Tinan 2025, ACT Sei Reabilita Kafe Kuase 7.400 Ektares Featured

By Rufino Barreto Fevereiru 02, 2025 78
Kafe. Foto:Dok. Kafe. Foto:Dok.

DILI: Iha tinan 2025, Asosiasaun Kafe Timor (ACT) sei reabilitasaun kafe iha Munisipiu Ainaro, Aileu, Bobonaro, Manufahi, Likisa no Manatutu hamutuk 7.400 ektares.

Prezidente Asosiasaun Kafe Timor (ACT) Evanjelino Monteiro Soares informa, Kona-ba reabilitasaun kafe kada tinan Asosiasaun Kafe Timor (ACT) planea hamutuk ho Ministeriu Agrikultura Pekuaria, Peska no Floresta (MAPPF) iha esbosu ida ne'ebe tenke tuir dalan iha setor kafe ne'e.

Nia dehan,  parseriu husi ACT importante tebes hamutuk ho Ministeriu Agrikultura Pekuaria, Peska no Floresta (MAPPF) hodi servisu iha setor kafe iha territoriu laran tomak hodi hasa'e produsaun kafe iha rai laran.

Nune'e mos hadia kafeikultor sira nia kafe iha area rural ba Munisipiu sira ne'ebé iha kafe, ho ida ne'e planu ACT nian tanbá halo reabilitasaun kafe iha tinan 2022.

"Iha tempu governu anterior ita  halo Kontratu kafe hamutuk 7400 na realidade no relatoriu tama hanesan uluk ha'u koalia 10 mill ektares". Dehan Nia ba Jornalista INDEPENDENTE iha knaar fatin Fatuhada, Kinta (30/01)

Tanbá ida ne'e ACT servisu hamutuk ho governu oinsá ita halo tiha pagamentu  60% ba to'os na'in sira, maibé liu diskusaun ne'ebé naruk no la'os governu seluk 60% no 16% ba to'os na'in sira.

Nia hatutan, signifika 16% ne'e sei ba fahe kafe sira ne'ebé atu halo reabilitasaun kafe iha Munisipiu 7 ne'e, purtantu ida ne'e hakarak hato'o maske reabilita kafe ho montante bo'ot no orsamentu ne'ebé kiik.

Maibé ida ne'e desafia Asosiasaun Kafe Timor  oinsa osan ne'e fahe uitoan-uitoan ba kafe sira ne'ebé atu halo reabilitasaun, purtantu ba sira ne'ebé simu ona 40% iha tinan 2023 no sira sei la simu tan ona.

"Ba sira ne'ebe seidauk simu doimetan ida ho 60% ne'e, maibé governu fo deit 16% deit ne'e hodi ba selu to'os na'in sira iha territoriu laran tomak". Nia afirma.

ACT hanesan subriña ida ba setor kafe, tanbá ne'e ACT nafatin planea ba estadu nune'e mos  parseriu internasional sira hamutuk oinsá ita bele aselera reabilitasaun kafe iha territoriu laran tomak.

Ho nune'e rendimentu hasa'e atu bele halo exportasaun no reseita ne'e mai fali ba governu, entaun planu hotu ACT halo no sei hamutuk ho Governu liu husi Ministeriu Agrikultura Pekuaria, Peska no Floresta (MAPPF) foka liu ba setor kafe.

"Atu halo reabilitasaun kafe sira ne'ebé tuan ona nune'e nia bele halo produsaun iha tinan oin mai, programa governu nia foin dahuluk fo ba ACT atu halo reabilitasaun kafe hamutuk 7.400 ektares". Nia informa.

Maibé dadus ne'ebé tama hamutuk 10 mill ektares no ikus mai halo verifika to'o ikus selu deit 16% deit, ba futuru sei planea ba kafe iha territoriu laran tomak ne'e.

Tanbá ne'e nia dehan, ACT planea kafe ne'ebé ativu produsaun ne'e kuase 70 mill ektares tuan hotu ona,  oinsá ACT hamutuk ho liu husi MAPPF ho  parseriu sira servisu hamutuk ba setor Kafe kada tinan bele muda uitoan-uitoan.

Nune'e to'o tinan lima remata bele halo produsaun diak, kona-ba atu reabilitasaun kafe kuase 7400 mill ektares iha tinan ida ne'e husi Munisipiu Ainaro, Aileu, Bobonaro Ermera, Likisa, Manufahi, Manatutu no inklui RAEOA.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Follow us on Facebook

Kalendariu Notisia

« February 2025 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28