Nia hateten, deklarasaun ne’e la hatudu kualidade argumentasaun husi aspetu sosial no juridiku, maibé hatudu deit espresaun emosional.
Jurista née temi iha artigu 7 numeru 17 ne’ebé estadu Timor-Leste ratifika, katak, deklarasaun ne’e mos hakat liu ona poder konstutisaun liu-liu iha artigu 2,6,26. 54,67, 118 no mos 119.
Deklarasaun no aktu ne’e iha tendensia maka’as hodi estraga no harahun imazen poder judisial liu-liu knar jurisdisional iha aritigu 118 numeru 1.
Nia esplika liutan, Tribunál sira mak orgaun soberania ho kompetensia atu halo justisa hodi povu nia naran iha numeru 3 hateten katak desizaun ne’ebé tribunál fó sai ona ne’e tenke halo tuir no sai kbi’it laek liu desizaun autoridade sira seluk nian.
Tanba ne'e, se lider hitoriku ne’e la aseita desizaun Tribunál nian, lei hatudu ona kanal legal bele utiliza liu-liu iha artigu 152 Konstituisaun RDTL ou bele halo rekursu tuir artigu 436 numeru 1, iha artigu 441 numeru 1, 2 no iha artigu 442 numeru 2. Husi kodigu prosesu penal ou estadu bele hatama prosesu foun tuir artigu 349 husi kodigu prosesu penal ne’e.
Antes ne’e mos Presidente Tribunál Rekursu (PTR) Deolindo do Santos hatete, problema kona ba konstrusaun Portu Tibar nian tanba prosesu ida ne’ebé tama iha Tribunál.
“Tuir informasaun iha prosesu Cautelar ida ne’ebé hatama mai iha Tribunál Distritál Dili (TDD) ne’ebé juis deside ona, ida ne’e mak ofisial justisa kompri desizaun ne’ebé juis ne’e hasai mas prosesu ne’e prosesu resturesaun provizoriu de pose, ida ne’e siginfika katak kazu ne’e hatama husi indivudu nain rua (privadu) kompania nain rua ne’ebé disputa kona ba rai ida ne’eba,”dehan Deolindo ba Jornalista sira Kuarta (11/09) iha Tribunál Rekursu.
Nia dehan, saida mak akontese agora dadaun hot-hotu koalia dehan katak kazu ne’e estadu mos tama iha prosesu ida ne’e maibe, verdade maka prosesu ba invidu nain rua, katak, prosesu providensia Cautelar ba proseu reestruturasaun provizoriu de pose, saida mak ema hotu koalia kona ba obra de nova ne’e la iha ka la ejiste.
Tanba ne’e, bainhira estadu sente katak iha desizaun Tribunál nian maka prejudika, entaun em nome estadu bele halao prosesu ruma ba iha Tribunál, depois Tribunál sei haree.
