Kompañia 15 Envolve Infrasaun iha Implementasaun Sesta Bazika Featured

By Agustino Gama Janeiru 11, 2023 332
Komunidade sira iha Bairu Pite simu sesta bazika. Foto:Dok. Komunidade sira iha Bairu Pite simu sesta bazika. Foto:Dok.

DILI: Komisaun Anti-Korupsaun (KAK) Rekolla ona kazu envolve infrasaun kontratu ne'ebe komete husi kompañia hamutuk 15, ne'ebe hetan kontratu husi Sekretáriu Estadu Kooperativa (SEKoop) no Ministeriu Turismu Comersiu Industria (MTCI) ba implementasaun sesta bázika.

Adjuntu Komisariu Anti Korrupsaun, Luis Sampaio hateten, observasaun ne'ebe halo hosi KAK iha terrenu rejistu duni kazu irregularidade ka kazu envolve infrasaun kontratu ne'ebe komete hosi kompania distribuisaun sesta bazika faze daruak nian lubuk ida.

Tanba ne'e, nia dehan, KAK halo hela koordenasaun ho SEKoop bainhira atu halo pagamentu ba kompañia sira tenke haree lai pedidu hosi kompañia ne'ebe halo kontratu, tenke halo mós ajustamentu, antes simu sira nia pedidu pagamentu.

"Ami seidauk tais didi’ak dadus kazu ne'e, hodi halo klasifikasaun ba kompañia ne'ebe hetan kontratu husi SEKoop no MTCI, maibé ami konsege rejistu kompañia lubuk ida, tanba ne'e ami halo deit lista jeral, ami rejistu duni kompañia liu 15 ba leten, ne'ebe ami konsidera komete kazu irregularidade ka kazu involve infrasaun ba kontratu ne'ebe kompañia selebra ho Ministeriu sira", dehan nia, via-telefone, horisehik.

Nia afirma, kompañia ne'ebe komete kazu irregularidade no kazu envolve infrasaun kontratu ne'e kompetensia hosi knaar SEKoop maka bele fó multa ba kompañia sira.

"Ami la aplika multa, ne'e knaar SEKoop no MTCI nian, hanesan nain ba programa sesta bazika, maibé ami akonsella sira bazeia ba lei 8/2009 ne'ebe fo kompotensia ba KAK atu hare ba instutuisaun estadu nian ne'ebe hala'o kna'ar ba programa governu nian hodi prevene risku ba korupsaun", dehan nia.

Nia dehan, tuir relatoriu deskobrementu ne'ebe KAK hetan iha terrenu aprezenta ba SEKOOP no MTCI atu hola medida ba kompañia sira komete kazu bazeia ba kontratu ne'ebe estabele.

"Iha ami nia akonselamentu husu atu pagamentu ne'ebe Ministeriu Implementador sira halo ba kompañia bazeia deit ba saida maka kompañia sira halo iha terrenu, tanba maioria kazu ne'ebe ami hetan kompañia barak liu viola kontratu", tenik nia.

Tanba ne'e, nia husu ba Ministeriu Implementador bainhira halo pagamentu ba kompañia sira tenke labele hanesan lolos ho kontratu, maibé tenke hare ba KAK nia relatoriu deskobrementu maka foin halo pagamentu.

"Porezemplu sira hetan kompañia ida la kumpri kontratu, tenke halo halo ajustamentu ba pagamentu ne'ebe sira halo, maibé dala-barak problema mosu responsabilidade husi Ministeriu Implementador nia la klaru sira hein deit maka KAK no PDHJ ninia deskobrimentu relatoriu ne'ebe hatama ba sira", katak Sampaio.

Enkuantu, relasiona kazu hirak ne'ebe komete husi kompañia sira KAK seidauk submete ba Ministeriu Publiku, tanba seidauk tama ba medida represivu, maibé sei hare maka medida prevensaun.

Nia haktuir, bainhira kompañia ne'ebe komete kazu no la Kumoro kontratu ne'ebe estabelece, medida ne'ebe mak SEKOOP mo MTCI tenke hapara kontratu kompañia nian.

Nia afirma, durante kompañia sira implementa cexta bazika ne'e hosi ministériu implementadór sira iha terrenu la akompañia maximu, tanba sira ba halo inspesaun ba produto lokal la prense no sira la tetu didiak produto lokal sira hosi kompañia tuir lista item antes distribui.

Porezemplu, iha kompañia balun distribui sesta bazika la tuir item. Porezemplu na'an karau, entaun sira fo fali ayam pontong, entaun ami nia rekomenda atu labele halo pagamentu ba kompañia ne'ebe komete kazu selu labele tuir kontratu.

"Ami sei halo esforsu prevene atu estadu labele hetan prejuisu, maibé kuandu ami nia rekomendasaun sira ne'e maka SEKOOP no MTCI la kumpre sira husik estadu hetan prejuisu, ami sei prosesa sira inklui kompañia ba iha Ministériu Públiku", hakotu nia.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV