Tama Membru ASEAN Sei Atrai Investimentu Featured

By Mariano Mendonca Setembru 06, 2023 582
Primeiru Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão agradese bele partisipa iha forum ASEAN Business & Investment Summit 2023 ba dala-43 iha Jakarta-Indonézia, nune’e bele rona esperensia no fahe esprensia TL nian ba nasaun membru sira. Foto:Media Gabinete PM. Primeiru Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão agradese bele partisipa iha forum ASEAN Business & Investment Summit 2023 ba dala-43 iha Jakarta-Indonézia, nune’e bele rona esperensia no fahe esprensia TL nian ba nasaun membru sira. Foto:Media Gabinete PM.

DILI: Bazeia ba komunikadu imprensa ne’ebé fó sai husi média Gabinete Primeiru Ministru iha 4 Setembru 2023, hafoin partisipa forum Association of Southeast Asian Nation (ASEAN) Business & Investment Summit, Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão afirma katak, adezaun Timor-Leste (TL) sai membru ASEAN sei atrai investimentu no hasa’e Ekonomia TL.

Primeiru Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão agradese bele partisipa iha forum ASEAN Business & Investment Summit 2023 ba dala-43 iha Jakarta-Indonézia, nune’e bele rona esperensia no fahe esprensia TL nian ba nasaun membru sira.

Nia aprezenta motivu TL atu sai membru permanente ba ASEAN, tanba sei fó konfiansa no fiar ba mundu, hodi loke investimentu iha TL.

Pozisaun ne’e aprezenta husi Xefe Governu bainhira sai orador hodi ko’alia kona-ba tema “Resilience and Stability in a Fractious Global Economy” iha forum ASEAN Business & Investment Summit ne’ebé foka liu ba ekonomia globál.

“Dada investor estranjeiru (Foregin direct investment)  importante atu dudu ekonomia Timor-Leste, kria kampu servisu, moderniza no transforma estrutura ita nia ekonomia. Ami hakarak sai membru ASEAN ne’ebé konsentra iha sosidade ba kresimentu no dezenvolvimentu, ho partisipasaun, hodi aumenta rendimentu perkapita, esperansa moris, saúde no kombate pobreza,” dehan Komunikadu ne'ebé Jornalista Independente asesu iha Mídia Gabinete PM, Tersa (05/09).

Tuir komunikadu Xefe govenu, organizasaun rejionál ne’e konsege hakesi nasaun sira ho diversidade kulturál, istória hodi forma komunidade ne’ebé  ho komitmentu hamutuk ba toleransia, soliedariedade no servisu hamutuk, atu hametin fiar entre nasaun membru sira, hodi garante unidade paz no estabilidade iha rejiaun.

PM Xanana argumenta mós preokupa kona-ba alterasaun klimatika ne’ebé nasaun membru ASEAN no illas pasifiku sira hasoru.

“Ita hasoru kondisaun klima extrema, inundasaun, bailoron naruk, anin no mós tasi ben aumenta, no akontese tanba failla husi nasaun boot sira, hodi atende mudansa klimatika no nasaun frazil sira mak sofre impaktu husi alterasaun klimatika. Illas pasifikas hanesan prova ida, tanba amesadu atu mout,” dehan Komunikadu.

Tan ne’e, Xanana apela atu kria orden internasionál ne’ebé asenta ba vizaun soliedaridade entre ema no mós bem-estar komum, hodi ajuda mós nasaun frajil sira, atu hari’i reziliente no estabilidade.

Entretantu, Xefe exekutivu ne’ebe hanesan mós Pessoa Eminiente Organiasaun g7+ mós destaka kriasaun organizaun g7+ konstitui husi nasaun 20 husi Afrika, Azia, Mediu Oriente no Pasifika, hodi komunidade internasionál mós rona lian husi estadu frazil sira.

“Agora iha estatutu observador Organizasaun Nasoes Unidas (ONU) no bele fó prespetiva ho forma koletiva kona-ba agenda no servisu ONU, no apoia ONU hodi aumenta ativamente segurasa no estabilidade,” dehan Komunikadu.

Ba líder governu, ASEAN bele sai hanesan modelu dezenvolvimentu independente hodi hari’i kominidade ne’ebé mak solida, infraestrutura sosiál no estabilidade ekonomika.

“Ha’u ejize ASEAN atu halo barak tan, ha’u husu atu hateke ba ita nia rejisaun no sai parte ida husi rede global, hodi suporta nasaun frajil sira, iha ne’ebé domokrasia no direitus humanus tenke sai baze ba dezenvolvimentu estadu ida ho dame,” nia apela.

Iha fatin hanesan, Prezidente (Chair of ASEA-BAC 2023), Arsjad Rasjid P.M. hato’o agradese ba prezensa Primeiru-Ministru RDTL bele hola parte iha ASEAN Business Sumit 2023 hodi fahe mós hanoin di’ak sira husi Timor-Leste nu’udar obserbador ASEAN no membru parmanente g7+.

“Sente orgullu tebes ba ita hotu hamutuk ho lider nasionál Timor-Leste no Primeiru-Ministru Timor-Leste, Kay Rala Xanana Gusmão  hodi partisipa no fahe mós hanoin ba forum ASEAN ida ne’e,” nia hatete.

Timor-Leste nu’udar nasaun foun ida ne’ebé iha istória di’ak ho Indonézia no sai parseiru di’ak ba Indonézia no pais membru ASEAN tomak.

“Ita hakarak hametin liu tán relasaun di’ak ho TL hodi hetan obejetivu ida interese komum entre rai ne’e ita sei haree TL no ASEAN tomak. No agora relasaun ne’e estrateziku tebes hodi boot ekonomia global, tanba ne’e previleziu boot ida ba ha’u  hodi konvida Primeiru-Ministru Xanana mai hato’o nia deskursu,” nia agradese.

Forum Business & Investment Summit 2023 partisipa mós hosi setór Privadu Timor-Leste ne’ebé hamahan aan iha Kamara Komérsiu Industria Timor-Leste (CCI-TL).

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31