Tuir Xefe Gabinete Kontrolu Kualidade iha Hospital Nasionál Guido Valadares (HNGV), Sara Maria Xavier hatete, HNGV husu nafatin ba inan sira sofre moras króniku hanesan malnutrisaun mak durante isin rua halo kontrola rutina iha sentru saúde komunitária ne'ebé besik.
“Bebe ne'ebe mak mate iha inan nia kabun laran ne'e impaktu husi bebe moris ho pezu kiik ka prematur, depois kauza husi inan sira ne'ebe mak sofre ona moras kroniku sira, hanesan hipertensaun, diabetes no moras infeksaun sira seluk bele fo impaktu bebe mate iha inan nia kabun laran,” dehan nia iha HNGV, Sexta (05/1/01).
Nia dehan, Inan isin rua sira tenke konsumu aihan ne'ebé mak ho nutrisaun di'ak, han modo tahan ho aifuan barak atu nune'e bebe nia kondisaun bele di'ak no bebé bele dezenvolve ho diak.
Aleinde ida ne'e, Iha moras sinais sintomas ruma husu favor ida hakbesik-aan ba iha sentru saude hodi hetan konsulta, nune'e labele fo impaktu ba bebe hodi mate iha inan nia kabun laran.
Nia hatutan, Inan sira ne'ebé mak isin rua to'o ona fulan 7 favor ida toba ho pozisaun fila ba sorin karuk ka toba ba iha sorin los.
No nafatin sura bebé nia movimentu, loron ida bebé tenki book-an dala 10 ba leten, bainhira kuandu bebé nia movimentu menus husi dala 10 ne'e signifika katak, bebé nia kondisaun presiza atu halo intervensaun.
“Ha’u husu mos ba inan sira labele horon ahi suar ka sigaru suar barak liu, tanba ne'e mak husu ba membru familia sira, karik iha inan isin rua iha uma husu labele fuma sigaru besik sira, tanba dala ruma impaktu husi sigaru suar, ahi suar ne'ebe mak demaziadu mos bele fo impaktu ba bebe bele mate iha inan nia kabun laran,” dehan nia.
Nia informa, fator ne'ebé mak kauza ba bebe mate iha inan nia kabun laran, primeiru mak inan hetan infeksaun, depois impaktu mos husi suar sira, dala ruma mai husi mos inan ne'ebe mak toba ho pozisaun latan, bainhira kuandu inan toba ho pozisaun latan, bele hanehan sirkulasaun raan neebe mak lori raan ho oksijéniu ba bebe, entaun bebe ladun hetan oksijeniu ho diak, bele fo risku ba bebe bele mate iha inan nia kabun laran.
