Ema balun hahú soe matan ba Bairo Formoza, fatin konsentrasaun massa, hodi bele hatene ema na’in hira mak Angela ho nia grupu konsege halibur.
Klaru, atensaun ema balun nia ba duni sede partidu Trabalhista, tanba Angela deklara ona antes katak nia sei uza people power hodi duni sai Xefe Estadu husi Palasiu Prezidensial Nicolau Lobato, Bairro-pite.
Tuir konvite ba media ne’ebé Jornal INDEPENDENTE simu, konferensia imprensa hodi hatudu forsa ba públiku sei hala’o iha tuku 9.00, maibé tenke dada to’o tuku 11.00 hodi hein massa tuun mai.
Maibé, hein ba hein, massa ne’ebé Angela promete seidauk mosu. Ikus mai, Angela deside hodi realiza konferensia imprensa hamutuk ho ema na’in 50 resin ne’ebé mai hodi apoiu asaun Rezistensia Nasional Defende Justisa no Konstituisaun RDTL (RNDJ-KRDTL).
“Ami husu deskulpa ba jornalista (tanba) muda fali (oras konferensia imprensa) to’o tuku 11:00, tanba iha failansu oituan, tanba ne’e mak massa sira balun ladun entende kona-ba prosesu ida ohin ne’e nian,” dehan Angela hodi loke sesaun Konferensia Imprensa, iha Bairro Formoza.
Nia esplika, massa RNDJ-KRDTL halo de’it konsentrasaun iha sede nasionál hodi hato’o ezijensia ba PR Lu Olo.
“Ohin (Sesta) ami halo de’it konsentrasaun massa no seidauk halo demostrasaun, buat rua ne’e diferente,” dehan nia.
Angela deskonfia, iha grupu balun ne’ebé aproveita situasaun hodi halo konfuzaun ba massa atu labele partisipa iha asaun konsentrasaun ba masa iha Sede Nasionál RNDJK-RDTL.
Tanba, nia dehan, tuir karta ne’ebé sira hato’o ba Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) katak sira sei halo de’it konsentrasaun ba massa, maibé mosu fali informasaun seluk ne’ebé halo runggu-rangga asaun ne’e.
“Horseik (Kinta) ami hato’o surat ba autoridade, polisia, atu halo de’it konsentrasaun massa maibé informasaun sai mai runggu-rangga fali, dehan katak polisia sira la aoutoriza. See mak politiza situasaun ne’e? Ami hato’o ami-nia surat ba polisia ne’e laos atu halo demostrasaun, iha ema balun ne’ebé aproveita situasaun ne’e ba koalia tiha fali ami-nia asaun ne’e.”
“Ami husu atu konsentra iha sede RNDJK-RDTL, ami laos husu lisensa atu halo prostesaun, ida ne’e buat rua ne’ebé ke diferente, demostrasaun ne’e sei mosu enkuantu petisaun ne’ebé aprezenta ba PR laiha resposta,” Angela esplika.
Angela dehan, massa RNDJK-RDTL iha Munisipiu 12 no Rejiaun Administrativu Espesial Oekusse Ambeno (RAEOA), maibé massa ne’e la tuun mai Dili, maibé ekipa husi RNDJK-RDTL sei tuun direitamente hodi rekolla naran no asinatura.
“Ekipa husi RNDJK-RDTL mak sei tuun direitamente hodi rekolla sira-nia naran no asinatura iha munisipiu 12 no Rejiaun Espesial Oekusse hodi tau ba karta petisaun ne’ebé sei dirize PR atu Rejigna an husi nia kargu,” dehan nia.
Bainhira petisaun ne’e la hetan resposta, nia hatete, massa RNDJK-KRDTL sei tuun mai Dili hodi halo manifestasaun.
Nia afirma, RNDJK-KRDTL sei prepara hela karta petisaun no iha tempu badak sei submete ba PR Lu Olo.
Bainhira PR Lu Olo la fó resposta, Angela afirma, RNDJ-KRDTL sei hatuun massa hodi halo manifestasaun pasivu.
Ba manifestasaun, Angela garante sei toma responsabilidade tomak ba seguransa no estabilidade atu nune’e la mosu situsaun ne’ebé la espera atu akontese.
“Iha asaun ne’e laos de’it organijasaun ida rua maibé organizasaun tomak no povu einjeral sei partisipa hotu iha asaun ne’e no responsabilidade ne’e tama ba iha RNDJK-RDTL atu asegura nafatin seguransa no estabilidade,” nia hatete.
