JSMP: Mosu ona Krize iha PN Featured

By INDEPENDENTE Janeiru 15, 2018 1131
Diretor JSMP Diretor JSMP

DILI:Situasaun polítika iha parlamentu Nasionál besik ona fulan neen, maibé atividade plenária no komisaun espesializada la funsiona normál.

Ne’e duni, Judicial System Monitoring Program (JSMP) konsidera situasaun ne’e krusiál tebes. Tanba ne’e, tama ba fulan neen ka liu Prezidente Repúblika tenke disolve PN foti desizaun hodi solusiona inserteza polítika ne’e.

“Dalan iha atu disolve Parlamentu Nasionál, maibé labele antes fulan neen”, dehan Diretór Ezekutivu JSMP, Luis Sampaio, iha knaar fatin, Kolmera-Dili, Sesta (12/1).

Prezidente Repúblika hanesan Xefe Estadu, kuandu disolve PN tenke kontinua halo diálogu ho partidu polítiku sira atu tuur hamutuk hodi halo konsentrasaun polítika ida hodi hakotu situasaun ne’e. Laiha ona solusaun maka bele foti rekursu hakat ba eleisaun antesipada.

JSMP durante ne’e monitoriza servisu PN nian iha fulan hira ne’e nia laran seidauk haree deputadu sira halo servisu ruma ba interese povu nian.

Sira durante ne’e halo diskusaun iha plenária no komisaun espesializada so debate mak buat rua hanesan mosaun sensura, destituisaun no orsamentu retifikativu, ne'ebé tuir loloos iha ámbitu rejimentu PN no konstituisaun fó fatin maibé la tau ba interese.

Diretór Ezekutivu ne’e konsidera mosu duni krize institusionál iha PN, tanba sira halo diskusaun ruma nakonu ho interese partidária oinsá atu hatún malu hodi hetan podér.

Espetativa husi sosiedade nian ba sira hanesan reprezentante povu hodi ba tuur iha PN hodi diskute nesesidade povu nian, maibé seidauk hatudu loloos.

Tanba ne’e, husu sira atu bele tuur hamutuk hodi hodi rezolve lalais dezententendimetu polítiku ne'ebé akontese iha sira nia leet hodi labele sakrifika povu hodi atinje sira nia objetivu polítiku.

Entretantu, iha fatin katak, parte husi akadémiku José Honório, Pro-Reitór asuntu Ekonomia Planu Finansas UNTL, observa katak atividade VII Governu dentru fulan lima nia laran seidauk hamosu buat foun ruma.

Maski nune’e, governu nia atividade la’o nafatin tanba kontinua servisu balun ne'ebé governu anteriór halo maibé la konsege finaliza.

Problema impase polítika ne’e mosu tanba inkonsisténsia polítika husi partidu polítiku. Iha diskusaun antes formasaun governu sira hakarak, maibé mai fali lakohi.

José esplika, harii partidu atu ba ukun, maibé la'ós ukun de'it. Importante atu serbí, tanba ne’e balun tenke iha opozisaun no balun kaer governu, nune’e bele garante governu nia ezisténsia.

Nasaun ne’e nia aliserse mak Estadu Direitu Demokrátiku, tanba ne’e dalan atu ba ukun liu husi eleisaun kuandu lakon tenke simu no manan labele sai lakon fali, maibé realidade situasaun polítika iha Timor mak la’o nune’e ona.

Maibé atu solusiona prosesu ne’e hotu la sees ona husi Presidente Repúblika atu halo desizaun tuir nia kompeténsia konstitusionál.

“Ha'u hanesan ema akadémiku ida lakohi atu hakat ba eleisaun antesipada, tanba halakon povu nia osan hodi atende eleisaun”, dehan José.

Nia husu ba Xefe Estadu karik situasaun polítika ne’e la’o nafatin hanesan ne’e to’o fulan neen tenke disolve ona PN hodi halo fali prosesu foun liu husi dalan diálogu hodi reuni fali partidu polítiku buka dalan hodi fó solusaun.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV