PR Horta Konsidera Brunei sai Ezemplu Pás no Estabilidade Featured

By Cristina Ximenes Maiu 22, 2024 478
Prezidente Repúblika José Ramos Horta kumprimenta Liurai Brunei Darussalam, Sua Majestade Haji Hassanal Bolkiah, Iha Palasiu Prezidensial Aitarak Laran, Dili, segunda foin lalais (20/05/24). Foto:Media Gabinete PR. Prezidente Repúblika José Ramos Horta kumprimenta Liurai Brunei Darussalam, Sua Majestade Haji Hassanal Bolkiah, Iha Palasiu Prezidensial Aitarak Laran, Dili, segunda foin lalais (20/05/24). Foto:Media Gabinete PR.

DILI: Selebrasaun loron restaurasaun independénsia  nasionál Timor Leste nian ba dala 22, Prezidente Repúblika José Ramos Horta konsidera Brunei Darussalam sai ona hanesan ezemplu ida ba pás no estabilidade iha mundu ida ne'ebé nakdoko tebes, mundu ida ne'ebé iha inserteza no dezafiu barak liu duké serteza.

Xefe Estadu kontente tebes halibur hamutuk hodi selebra Loron Restaurasaun Independénsia  Nasionál Timor Leste nian ba dala 22. Iha okaziaun espesiál ida ne'e hato'o respeitu no benvindu ba konvidadu onra nian ne'ebé importante tebes, sua Majestade Sultaun Brunei Darussalam, belun doben ida husi povu Timor Leste no lider globál ida ne'ebé di'ak tebes.

"Brunei Darussalam sai ona hanesan ezemplu ida ba pás no estabilidade iha mundu ida-ne'ebé nakdoko tebes, mundu ida-ne'ebé iha inserteza no dezafiu barak liu duke serteza, mundu ida-ne'ebé la hanesan ho mundu ne'ebé ita hein bainhira didin Berlin harahun tiha ona iha loron 9 Novembru 1989. Maibé la'ós buat hotu inserteza no laiha esperansa, Brunei Darussalam hanesan fatin ne’ebé dame, ne’ebé hanesan esperansa ba mundu ne’ebé lakon esperansa ida-ne'e, hanesan ezemplu ida kona-ba oinsá Estadu Boot sira no Lider sira bele hetan no kria pás, armonia, hakmatek ba sira-nia povu," dehan nia, liuhusi diskursu Estadu, iha Palasiu Prezidensiál, Bairru-Pité, horisehik.

Nune'e, hanoin hikas Xefe Estadu nia vizita ba Brunei Darussalam iha Novembru 2023 no simu ona benvindu ne’ebé estraordináriu husi Sua Majestade, membru sira husi Familia Royal no Governu, no mós husi Povu Brunei.

Nia dehan, Sua Majestade Sultan Haji Hassanal Bolkiah, aleinde kaer pozisaun lideransa oin-oin iha nia nasaun ho exelente, sai hanesan ezemplu ida kona-ba lideransa no komprimisu ba pás, toleránsia no fraternidade. Nia mós nu'udar Xefe Estadu ne’ebé seniór no esperiénsia barak liu iha Asosiasaun Nasaun Sudeste Áziatiku (ASEAN), nu'udar Monarku dahuluk ne'ebé fó onra ba Timor Leste ho nia prezensa, ho difikuldade no dezafiu sira ne'ebé nasaun hasoru atu simu nia.

Nia afirma, ida ne'e hatudu ninia umildade no karakter simples, lider vizionáriu ida-ne'ebé lidera misaun negosiasaun nian atu hetan independénsia ho dame ba Brunei Darussalam, ne'ebé rezulta Tratadu Amizade no Kooperasaun ho Grande Britania, hodi fó soberania tomak ba Brunei iha tinan 1984.

Tanba, Timor Leste no Brunei Darussalam iha prinsípiu hanesan no esforsu hamutuk atu promove sidadaun sira nia moris di'ak. Nasaun rua ne'e hasoru dezafiu hanesan nu’udar nasaun joven, no hatudu ona reziliénsia no dedikasaun ba dezenvolvimentu umanu no ekonómiku, ho sidadaun sira hanesan sentru.

"Ami hakarak kontinua halo tuir modelu dezenvolvimentu sustentavel ida-ne'e, amigavel ba ambiente, ho kualidade servisu públiku ne'ebé aas hodi fornese ba ami-nia sidadaun sira asesu ba servisu báziku sira ne'ebé hanesan sira-nia direitu," hatete nia.

Brunei Darussalam hanesan liña dahuluk ne’ebé lidera dezenvolvimentu umanu ho Indíse 0.823 - klasifikasaun 50 husi nasaun no territóriu 203 no parte husi nasaun ruanulu-resin-rua ne'ebé riku liu iha mundu ho rendimentu médiu kapitál maizumenus dolar amerikanu 31,410.

Agradese Apoiu TL ba ASEAN

Prezidente Repúblika José Ramos hato'o agradese klens ba Sua Majestade tanba nia kontinuasaun apoiu ba prosesu adezaun Timor Leste nian ba ASEAN.

"Ha'u hato'o ha'u-nia agradesimentu kle'an ba Sua Majestade tanba Nia kontinuasaun apoiu ba prosesu adezaun Timor-Leste nian ba ASEAN no ba kompromisu Brunei nian ba ita-nia viajen ba progresu no integrasaun rejionál. Apoiu ida-ne'e sai nu'udar instrumentál iha progresu ne'ebé ita halo ona iha tinan hirak liubá," hatete nia.

Nu'udar selebra loron istóriku ida ne'e, renova kompromisu atu hametin liután ligasaun entre ita-nia nasaun sira liuhusi promove kooperasaun iha setór oioin, inklui turizmu, infraestrutura bázika, edukasaun, saúde, transporte, indústria (Manufaktura no Estrasaun), agrikultura, peska, floresta, produsaun ai-han no protesaun ambientál.

Iha kompromisu atu aproveita oportunidade sira ne'ebé oferese husi Ekonómia Verde no Azúl, hodi aliña aan ho kompromisu sira ba ASEAN no objetivu sira husi COP28.

Ho espíritu kolaborasaun no amizade nian ida ne'e, hein katak setór privadu Brunei Darussalam nian atu kolabora ho setór privadu nasionál kona-ba empreza foun sira ne'ebé bele fó benefísiu ba povu no promove dezenvolvimentu sustentavel iha rejiaun laran tomak.

"Espera katak vizita Estadu ne'e sei fó hanoin fali kona-ba saida mak ita bele atinje hamutuk no inspirasaun ba futuru ne'ebé naroman liután ba Timor-Leste no Brunei Darussalam. Ha'u agradese ba ita hotu ne'ebé mai hamutuk ho ami iha momentu signifikativu ida-ne'e. Hein katak dame no prosperidade sempre hamutuk ho ita," hakotu nia.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Kuarta, 22 Maiu 2024 10:36

Independente Digital TV