Tuir Ministru Prezidensia Konsellu Ministru Fidelis Leite Magalhães hatete, Konsellu Ministru hala’o sorumutuk liuhusi vídeokonferénsia no hafoin halo análize ba aprezentasaun husi koordenadór sira husi Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK) kona-ba pontu situasaun epidemiolójika nasionál.
Iha reuniaun ne’e, aprova ona projetu Dekretu Governu nian ba alterasaun dahuluk ba Dekretu Governu nú. 6/2021 loron 2 fulan-marsu, kona-ba medida ezekusaun Deklarasaun Estadu Emerjénsia ne’ebé efetua husi Dekretu Prezidente Repúblika nian nú. 15/2021, loron 1 fulan-marsu, tama iha vigór to’o tuku 23:59 iha loron 2 fulan-abril tinan 2021.
Ho alterasaun ida ne’e permite atu halo izolamentu terapéutiku (terapia) bele hala’o iha uma, maibé sei depende ba tuir despaxu fundamentadu Minista Saúde nian.
“Minsiteriu Saúde mak halo despaxu ida, sei hatur regras sira no katak se no iha kondisaun saida mak pasiente permitide atu halo izolamentu iha uma no Ministeriu Saúde sei hatur regras sira ne’e maibé ita bele preve katak detallas sira ne’e sei inklui rekejitu sira hanesan iha kondisaun iha uma no laiha ema sira ne’ebé negativu no evita ema ne’ebé posibilidade positivu ne’e hadae’t fali ba ema ne’ebé negativu,” dehan nia iha konferensia imprensa, Palasiu Governu (29/03).
Regra balun hala’o izolamentu iha uma ne’e, Fidelis esplika, laiha ema ida ne’ebé ho idade tinan 60 ba leten, no laiha ema ne’ebé alte risku iha uma laran, hirak ne’e Ministra Saude sei hatuur.
Maibé ho alterasaun dekretu governu ida ne’e bele loke dalan atu iha konfinamentu izolamentu iha uma.
Naturalmentu bainhira atu izola ema iha uma ne’e ba moras ne’ebé seidauk iha intervensaun mediku nian, hanesan foin rezista positivu iha hela akompañamentu saude nian, ezemplo hanesan seidauk presiza atu uza oksigeniu no ventilador, tanba ventilador ho oksijeniu ne’e saude mak iha maibé ne’e sei hein despaxu husi MS.
Nia akresenta, iha mós posibilidade atu hala’o izolamentu profilátiku obrigatória (kuarantena) iha uma, maibé despeza hirak ne’ebé relasionada ho izolamentu profilátiku tulun husi individu ida-idak bainhira kumpre ona iha estabelesimentu saúde, rezidénsia ka iha sentru izolamentu privadu sira.
Projetu dekretu Governu ne’e define mós katak sidadaun hotu-hotu hela iha Timor-Leste iha obrigasaun atu evita formasaun halibur-malu, iha dalan públiku.
Ba efeitu Dekretu Governu ne’e, konsidera katak halibur malu ema barak iha grupu ne’ebé liu ema na’in rua ne’ebé menus husi metru rua entre sira.
Fidelis husu mós ba responsável rejionál, munisipál no lideransa komunitária sira, ba oin, mós iha devér espesiál kooperasaun atu halo fiskalizasaun, monitorizasaun no supervizaun kona-ba kumprimentu izolamentu profilátiku ka terapêutiku nian no mós atu garante dispersaun ba aglomerasaun ema nian ne'ebé halibur malu iha fatin públiku sira.
Jornalista: Saturnina da Costa
Editor: Jose Sarito Amaral
