Defende Direitu Feto, Paula Prontu Kompete sai Xefe Suku Featured

By Tomas da Cruz Outubru 10, 2023 4955
 Ana Paula Kandidatu ba Xefe ba Xefe Suku iha Suku Horaiquic, Postu Administrativu Maubisse, Munisipiu Ainaro. Ana Paula Kandidatu ba Xefe ba Xefe Suku iha Suku Horaiquic, Postu Administrativu Maubisse, Munisipiu Ainaro.

DILI: Feto foin-sa’e ida ho idade tinan 24, Ana Paula de Araujo, hato’o ninia protidaun atu kandidata an ba Xefe Suku iha Suku Horaiquic, Postu Administrativu Maubisse, Munisipiu Ainaro, tanba hakarak defende direitu feto.

Ana moris iha Maubise iha 22 Jullu 1999 hahú nia estudu iha eskola Primaria Queo-Rema husi tinan 2007 to’o 2012, kontinua ba Pre-sekundariu Hatu-Builiku Villa husi tinan 2013 to’o 2015 no kontinua estudu iha nivel Sekundariu iha eskola Teknika Vokasional Agrikola (ESTVA) iha suku Horaiquic Maubise husi tinan 2016 to’o 2018.

Hafoin remata eskola Sekundariu, iha tinan 2020, oan-feto husi Amaro Amaral no Filomena da Silva ne’e kontinua nia estudu iha Universidade Oriental Timor Lorosa’e (UNITAL). Ana ne’ebé iha maun-alin na’in 8 ne’e foti departamentu Agronomia, Fakuldade Agrikultura.

Maske sei tu'ur iha banku estudu, Ana hanoin ho konsiente aan katak presiza halo mudansa iha suku ne'ebé nia hela ba hodi hatudu katak feto iha area rural mós bele sai lideransa, la'os de'it feto iha sidade mak bele sai ukun na'in.

Durante ne’e, nia dehan, iha problema balun ne’ebé akontese iha suku Horaiquic, nune’e nia deside atu kandidata ba eleisaun orgaun suku ne'ebé sei realiza iha 28 Outubru ne’e.

Problema ne’ebé nia identifika, Ana dehan, mak diskriminasaun no klase ne'ebé buras ba beibeik iha suku laran.

"Lideransa balun uza sira-nia poder rasik hodi hanehan povu kbi'it la'ek sira iha baze," dehan nia foin lalais ne'e.

"Entaun nu'udar jerassun foun, ha'u foti lia-fuan balun husi matenek-nain ida ho naran Che Guevara katak ‘Se o raan nakali ba injustisa, o mak ha'u-nia belun di'ak’. Lia-fuan ne'e mak motiva loos ha'u."

Durante ne’e, nia dehan, nia sempre kritika hasoru sistema ne'ebé tuir nia la di'ak, tan ne’e nia hakarak tuun rasik hodi bele hadia nune'e bele fó benefisiu ba povu.

Nu’udar feto, nia hatutan, nia sempre prontu kompete ho kandidatu sira seluk.

Ana dehan, iha Konstituisaun Republika Demokratiku Timor Lorosa'e artigu 17 ko'alia kona-ba igualdade jeneru. Tan ne’e, nia sente iha dever atu kandidata aan hodi defende no promove igualdade jeneru iha baze, atu nune'e ema hotu hatene katak, feto la'os de'it atu servisu iha dapur, maibé feto mós bele lidera no partisipa iha vida politika.

Bainhira hetan fiar atu lidera suku, nia promete atu halo mudansa tanba tuir nia katak mudansa sei mai bainhira joven mak lidera ka kaer ukun iha suku refere.

Tuir nia, suku sira inklui nivel nasionál sei iha mudansa bainhira fó oportunidade ba joven sira hodi kaer ukun, tanba joven iha pensamentu ne’ebé mak di'ak.

Durante hala’o ninia estudu iha nivel universidade, Ana sempre ativu iha organizasaun ne'ebé sempre halo auto defeza ba justisa hanesan Movimentu Rezistensia Sosial (MRS) no Forsa Humanista Timor Lorosa'e (FHTL).

Alende ne'e, nia mós oferese aan tomak hodi transforma matenek ne'ebé iha ba maluk joven sira seluk hodi fo formasaun liu husi sentru Uniaun Estudante Postu Administrativu Maubise (UEPAMA) no sentru Firdaus Humanista Timor Lorosa'e (FHTL).

Tanba ne'e, nia dehan, bainhira eleitu nia sei implementa programa sira hanesan, promove setor agrikultura, hadi'a kualidade edukasaun, hakbesik saude ba komunidade, kria lasu amizade entre joven iha suku laran, no kria forum diskusaun ba foin sa'e no labarik husi eskola primaria to'o nivel sekundariu.

Aleinde ne’e, nia planeia mós atu harii uma media iha suku laran hodi rekolla dadus ba problema ne'ebé durante ne'e povu enfrenta, marka audiensia ho estrutura nivel aldeia hodi rona hanoin hodi sai hanesan planu annual ba programa suku, no harii biblioteka iha nivel aldeia atu nune'e bele promove hatoman aan lee iha idade ne'ebé sei ki'ik hodi bele hatene istoria no siensia hotu-hotu.

Ana mós hakarak atu harii uma arte no kriativu ho objetivu atu bele promove labarik no joven sira ne'ebé iha koñesimentu ba iha area pintura, muzika, inklui poema.

Planu seluk, nia hatutan, sei loke formasaun gratuita iha kada aldeia ba lian Inglesh, Portuges, public speaking, lideransa, direitus umanu, komputador no administrasaun publiku.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31