“Bolu atensaun ba PNTL no komadante jeral para haree oinsá atu intensiva patrullamentu iha sidade Dili, liuliu kalan identifika situasaun sira ne'ebé fó ameasa hodi tau postu ruma atu bele asegura protesaun ba ita nia populasaun sira suku sira,” dehan Deputadu Bankada CNRT, Natalino dos Santos, iha Parlamentu Nasionál, horisehik.
Nia hatutan, autoridade lokál hanesan xefe suku no xefe aldeia sira presiza kooperasaun ho autoridade PNTL, liuliu Ofisial Polisia Suku (OPS), hodi bele halo vizilánsia iha tempu kalan.
“Agora oinsá motivu ne'e ita haree katak ne'e krime, Polísia tenke halo atuasaun buka identifika autór sira ne'e lori ba to'o prosesu, agora ne'e kabe ba responsavél Autoridade lokál hanesan xefe suku no xefe Aldeia sira oinsá atu organiza sira nia relasaun sira, karik iha situasaun perigu sira tenki hato'o ba PNTL, tanba iha suku ida iha OPS sira para atu haree asuntu ne'e,” nia esplika.
Tanba ne’e, nia enkoraja servisu sekreta sira hodi hala’o servisu iha terenu ho ativu, nune’e bele identifika kuaza loloos husi akontesimentu ka insidente sira.
“Maibé (Closed Circuit Television) CCTV monitor hela no ita-nia ajente intelejénsia sira mós buka hatene hela tanba ida-ne'e ha'u husu para joven sira tuur hakmatek labele estraga malu tanba 24 anos ita sei kiik ita rona istoria ita rasik hatene katak ita nia inan-aman sira terus ona ba rai ida-ne'e nune'e ita hotu tenki hakmatek no kontribui ba ita nia rai nia futuru liu-liu ba futuru joven sira,” hateten nia.
Nune’e, Membru Komisaun B, David Dias Ximenes “Mandati”, konsidera situasaun sira ne’e akontese, tanba prezensa PNTL iha terenu liuliu iha tempu kalan mak menus.
“Situasaun sira ne’ebé akontese joven sira tuda no ta’a malu iha tempu kalan, ha’u sempre ko’alia bebeik ona katak situasaun ne’e akontese tanba falta prezensa polisia sira nian,” nia dehan.
Tanba ne’e, husu ba prezensa PNTL iha terrenu ho medida preventiva nune’e labele akontese tan situasaun ne’ebé sosiedade la espera ne’e.
“Labele dehan servisu sekretu fali, iha ne’e polisia tanba polisia ne’e labele represivu deit tenke ser preventivu. Nune’e prezensa polisia nian ne’e tenke iha fatin hotu-hotu, tanba prezensa polisia nian kuandu permante mak, komunidade sira iha bairu ne’e iha hanoin atu involve aan ho sira, tanba sira bele sente seguru,”nia esplika.
Mandati husu komandu PNTL atu redús membru Corpo Segurança Pesoal (CSP) sira husi membru governu sira nune’e bele koloka ba fatin sira menus prezensa polisia nia hodi nune’e bele evita krime iha sosiedade.
“Uluk kedas ha’u sempre dehan kona ba eskolta ne’e karik bele ba deit, titular órgaun soberania deit exemplu PR, PPN, PM, PTR sira ne’e deit mak hetan eskolta, labele membru governu sira hotu iha hotu eskolata, klaru katak ema la too,” nia hakotu.
