Osan mina-rai to’o, iha loron 30 Setembru 2019, hamutuk biliaun USD $17.55. Númeru seidauk inklui OJE 2020 hamutuk biliaun USD $1.95, ne’ebé kalklu bele foti to’o biliaun USD $1.4 maka osan mina-rai hela de'it USD $16.15.
Kalkulasaun osan mina-rai hotu iha tinan ualu oin mai, hetan mós re koñesimentu husi Ministériu Finansas durante audiénsia iha Uma Fukun PN.
“Ami hatene ida ne’e no Ministra Finansas mós rekoñese katak ita nivel gastu ida husi bazeia ba OJE 2020 ne’e to’o iha projesaun ne’e ba biliaun USD $2 ba oin ne’e ita nia Fundu Petrolíferu ne’e sei hotu iha durante tinan ualu nia laran,” dehan Koordenadór Luta Hamutuk, Celestino Gusmão, iha nia kna’ar fatin Bebora, horisehik.
Tinan ualu ne’e konta husi 2020, depois durante tinan ualu nia laran ne’e to’o iha 2027 TL iha problema ho nesesidade sira barak ne’ebé oras ne’e daudauk susar atu ko'a. Ne’e maka problema.
Nune’e, ida ne’e seidauk konta mós ho alterasaun Lei Fundu Petrolíferu (LAP) ne’ebé Xefe Estadu veta ba dala rua. Karik ida ne’e maka promulga bele aumenta tan despeza boot FP hotu mohu lalais.
Ne’e duni, presiza suspende projetu boot sira hanesan Timor GAP no tau matan ba setór sira ne’ebé besik liu ba povu no gasta halo neineik ho didi’ak. Haree ba kondisaun ekonómiku agora nian maka avansa ansi dala ruma hetan problema iha dalan.
Osan mina-rai ne’ebé investe iha merkadu finanseira no bele uza ninia retornu sira hodi apoiu ekonómiku, duke sakrifika tomak ne’ebé laiha dalan probabilidade boot atu benifisia povu nia moris.