Téknika Kompaña Betuhei Unipesoal Lda, Aida Guterres Lobo hatete, loloos konstrusaun eskola ne’e too tinan ida ne'e, maibé iha fallansu barak mak Kompaña hasoru iha terrenu.
Nia dehan, entaun projetu konstrusaun Eskola ne’e tarde no dadaun ne'e kompañia husu ba Ministeriu Edukasaun hodi extende tan ba fulan 8. Kompaña garante katak ho extensaun sira sei esforsu maske seidauk atinje 100%, maibé sei konklui.
“Iha fallansu barak ne'ebé ami hasoru no fallansu sira ne'ebé ha'u la temi ida-idak ba ita boot sir no ami mos garante katak ho extensaun tempu ne'ebé iha ami sei finaliza projetu konstrusaun refere,” Nia hatete, foin lalais ne’e.
Nia haktuir, kontrusaun refere sei konstrui uma ho modelu andar rua ne'ebé iha sala de aula hamutuk 12.
Entretatu Diretór Nasional Infrastrutura Edukativa, Hello Lopes hatete, Ministériu Edukasaun liu husi Diresaun Nasional Infrastrutura Edukativa vizita ona projetu sira ne'e atu halo supervizaun ba progresu konstrusaun nian atu bele hatene dezevolvimentu durante ne'e to'o iha ne'ebé.
Diretór dehan, entaun Ministeriu Eduksaun haré projetu nia progresu laiha nafatin mak ministeriu sei foti desizaun hodi hapara kompañia husi konstrusaun refere.
“Liu-liu projetu ba konstrusaun EBF Fatuhada, ida ne’e konsidera atraju tuir lolos antes ne’e kontratu ba tinan ida, maibé liu tiha ona no husu halo tan extensaun ba kontratu fulan ualo (8), maibé infelizmente nafatin iha pursentu 12,8 (12%) ninia prgresu fiziku, tanba nee mak Ministeriu rasik duvidas ho progresu ida ne’ebé mak agora sei ba oin, tanba afeita tebes ba ezekusaun orsamentu,” Nia informa
Diretór afirma, Minsteriu Edukasuan sei akompaña nafatin iha ninia periodu extensaun, maibé la taka dalan halo desizaun ruma tuir regras kontratuais projetu ida-ne’e. Tanba ne’e iha tempu badak sei husu ba gabineti juridiku hodi bele hare kestaun ida-ne’e, atu bele regula sasan hotu-hotu liu-liu projetu ida-ne’e atu kumpri nafatin ninia dever ne’ebé mak regula iha kontratu ba konstrusaun.
Tan ne'e, Ministériu sei akompaña semanal, mensal no diaria hodi bele hare efetividade husi ezekusaun projetu ida-ne’e, banhira konstrusaun la remata tuir nafatin tempu ne'ebé determina ME bele halo desizaun ruma.
“Ministeriu hanesan Diresaun Nasional Infraestrutura sei aprezenta situasaun hotu-hotu kona-ba projetu ida ne’e ba ami nia superior irarkia, atu nunee superior sira bele hare hodi halo desizaun ruma ba oin hodi kontinuasaun ba projetu ne’e oinsa,” Tenik nia.
Nia afirma, Ministeriu mos halo ona karta xamada no karta notifikasaun ba projetu konstrusaun sira hodi bele aselera servisu, notifikasaun ne'e, tanba tuir regras kontratu interpreta lolos kontratu ne’e husi nain projetu no kotratu nain sira hodi bele kumpri ida-idak nia dever, atu bele asegura projetu ne'e hotu tuir nia tempu.
Nia akresenta, Tanba ezekusaun projetu ne’e la'os kestaun tempu deit, maibé afeita direita ba estudante lubuk boot ida ne'ebé mak agora laiha edifisiu, tanba hakarak kria kondisaun diak ba estudante sira hodi tuir aprendijazem ho diak. Ne’e mak sobu edifisiu hodi hadi'a fali, maibé infelizmente la tuir fali tempu ne'ebé determina ona iha kontratu.
Tanba ne’e laiha situasaun ida neebé diak, atu asegura labarik sira partisipa ensinu aprendijazem ho diak, tanba kestan laiha edifisiu ida-neebé diak atu garante prosesu aprendijazem.
“Bainhira Ministeriu hare katak kontrator la hola ninia responsabilidade seriu tan ne’e mak ministeriu la’os ba projetu ida ne’e deit, maibé ba projetu hotu-hotu ne’ebé mak la kumpri kalendariu ba ezekusaun projetu hanesan atrazu no abandona signifika katak Ministeriu hanesan orgaun estadu ida sei la permite atu ida ne’e bele akontese bebeik,” Nia relata.
Nia afirma, Ministeriu prevee orsamentu rihun $2 iha tinan 2023, maibé pagamentu labele lao, tanba hare ba progresu ne’e mantein marka-pasu no oituan tebes kompara ho kalendariu ne’ebé momentu kontrator rasik submete ba iha donu projetu ME.
Maibé tuir lolos tenki selu hotu ona, maibe osan tenki devolve ba kofre estadu tanba kontratu ne’e la'o tiha ona iha tinan ida liu ba iha 2022 servisu la’o tiha ona, maibe ate agora projetu marka-pasu hela tan nee mak Ministeriu sei hola pozisaun ida hanesan dono projetu iha tempu sira tuir mai.
Nia fundamenta, bainhira fulan ida-nee remata Ministeriu hare ona ninia kestaun legalidade interpretasaun jurídika liga kontratu projetu ida-ne’e.
Enkuantu, Ministériu Edukasaun Prevee orsamentu ba kontrusaun EBF Fatuhada ho montante hamutuk $727.424,58, maibé husi orsamentu nee foin ezekuta seidauk too pursentu 10%. tanba halo pagamentu tuir projetu fiziku ne’ebé mka iha.
