Taur dehan, lider antigu ‘1975’ agora bele konta ho liman hela de’it, Xanana Gusmão, José Ramos Horta, Mari Alkatiri, Rogério Tiago Lobato no sira seluk tan.

Nia hatutan, bainhira transforma podér ba jerasaun foun, lider antigu kontinua akompaña servisu jerasaun foun atu buat hotu la’o di’ak tuir mehi timoroan tomak

“Jerasaun foun mosu mai hakarak ajuda lider istóriku 75 hodi termina sira nia misaun, avansa ho hanoin pontudevista di’ak, kontribui ba rai ne’e, no susesu lider sira nian bele influensia kondisaun susesu jerasaun foun,” dehan Taur, iha enkontru ho jornalista, iha Pasiu Prezidente, foin lalais ne’e.

Nia hatutan, nia hakarak ajuda tranzisaun di’ak iha forsa armada, tanba nia sai jenerál tinan ki'ik liu no fó fali podér ba Jenerál Lere Anan Timur kontinua hodi hatutan ba jerasaun seluk atu simu knaar.

Orienta ema hotu atu servisu makaas hanoin ba Timor ho nia povu, tanba povu nasaun ne’e terus iha luta, agora tempu ba povu hotu tenke moris iha prosesu dezenvolvimentu.

“Realidade funu ne’e ita ho povu maka manan, tanba ita kilat laiha, aviaun laiha, ró funu laiha, forsa uitoan de’it, no forsa ita nia maka vontade para luta no vontade atu unidade no manan,” nia hateten.

Taur hatutan, durante sai jenerál la’ós haree de’it polítika militár nian, maibé buka estuda no akompaña prosesu dezenvolvimentu.

Tanba ne’e, depois tinan barak serve F-DFDTL, iha tinan 2011 nia deside sai husi forsa tama ba polítika hakarak asiste no sai autór ba prosesu dezenvolvimentu.

Depois sai prezidente, Taur buka estuda teoria ida kona-ba “Lorosa'e no Loromonu” ne’e tebes ka lae akontese iha Timor. Maibé teoria ne’e la akontese, tanba tinan 2012 nia Lu-Olo kandidatu aan ba prezidente husi ema lorosa'e oan no loromonu oan barak fó votu ba nia sai prezidente.

Istória ne’ebé halo timoroan ohin loron labele fahe malu maka iha tempu luta ba independénsia, timoroan hamutuk no unidade metin maka manan funu ne’e.

Ho vontade unidade ne’e kesi metin abut timoroan hamutuk hakarak sai husi mutik ba moris di’ak.

Vizita Suku La’ós Buka Votu

Entretantu iha parte seluk, Taur dehan, nia vizita ba suku la’ós atu buka votu husi povu, maibé hakarak lori programa estadu hakbesik liután ba povu hodi esplika ba povu saida maka estadu ne’e halo ona no povu presiza saida.

Nia dehan, iha prosesu polítika, lider barak so iha tempu kampaña ba vizita ba haree povu para atu manan votu.

Lider sira lakohi vizita ba haree povu nia terus hodi halo povu haree lider sira hanesan amigu ne’ebé taka sira nia matan.

Taur dehan, governu loos tenke hakbesik aan ba povu no halo povu sente governu no povu ida de’it atu servisu hamutuk.

“Prezidente vizita ba suku sira lori estadu hakbesik ba povu atu hatene saida maka estadu halo ona? Ita atu ba ne’ebé? no la’o to’o ne’ebé ona? No buka hatene povu nia presiza no mehi ne’e saida? No ita tenke ajuda,” tenik nia.

Avaliasaun ikus husi vizita munisípiu 12, postu 65, suku 442 no aldeia rihun 2.000, Taur konsidera rezultadu pozitivu, tanba bele buka hatene abut ba problema ne’ebé povu presiza no hakarak.

Nia hatutan, triste tebes bainhira vizita suku povu presiza buat barak, maibé Prezidente Repúblika hato’o ba governu la konsege responde no rezolve hotu.