Governu Aprova Subvensaun Kada Tinan Tokon $15 ba Igreja Katólika Featured

By Mariano Mendonca Fevereiru 29, 2024 218
Reuniaun Konsellu Ministru, ne'ebe diriji husi Primeiru Ministru Kay Rala Xanana Gusmao, iha Palasiu Governu, Kuarta (28/02/24). Foto:Media Gabinete SEI. Reuniaun Konsellu Ministru, ne'ebe diriji husi Primeiru Ministru Kay Rala Xanana Gusmao, iha Palasiu Governu, Kuarta (28/02/24). Foto:Media Gabinete SEI.

DILI: Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntus Sosiais no Ministru Dezenvolvimentu Rurál no Abitasaun Komunitária, Mariano Assanami Sabino, halo aprezentasaun subvensaun anual ba Konferénsia Episkopál Timorense (CET) hetan deliberasaun iha Konsellu Ministru (KM), tuir projetu ne’ebé aprezenta husi Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntus Sosiais, Konsellu Ministrus delibera ona hodi autoriza despeza ho valór tokon US$15 kona-ba atribuisaun subvensaun anuál.

"Konsellu Ministru delibera ona hodi autoriza despeza ho valór tokon $15 kona-ba atribuisaun subvensaun anuál ida ba Konferénsia Episkopál Timorense, ne’ebé sei ezekuta durante tinan 2024," dehan komunikadu ne'ebé diáriu ne'e asesu, horisehik.

Subvensaun anuál ba Konferénsia Episkopál Timorense ne’e hala’o tuir akordu ne’ebé asina ona iha loron 14 Agostu 2015, entre Timor-Leste ho Santa Sé, nune’e mós Akordu-Kuadru ne’ebé asina ona iha 16 Juñu 2017 entre Governu ho CET.

Tan ne'e mak Governu prevee kontribuisaun anuál ida, tuir disponibilidade finanseira husi Governu, ba atividades ho karater sosiál, edukativu no governu ekleziál Igreja Katólika nian.

Molok semana liu ba, Govermu liu husi Vise Primeiru Ministru no Ministru Koordenadór Assuntu Sosiais no Ministru Dezenvolvimentu Rural no Habitasaun Komunitaria (VPM MKAS-MDRHK) kontinua asina akordu konkordata ne'ebé halo hodi apoiu Uma Kreda kada tinan $15 milioens.

Iha selebrasaun akordu ne'e Entre VPM MKAS-MDRHK Mariano Assanami Sabino ho Dom Virgilio Kardeal do Carmo da Silva akompaña husi Santa Sé Marrco Prizii, Bispu Maliana Dom Norberto Amaral, Bispu Diodeze Baukau Leandro Maria da Silva, Vigariu Jerál Diodeze Dili Graciano Barros inklui padre sira seluk.

Dom Virgilio Kardeal do Carmo da Silva hatete, reprezenta Konferesia Episkupal Igreja Timor-Leste nian ho Governu nian Vise Primeiru Ministru Mariano Assanami Sabino selebra akordu annual bá Implentasaun bá akordu kuadrus ne'ebé kada tinan halo ho Governu.

"Ohin dada ida ne'ebé hanesan tinan-tinan Uma Kreda ka Igreja Timor selebra akordu annual bá Implentasaun bá akordu kuadrus ne'ebé asina tinan tinan rua liu ba," dehan Sua Eminensia Dom Virgilio Kardeal hafoin selebra akordu ho Governu iha Salaun VPM Palásiu Governu, Kinta (15/2).

Nia haktuir, ne'ebé ohin asina kuadru ida ne'e hahú ona atu implenta Orsamentu ne'ebé Estadu no Governu da-sia nian aloka bá iha Igreja Katólika, tan ne'e ohin reprezenta mai halo akordu konkordata ida ne'e.

"Ohin liu husi ha'u reprezenta konferesia Episkupal husi Governu nian Vise Primeiru Ministru maka ohin ami na'in rua asina akordu ida ne'e, no akordu ne'e ho osan $15 milioens dólar hanesan mós tinan uluk," nia dehan.

Hanesan baibain osan ne'e, Primeiru bolu dehan katak subsidiu ida ne'ebé Governu tinan-tinan fó ba Uma Kreda ne'e hatuur iha, bolu dehan akordu internasionál ida ne'ebé hanaran konkordata. Konkordata ne'e asina husi Vatikanu Estadu timorense.

Hafoin atu implementa ida ne'e mak iha akordu kuadrus ida ne'ebé mai kada tinan lima no tau ninia prinsípiu jerais no tinan-tinan ho Governu ne'ebé de'it mai sempre renova akordu ida ne'e.

Agora espiritu konkordata ninian no mós akordu ne'e orsamentu ne'e aloka bá iha kategoria tolu, Primeiru edukasaun, Segundu serbisu Sosiál, terseiru bá iha governu Igreja serbisu Uma Kreda ninian. Entaun area tolu ne'e mak osan ne'e sei fahe bá diodeze tolu liu husi área tolu ne'ebé temi ne'e.

"Ezekusaun bá ida tinan uluk nian? Hanesan ohin ha'u Aprezenta bá Vise Primeiru Ministru tinan kotuk aleinde Administrativu bu'at hotu ami tau hamutuk konferesia Episkupal no diodeze tolu hotu, osan ne'ebé aloka bá bolu Dezenvolvimentu ninian ne'e bá Konstrusaun fiziku ninian mais de $6 milioens," nia dehan.

Nia afirma, ne'e bá de'it Konstrusaun fiziku ne'e katak katolos, parikias, Edifisiu no eskola parokiais, ne'e bá Konstrusaun de'it no seluk bá iha Administraun no formasaun inklui kategoria sira seluk.

Dala barak sempre mosu husu kona-ba osan ne'e ninian, normalmente osan ne'e Igreja hatama tuir lalaok governu nian hatama antes liu husi proposta.

"Ami mós prepara bazet atu tuir governu tenke antes, molok Governu lori bá iha Parlamentu ami nia proposta mai tiha ona no lori bá deskute mós iha Parlamentu hafoin simu fila-fali mós ami entrega Relatoriu hotu-hotu bá iha Instituisaun ne'ebé pertinente kona-ba relatoriu sira nian," nia dehan.

Ne'e duni ho bu'at hotu durante ne'e la'o tuir tinan-tinan halo bazet Igreja nian mós liu husi komisaun rua, ida Komisaun tekniku diozesano kada diodeze no Komisaun teknika superior nian tau hamutuk kontinua halo kontaktu liu-liu ho Governu nian.

La'os de'it mai simu osan maibé liu-liu mai Aprezenta relatoriu ne'ebé lo'os, di'ak tuir lalaok Governu nian.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV