Sekretáriu Estadu Balun La Ezekuta OJE 2024 Featured

By Cristina Ximenes Juñu 24, 2024 822
Diretór Ezekutivu FONGTIL, Valentim da Costa Pinto 'Koko'. Foto:Dok. Diretór Ezekutivu FONGTIL, Valentim da Costa Pinto 'Koko'. Foto:Dok.

DILI: Sosiédade sivil husi Forum Organizasaun Naun Governamentál Timor Leste (FONGTIL) observa sekretáriu estadu balun ninia Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2024 to'o agora seidauk ezekuta.

Diretór Ezekutivu FONGTIL, Valentim da Costa Pinto 'Koko' hatete, ezekusaun OJE 2024 sei mínimu tebes. Primeiru Ministru bele halo avaliasaun ruma ba komportamentu servisu husi ministériu ida-idak, liuliu ba ninia ministru sira hanesan nia subordinadu atu bele haree.

Nia hatutan, preokupasaun Xefe Estadu kona-ba ezekusaun OJE minimu ne’e referensia ba Xefe Governu atu halo avaliasaun, tanbasá mak to'o ona tinan ida liu ona semetre mas ezekusaun OJE 2024 kontinua kiik, la kontinua responde ba dezafiu sira ne'ebé propoin iha planu orsamentu anual ninian, no mós situasaun ne'ebé ezijé intervensaun rápida mai husi ita nia governu.

"Ami observa Sekretáriu Estadu balun ninia orsamentu to'o agora ne'e nem doit ida mós la gasta to'o agora, ne'e ami haree situasaun barak ne'ebé presiza governu nia intervensaun mas ne'e laiha, servisu balun iha ba mós ne'e duplikasaun, knaar sira ne'e duplika ba malu ne'ebé halo ezekusaun ne'e kiik," dehan Valentim, iha knaar fatin, Kaikoli, Sesta (21/6).

Nia afirma, programa sira ne'e se mak atu jere ne'e ladún klaru, ne'ebé hanoin katak tinan ne'e tempu natoon ona atu bele halo avaliasaun ba komportamentu ministériu ida-idak liuliu ba governante sira atu bele hare tanbasá situasaun ne'e bele akontese.

Nia fó ezemplu, setór edukasaun iha reklamasaun no prosesu barak kontinua la hetan solusaun ne'ebé di'ak, setór saúde subordinadu mai husi ministériu sira, iha diresaun sira ne'ebé installa iha Ministériu Saúde kuaze la hatudu mudansa ne'e tanbasá.

Alende, intervensaun ba grupu agrikultór sira liuliu kona-ba diversifikasaun ekonómia ne'e kuaze laiha, irigasaun sira ne'ebé uluk ita konstrui maibé kuaze la funsióna invez tenke halo, trator sira ne'ebé uluk sosa la halo manutensaun Ministériu Agrikultura Peskas Floresta lakohi hare ida ne'e sai hanesan instrumentu servisu mas laiha.

"Entaun ida ne'e tempu natoon ona, ami hanoin katak ne'e Prezidente Repúblika nia preokupasaun ne'e di'ak loos ne'ebé bele sai hanesan notas ida ne'ebé Primeiru Ministru bele hare ona ba ninia membru governu sira nia servisu. Tanba ita hakarak tinan lima governasaun ida ne'e mosu mai ho situasaun ne'ebé krítiku, ita iha esperansa katak sira bele halo mudansa ruma ba ita nia dezafiu sira ne'ebé ita hasoru liuliu ba setór sira ne'ebé konsidera hanesan setór báziku," hakotu nia.

Entretantu, iha fatin ketak Peskizadór AJAR, Inocencio de Jesus Xavier hatete, dezde hahú posse ne'e sosiédade sivil hatene tiha ona se mak atu lori rai ne'e ba oin ita hatene sira ne'e mak refleta tinan ida ona, saida mak sente, sente mak injustisa, sente mak aimoruk la to'o, sasán folin karun, eletrisidade mate lakan.

Hanesan mós infraestrutura báziku kontinua la di'ak, bee kontinua la la'o ho efeitivu ba komunidade sira, problema edukasaun to'o ohin loron nafatin kontinua, maske ministra sira ne'e anteriór kaer tiha ona ministra agora kontinua ba ukun halo buat sira ne'e sai sabaraut liu tan.

"Tanba ne'e ami hanoin atu Prezidente Repúblika ho Primeiru Ministru atu tau matan halo avaliasaun ba ministru, sekretáriu estadu, vise ministru sira ne'e. Tanba ne'e preokupasaun Prezidente Repúblika nian ne'e pertinente tanba realidade mak ne'e to'o ohin loron Ministra Saúde Elia la'o tun sa'e hanesan lia ida la kona nia," tenik nia.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Segunda, 24 Juñu 2024 14:54

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« July 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31