Istoria Moruk husi Dili Nia Ninin: Estrada no Eskola Aat iha ‘Inus Okos’ Featured

By Agustino Gama Dezembru 02, 2022 1057
Xefe Suku Kamea, Matos da Costa. Foto: Dok/INDEPENDENTE. Xefe Suku Kamea, Matos da Costa. Foto: Dok/INDEPENDENTE.

DILI: Kapital Dili ne’ebé sai hanesan konsentrasaun ba buat hotu rai mós problema lubuk ida iha nia laran. Problema ida entre problema lubuk ne’ebé matan bele haree mós mak kondisaun estrada no eskola iha sidade ninin.

Ezemplu kiik ida mak kondisaun estrada ne’ebé liga ba aldeia neen ne’ebé lokaliza iha suku Kamea, Postu Administrativa Kristu Rei, Munisipiu Dili.

Xefe Suku Kamea, Matos da Costa informa, durante ne’e komunidade sira husi aldeia Lenuk-huun, Ailele-huun, Kaisabe, Bihare, Buburlau no Namalai hasoru problema boot atu asesu mai kapital Dili tanba kondisaun estrada ne’ebé aat.

"Aldeia neen mak seidauk asesu ba estrada ho kondisaun di'ak, dalan iha maibé la nahe aspal no valeta mós laiha, tempu udan hanesan ne'e kondisaun estrada sira ne'e kuak hotu, depois rai taka," informa xefe suku Kamea Matos da Costa via telefone, Kinta (01/12)

Situasaun ida ne’e, nia dehan, difikulta komunidade sira atu asesu ba merkadu iha sidade Dili.

Iha tinan 2019-2020 iha kompana balun ateru-rai, maibé to'o agora laiha kontinuasaun.

"Agora governu seidauk halo intervensaun, ami rona informasaun katak estrada husi aldeia hirak ne'e tama hotu ba projeitu 143 ne'ebe governu konsidera projetu ilegal, maibé agora governu buka maius oinsa ba rezolve estrada ne'e, ami hein to'o agora seidauk rona informasaun husi Ministeriu relevante sira," dehan Matos.

 

Eskola Rua iha Kamea Aat

Aleinde kondisaun estrada ba aldeia neen iha suku Kamea ne’ebé sai preokupasaun, autoridade lokal mós preokupa kona-ba kondisaun eskola rua iha suku refere ne’ebé aat ona.

Xefe Suku Kamea, Matos da Costa informa, kondisaun eskola rua ne’ebé lokaliza iha aldeia Ailok-Laran no aldeia Ailele-huun, suku Kamea, aat ona.

Nia dehan, Ensinu Primaria númeru 10 Ailok-Laran harii kedan iha tempu okupasaun Indonezia no hahú aat ona.

"Kondisaun iha eskola ne'e nia laran ne'e plafon aat hotu, to'o agora estudante sira sei Kontinua halo aprendizajen normal, maibe kondisaun eskola la di’ak ona," dehan Matos.

Ba eskola iha Ailele-Huun, nia dehan, edifisiu balun iha Ensinu Primaria Filial iha Ailele-Huun, hetan estragus iha inundasaun 4 Abril 2021.

“Iha inundasaun ne’ebé akontese iha 4 Abril kotuk ba, bee sobu dapur no haris-fatin, maibé to’o ohin seidauk hadia,” dehan Matos.

Tuir nia, kondisaun eskola rua ne’e presiza hadia atu nune’e estudante sira bele tuir prosesu aprendizajen ho seguru.

"Ha'u haree eskola iha aldeia Ailok-Laran ne'e iha ameasa nia laran tanba besik liu mota,” dehan nia.

Entretantu, Suku Kamea kompostu husi aldeia 13 mak hanesan: aldeia Ha'as Laran, La Sees, Terminal, São Fransisco, Bedois, Aidak Behare, Lamalaek, Bubur-Lau, Kaisabe, Lenuk-Huun, Ku'un, Ailele-Huun no Ailok-Laran, ho total populasaun na’in 18.000 no total uma-kain 3.325.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV