EUA Apoia Milliaun $18 ba TL Hametin Parseria ba Dezenvolvimentu Featured

By Ekipa INDEPENDENTE Maiu 20, 2023 619
Ministru Finansa Timor-Leste nian, Rui Augusto Gomes no Diretora Misaun USAID, Zema Semunegus asina ona akordu ne'e, ne'ebé reprezenta pasu importante ida hodi avansa dezenvolvimentu Timor-Leste nian. Foto:Media MF. Ministru Finansa Timor-Leste nian, Rui Augusto Gomes no Diretora Misaun USAID, Zema Semunegus asina ona akordu ne'e, ne'ebé reprezenta pasu importante ida hodi avansa dezenvolvimentu Timor-Leste nian. Foto:Media MF.

DILI: Estadu Unidus Amerika liu husi ninia Ajénsia Internasional ba Dezenvolvimentu (USAID) no Governu Timor-Leste asina akordu ida atu oferese tan millaun $18 resin ba inisiativa foun dezenvolvimentu ne’ebé dezeña atu reforsa setór laós-petrolíferu Timor-Leste nian, no hametin governasaun diak, hodi kria kondisaun ba dezenvolvimentu inkluzivu, prósperu no futuru ida ho auto-sufisiénsia.

Enkuantu, ida ne'e hanesan faze daruak husi fundu ne'ebé prevee ona orsamentu ida ho valór millaun $92,3 liuhusi Akordu Objetivu Dezenvolvimentu (DOAG) nu'udar parte ida husi USAID nia Estratéjia Kooperasaun ba Dezenvolvimentu Nasaun ba tinan lima nian to'o Dezembru 2025.

Ministru Finansa Timor-Leste nian, Rui Augusto Gomes no Diretora Misaun USAID, Zema Semunegus asina ona akordu ne'e, ne'ebé reprezenta pasu importante ida hodi avansa dezenvolvimentu Timor-Leste nian.

“Estadus Unidus iha kompromisu atu hametin ami-nia parseria ho Timor-Leste iha tempu ne’ebé ita serbisu hamutuk hela hodi promove rekuperasaun ekonómika pós-pandemia no ekonomia Timor-Leste nian ida ne'ebé diversifikadu liu no inkluzivu,” Enkaregadu Negósiu Estadus Unidus, Thomas Daley hateten, iha komunikadu ne’ebé Online INDEPENDENTE sita.

“Liuhusi USAID nia programa foun hirak ne'e, ita sei harii kolaborasaun iha dékada rua nia laran hodi ajuda setór privadu no sosiedade sivíl sira sai buras liu tan.”

Entretantu, DOAG mak dokumentu tinan lima nian ida ne’ebé deskreve komitmentu EUA nian ba dezenvolvimentu Timor-Leste nian liu husi USAID.

 Entretantu, tinan-tinan, Estadus Unidus aumenta fundu foun ba DOAG, no bazeia ba akordu ne’e, Governu Timor-Leste mos sei kontribui ninia fundu no rekursu sira atu apoia atividade dezenvolvimentu nasional.

“Faze foun ida iha ita nia parseria ne’e, sei harii bazeia ba susesu sira anteriór nian, hodi kontinua apoiu reforma aduaneira, fortalese setór privadu, partikularmente ba atividade sira ne’ebé relasiona ho kadeia valór agrikultura no turizmu, no haklean apoiu USAID nian ba setór saúde ne’ebé importante tebes,” Ministru Finansa, Rui Augustu Gomes hateten.

“Ha'u hakarak agradese Estadus Unidus Amérika no Povu Amerikanu ba sira nia apoiu konstante no ha’u espera atu hametin Itania parseria hodi hadiak Timoroan sirania moris liuhusi faze foun parseria ne’e,”dehan Ministru.

Diretora Misaun USAID, Zema Semunegus hatete, inkluzividade, prosperidade no saúde mak elementu xave sira husi USAID nia estratejia no sei guia projetu sira hotu ne’ebé USAID deseña hodi apoia Timor-oan sira no governu.

“Ami sei konsentra ba maneira sira hotu atu hametin nasaun ne’e ninia auto-sufisiénsia hodi buka oportunidade atu empodera joven sira, feto sira no populasaun marjinalizadu sira ho abilidade atu bele partisipa no hetan benefísiu husi kresimentu ekonómiku Timor-Leste nian hodi hadiak moris ema hotu nian,”dehan nia.

Tanba ne’e, objetivu jerál husi USAID nia estratéjia ba tinan lima ho finansiamentu ne’ebé inklui iha akordu ne'ebé ohin asina ne'e mak, atu ajuda Timor-Leste ida ne'ebé inkluzivu, prósperu, saudável no sufisiénsia liu tan. Atu atinje ida ne'e, USAID nia estratéjia mak sei haforsa sistema no governasaun saúde, fornese formasaun abilidade, promove tékniku agríkula ne’ebé adapta ba klima no hakbiit joven no lider lokál sira atu haforsa adaptasaun ba klima no reziliénsia iha nivel komunidade lokál.

Estratéjia ne'e fo énfaze makaas ba aumentu oferta no prokura ba traballador kualifikadu no mós fó prioridade ba efetividade Governu nian iha servisu públiku sira, instituisaun sira, responsabilidade no transparénsia ho envolvimentu ativa husi organizasaun sosiedade sivíl sira. Ho nune’e, liu husi inisiativa ne'e, USAID sei apoia Timor-Leste nia Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu iha área prioridade tolu, hanesan, kapitál sosiál, infraestrutura, no dezenvolvimentu ekonómiku.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV