Governu deside haruka fila Fujitivu Arnolfo ba Filipina Featured

By Cristina Ximenes Maiu 22, 2024 346
Ministru Justisa, Sérgio Hornai. Foto:Dok. Ministru Justisa, Sérgio Hornai. Foto:Dok.

DILI: Maske fujitivu Arnolfo Arnie Alipit Teves Jr. hakerek karta nakloke ida ba estadu Timor-Leste hodi husu atu salva nia vida liu husi aseita ninia pedidu azilu politiku, maibé ikus mai governu Timor-Leste deside atu haruka fila fujitivu ne’e ba ninia rai.

Ministru Justisa, Sérgio Hornai hatete, governu deside tiha ona katak hafoin prosesu hotu-hotu lao, sei haruka fila fujitivu Arnolfo ba Filipina.

"Reuni kondisaun hotu-hotu, ita sei halo servisu hamutuk depois prosesu sira ne'e konklui hotu, autoridade judisiáriu konklui, Tribunál halo fali apresiasaun ba buat sira ne'e hotu, ita sei haruka ita ninia (fujitivu) Arnolfo Teves Jr. fila ba ninia país orijen (Filipina).”

“Ita hein prosesu balun, Ministériu Públiku dentru prazu, konforme karta ne'ebé ha'u hato'o ba iha MP, ne'e sei iha 48 oras atu halo prosesu sira," dehan Ministru Sérgio ba jornalista sira hafoin partisipa selebrasaun loron restaurasaun independénsia ba dala 22 iha resintu Palasiu Prezidensiál Bairu-Pite, Segunda (20/05).

Ministru hatete, governu foti desizaun ne’e hafoin tetu no halo leitura ne’ebé klean ba lei sira ne'ebé iha, no rona parte hotu-hotu.

Desizaun ne’e, nia hatutan, tetu ba iha sirkunstansia hotu-hotu, tetu ba iha lei penal ne'ebé aplika iha Filipina, haree mós ba prosesu sira tomak, haree ba matéria sira, liu-liu kona-ba lei aplikasun pena abstrata ninia katak neste momentu laiha pena morte no laiha pena prizaun perpetua iha Filipina.

"Reinu mós sirkunstansia sira hotu-hotu ne'ebé ita iha haree ba importánsia Timor-Leste ninian nu'udar hanesan observadór ba iha ASEAN, tetu ba sirkunstansia hotu-hotu hanesan Ministru, responsavel governu ha'u partilla, konserteja iha Konsellu Ministru to'o ikus mai ha'u halo desizaun ida hodi admite estradisaun," katak nia.

Molok ne’e, Prezidente Repúblika, José Ramos Horta konsidera fujitivu Arnolfo Teves Jr. la elezivel atu hetan azilu politika husi Timor-Leste.

Deklarasaun PR Horta ne’e hodi responde ba karta nakloke husi fujitivu Arnolfo husi prizaun Bekora ne’ebé husu ba Timor-Leste atu salva nia vida liu husi aprova ninia pedidu ba azilu politika.

Xefe Estadu hatete, durante tinan 30 nia laran nia estuda no hatene kona-ba direitu umanitáriu, direitu internasionál, direitu ba azilu, no refujiadu.

Tan ne’e, nia hatene see mak elezivel no la elezivel atu hetan azilu politiku.

"Ha'u hatene see mak elezivel, see mak la elezivel. Fuzitivu ne'e (Arnolfo) la elezivel atu hetan azilu polítiku iha Timor-Leste. Nia iha mandatu hodi INTERPOL atu entrega ba justisa Filipina," dehan PR Horta hafoin hasoru-malu ho jestór futuru líder ba ASEAN, inklui ekipa sira iha salaun Xina, Palasiu Prezidensiál Bairu-Pite, Segunda (13/05).

Tuir nia, Timor-Leste iha obrigasaun atu kumpre mandatu detensaun husi INTERPOL, tanba bele iha implikasaun bainhira TL ignora mandatu husi INTERPOL.

PR ne’e dehan, se fujitivu Arnolfo nia familia mak husu azilu ne’e laiha problema, maibé laos ba Arnolfo.

“Se família mak husu laiha problema, nia (Arnolfo) mak persegidu husi justisa Filipina, liu husi INTERPOL sira iha informasaun 100% ema ne'e komete duni krime.”

Laureadu Nobel da Pas ne’e hatete, Filipina rai demokrásia hanesan Timor-Leste no la menus husi Timor-Leste nia demokrásia, tan ne’e laiha razaun atu husu azilu polítiku.

“Sefose sidadaun Korea do Norte mak husu azilu polítiku ne'e Timor-Leste haree kedas.”

"Ha'u fiar Filipina nu'udar demokrásia, nu'udar sira-nia indepedénsia, póder judisiáriu kompetente, sefose Filipina iha karik pena de morte ne'e Timor-Leste tenke kuidadu bainhira atu deporta, duni sai ema ruma ne'ebé mai iha Timor husu azilu tanba tauk fila ba nia rai. Krime ne'ebé nia komete bele hetan pena de morte ne'e Timor mak tenke kuidadu, mais Filipina laiha kazu," dehan nia.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV