rasik kontribui ba rai ne’e, para labele iha tan violensia.

“Prezidente 2007-2012 hau-nia mehi mak ida ne’e hahu halo programa ida, Dili sidade pás, halo atividade lubuk ida. Ha’u fiar katak programa ne’e kontinua tinan lima (5) tan buat ida bolu kultura pás bele tama ita hotu-hotu nia uma ita hotu-hotu nia kakutak, buat ida pás tenke parte ba ita-nia fiar no ita-nia kultura. Signifika laiha violensia domestika iha uma, laiha violensia iha eskola,” nia relata.

Nia informa, Prezidente Republika halo tenke governu ida, ne’e prezidente bele halo, see iha governu ida, primeiru ministru ida ké nia mehi hanesan.

Lider ida tenke iha kualidade rua. Kakutak tenke matenek, maibe iha mos fuan, kakutak deit la sufisiente, lider ida bele jeniu boot ida ekonomia, maibe haree de’it ba numeru, haree deit internu bruto, kresimentu ekonomiku. Tanba dala-rua kresimentu ekonomiku ne’e la sufisiente aumenta tan ki’ak.

“Maibé avo nana iha buat ida ne’e kakutak no fuan, tanba ne’e ami filozofia hanesan, hanoin ba governasaun hanesan,” tuir nia.

Nia sublina, ba oin iha kampana ne’e, husu ba hotu-hotu konsentra ba saida mak kandidatura ne’e halo, la’ós ba partidu no kandidatu sira seluk atu halo saida. Laiha atake pesoal, respeita kandidatu sira hotu.

“Ikus liu ha’u rona, Ramos Horta mak ba karik Prezidente Repúblika, nia sei dizolve parlamentu, demite governu no kria krize, maibé ha’u nunka kria krize ida iha iha rai ne’e, la kria krize iha rai-seluk,” kata nia.

Nia refrosa, iha rai ne’e no iha rai barak iha mundu ne’e, ema konvida nia, dala-ruma nia triste tebes, ké sira konvida atu halo mediasaun iha sira nia problema, maibé nia la ba partisipa.

“Tanba ha’u rasik hateten ba sira, ha’u husu deskulpa ba imi, maibé imi nia problema ne’e ha’u la konsege ajuda see karik,” nia esplika.

Nia la kria krize ruma, maibé hakarak de’it haree oinsá hadi’a violasaun kontituisaun, oinsá kurrize, oinsá hadi’a governasaun, tanba lakon tinan lubuk ida.

Aliende ne’e, agradese ba partidu sira seluk hanesan ASDT, PATIFOR, Frente Mudansa, PDC no sira seluk no mós agradese movimentu no organizasaun ne’ebé mak apoiu ba nia kandidatura.

Iha fatin hanesan, Prezidente Partidu CNRT, Kay Rala Xanana Gusmão, husu estrutura partidu no militantes atu halo dor-to-dor hodi fó vitoria ba  kandidatu José Ramos Horta hodi rezolve situasaun rai-laran.

“Tanba agora ne’e iha krize boot iha ita nia estadu, ohin ita hasoru malu iha ne’e hahu kampana husi ne’e sei ba  to’o Oe-kussi. Ho objetivu ida sala ita nia estadu direitu demokrátiku, ita nia kandidatu ko’alia tiha violasaun kontituisaun, Prezidente Republika agora ne’e, nia mak prezidente asembleia konstituinte  2001,” dahan Xanana.

Nia hateten, Prezidente Republiku Lu Olo iha dever liu hatudu ezemplu diak ba Prezidente repúblika sira seluk, maibé nia hakerek tiha konstutuisaun sae tiha ba Prezidente Republika kaer tiha konstutuisaun tuur fali iha leten.

“Buat  sira ne’e mak ita presiza ema ida ne’ebé kapasidade no kualidade, esperensia atu tenke  salva ita nia direitu demokrátiku. Ita iha krize nia laran no labadae taka hela ita,” tenik Xanana.

Nia husu ba militantes no populasaun  sira katak  loron 19 marsu ba sentru votasaun, simu bulletin votus, sura husi okos, tuu iha terseiru.