FRETILIN Husu Governu Evita Emprestimu Husi Rai-li'ur Featured

By Agustino Gama Dezembru 14, 2023 1358
Prezidente Bankada Fretilin, Aniceto Guterres. Foto:Media PN. Prezidente Bankada Fretilin, Aniceto Guterres. Foto:Media PN.

DILI : Partidu Frente Revolusionariu Timor-Leste Independente (Fretilin) iha Parlamentu Nasional husu ba Governu dasia atu evita ona empresta orsamentu husi rai-liur, liu husi banku sira hanesan, Asian Development Bank (ADB), Banku Mundial, JICA no IMF.

Prezidente Bankada Fretilin, Aniceto Guterres hateten, iha tinan 2023, Timor-Leste hala’o ona emprestimu aprovadu hamutuk liu biliaun ida, ne’ebé maioria hodi finansia infraestrutura bo'ot sira iha Timor-Leste.

Deputadu ne’e haktuir, husi imprestimu hirak ne’e komesa ona desde tinan sanolu liu ba no iha nia tinan amortizasaun inisial durante tinan 20-40 nia laran.

"Desde iha tinan hirak kotuk, Timor-Leste diskute hela kona-ba Fundo Petroliferu ne’ebe atu mamuk iha tinan 2034. Maske nune’e, IX Governu kontinua hare divida publiku nu'udar finansiamentu alternativa atu desenvolve Timor-Leste nia ekonomia, liu-liu infraestrutura sira", dehan Aniceto Guterres iha debate OJE 2024 jeneralidade ba loron daruak nian  iha PN, (13/12).

Eis Prezidente Parlamentu Nasional argumenta, iha livru Orsamentu 2024 explisitamente hateten katak, iha futuru Governu sei buka tan imprestimus millaun $ 500 ho durasaun amortizasaun durante tinan 40.

Imprestimu ba finansia projeitu infraestrutura sira iha seitor petroleu no seitor sira seluk hanesan edukasaun no saude, agrikultura, turismu no enerjia renovaveis sira.

"Maske iha rai balu konsege utiliza diak imprestimus ba sira nia ekonomia, maibe mos balu tenke hakoi ekonomia nasaun nian tanba la konsege selu fila fali tusan sira", nia dehan.

Ho nune'e, nia hatutan, bankada Fretilin hakarak dehan katak, Fundo Petrolifero ne’ebe Governasaun Fretilin harii besik dekada rua liu ba mak sai nu'udar garantia ba emprestador sira hodi bele fo impresta sira nia osan mai ita.

"Agora Fundo atu laiha ona, nune’e, oinsa ita bele selu fila fali dividas hirak ne’e iha tinan sira oin mai hafoin Fundo Petrolifero laiha ona", katak nia.

Relasiona ho IX Governu nia proposta orsamentu, nia dehan, la apresenta sai potensial emprestadores sira ne’ebe sei finansia projeitu imprestimus sira ne’e, espesialmente ba projeitu sira ne’ebe iha relasaun ho esplorasaun petroleu, refinaria, transporte petroleum no gas no investimentus sira ne’ebe asosiado ho seitor petroleu iha Timor-Leste.

Nia fundamenta, tanba asunto Greater Sunrise ne’e asuntu komplexu ne’ebe tenke envolve Australia, Konsorsiu Sunrise bainhira atu foti desizaun, nune’e, tenke iha ligasaun entre ho situasaun geopolitika rejional nian.

"Karik fontes emprestimus ne’e mai hosi Xina ka Medio Oriente. Maibé, infelizmente, proposta Orsamentu ida ne’e la mai ho informasaun sira ne’e," hakotu nia.

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Kinta, 14 Dezembru 2023 12:36

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« October 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31