Molok ne’e, reprezentante RNDJ-KRDTL, Antonio Ai-Tahan Matak informa, ohin, massa sei konsetra hamutuk iha sede nasional RNDJ-KRDTL iha Bairo Formoza hodi hato’o sira-nia opiniaun ba Angela hodi lori ba PR Lu Olo.
Massa hirak ne’ebé sei halibur-malu iha Formoza, Aitahan Matak dehan, la’os membru Unisma Ativista Pro-RDTL, maibé sidadaun sira ne’ebé vota ba FRETILIN no ba CNRT, ne’ebé la konkorda ho governu konstitusional daualu.
“Massa sira ne’e la’os mai husi Unisma Ativista Pro-RDTL, maibé sidadaun ne’ebé rekere nia votus 23 kadeira no 21 kadeira. Massa sira ne’e mak mai hato’o sira-nia direitu, aprezenta kestaun dehan ‘kadeira 5 mak ukun fali’, entaun massa sira sente la puas, nune’e hodi hato’o opiniaun liu husi karta ba exelensia Prezidente Repúblika.”
“Entaun Prezidente Repúblika iha kompetensia tomak atu loke karta ne’e hodi haree ida ne’ebé sala, oinsa mak atu bele hadia, tanba ema hotu la simu kadeira 23 no 21 la ukun maibé, kadeira 5 de’it mak ukun fali,” dehan Aitahan Matak iha Komandu Jeral PNTL Kaikoli, Kinta (16/07).
Nia hatete, massa sira ne’ebé mai halibur iha Formoza ne’e konsidera katak governu daualu nia ulun boot mak Xanana Gusmão no governu dasia nian mak FRETILIN.
“Governu daualu nia ulun-boot mak Kay Rala Xanana Gusmão. Governu dasia nian mak 23 kadeira, FRETILIN, maibé vota tiha, sira-nia ema ba fali membru ne’e mak sira la konkorda,” dehan nia.
Kona-ba manifestasaun, Reprezentante RNDJ-KRDTL ne’e dehan, sira sei la halo manifestasaun, maibé konsentra de’it iha sede RNDJ-KRDTL hodi hato’o opiniaun ba Angela hodi halo karta ida ba PR Lu Olo.
“La’os halo manifestasaun, ema hotu mai konsentra iha ne’ebá atu hato’o opiniaun ba Portavoz Angela Freitas hodi halo karta ida ba gabinete Prezidente Repúblika.”
Kona-ba ninia objetivu hasoru-malu ho Komandu PNTL, Aitahan Matak dehan, nia parte mai husu autorizasaun husi parte seguransa atu labele mosu instabilidade.
“Ida agora dadaun ami halo ne’e bolu naran konsentrasaun iha sede RNJD no Konstituisaun RDTL hodi aprezenta ami-nia opiniaun ba petisaun ne’ebé la konkorda desizaun PR nian,” dehan nia.
Nia esplika, Angela mak sei lori kestaun ne’ebé massa hato’o ba hasoru PR.
“Sei la mosu asaun ruma, atu marsa iha Dili laran ne’e laiha, tenke tuir regras ne’ebé vigora.”
Protesta ba RNDJ-KRDTL
Entretantu, iha atividade halibur massa ne’ebé Prezidente Partidu Trabalhista Angela Freitas halo iha sede partidu Bairo Formoza hamosu protesta husi professor sira iha Eskola Filial Nu’u Laran ne’ebé besik area konsentrasaun massa.
Koordenadór SD Xina, Rogerio Pinto hatete, asaun husi grupu Rezistensia Nasionál Defende Justisa no Konstituisaun Republlika Demokratika Timor-Leste (RNDJ-KRDTL) afeita maka’as ba prosesu aprendizajen iha sira-nia eskola.
"Atividade politika halo besik iha eskola ne'e, entaun movimentu ne'e interompe prosesu aprendizajen, ne'ebé ami la konsege hala'o aula, tanba sira toka no kanta," dehan Koordenadór ne’e iha Bairo Formoza, Sesta (17/07).
PNTL husu Komunidade Hakmatek
Ba konsentrasaun massa, Komandante PNTL Munisípiu Dili Superintendente Euclides Belo husu ba komunidade sira atu labele paniku ho rumoris oioin ne’ebé relasiona ho asaun grupu (RNDJ-KRDTL).
“Konferensia imprensa ne’ebé Angela Freitas ho Antonio Aitahan Matak halo ami hetan ona despaisu husi Komandu Jeral liu husi Komandu Operasaun Nasionál, parte seguransa mantein nafatin,” dehan Euclides baihira fó seguransa ba asaun konsentrasaun massa.
Nia hatete, Komando PNTL Dili mantein nafatin knar hodi asegura seguransa.