Enkuantu, iha karta notifikasaun ne’e, husu ba Xefe Redasaun no Jornalista atu aprezenta aan iha Servisu Investigasaun Kriminál iha Kuartél Jerál PNTL iha loron 24 fulan-Outubru 2022, iha tuku 09:00 Otl, hodi submete bá prosesu identifikasaun.
Karta notifikasaun husi PNTL ne'e relasiona ho publikasaun notísia iha loron 11 fulan-Outubru 2022, ho títulu “Ejijénsia Demite Gastão, Komisáriu Mateus: PNTL Simu Karta Hosi Vise MJ, Vise MI ho Vise MOP, inklui mós notísia ho títulu, “Naimori Hatudu Forsa” Deskonfia Vise MI Haruka Karta Ba Komandu PNTL Demite Gastão.”
Aleinde, karta notifikasaun PNTL nian ho númeru ofisial 112/Gab/CHEFE/SIC/PNTL/X/2022 ne’e ho nia sentidu “Urjente” ne’e konsidera produtu Jornalístiku Jornal INDEPENDENTE nian edisaun rua ne’e bazeia bá artigu 53 Kódigu Penal Timor-Leste fó kompeténsia bá Polísia hodi halo prosesu identifikasaun bá pesoál sira ne’ebé deskonfia komete krime.
Ho nune'e, Diretór Diário INDEPENDENTE, José Sarito Amaral, hateten, nia parte simu ona karta notifikasaun husi PNTL liu husi Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN) ligadu ba publikasaun notisia husi Jornal INDEPENDENTE, iha loron 11 fulan-Outubru 2022 ho titulu rua.
"Ohin (21/10), ami hetan karta notifikasaun bolu ha’u nia Xefe Redasaun Jorgino dos Santos no Jornalista Domingos Gomes, iha karta ne'e hateten iha loron segunda (24/10) sira atu ba iha SIKN atu identifika sira kona-ba notisia ne'ebé publika tiha ona. Ami lamenta ho karta notifikasaun ne'e, tanba ha'u hare katak, ho publikasaun ne'ebé Jornal INDEPENDENTE, publika la ofende ema ka akuza ema ida, no sente katak, laiha ema ida sai vitima husi publikasaun ne'e," dehan nia ba Jornalista sira iha knar fatin, JI, Hudi Laran, sesta ne’e (21/10).
Nia informa, relasiona ho karta notifikasaun ne'e, pozisaun husi Jornal INDEPENDENTE nian katak, sei la kumpri karta notifikasaun husi SIKN nian hodi hatan iha loron segunda (24/10) iha tuku 9:00 dader.
"Ami sei la kumpri karta notifikasaun tanba ho razaun, karta notifikasaun SIKN laiha rajaun legal ruma, no bazeia ba lei komunikasaun sosial, iha artigu 5/2014 hateten momos semak sente sai ofendidu ka sai vitima husi publikasaun, ami fo espasu atu bele hato'o nia direitu resposta no retifikasaun,"tenik Diretór.
Tuir Diretór, JI lamenta tanba SIKN la halo separasaun entre lei komunikasaun sosial ho kodigu penal. SIKN aplika kodigu penal ne’e hodi kriminaliza produtu jornalista nian, jornalista la halo krime ida iha publikasaun ne’e.
"Husu atu PNTL liu husi SIKN labele kriminaliza produto jornalista nian, tanba ami hare katak, publikasaun notisia ne'e iha ona balansu, lialoos iha ona, tanba iha publikasaun dahuluk, hatudu katak, deskonfia karta ne'e to'o ona komando atu demite Gastao", nia relata.
Nia esklarese, iha publikasaun tuir mai klaru katak, Komisariu PNTL Mateus koalia realmente karta ne'e to'o duni, ninia konteudo ne'e klaru.
"Ha'u sente iha ona lia-los, ami husi Jornal INDEPENDENTE husu ba komando, atu labele kriminaliza ami no labele kriminaliza produto jornalista nian, tanba ami so hatutan no transmite deit ba publiku, buat ne'e fontes sira koalia,"tenik nian.
Enkuantu, Jornal INDEPENDENTE sei halo resposta ba karta notifikasaun PNTL liu husi SIKN nian, no mós sei halo karta ba Konsellu Imprensa (KI) Timor-leste no Asosiasaun Jornalista Timor-leste (AJTL) no Asosiasaun Timor-leste Press union (TLPU).
Iha Parte seluk husi Asosiasaun Timor-Leste Press Union (TLPU) koondena ba Servisu Investigasaun Kriminál, tanba uza fali Kódigu penál Timor-Leste, artigu 53 hodi fó ameasa no hakarak hamate liberdade imprensa iha Timor-Leste.
Ho nune'e, TLPU konsidera kódigu prosesu penál la'os dalan ba autoriedade polisiál uza hodi konsidera jornalista hanesan ema kriminozu iha Estadu Direitu Demokrátiku.
Tan ne'e, TLPU husu ba Servisu Investigasaun Kriminál atu kumpre Lei Komunikasaun Sosiál Númeru 5/2014 hodi trata jornalista sira ho justu tuir dalan ne'ebé mak iha. "Direitu resposta no retifikasaun".
Tan ne'e, husu ba PNTL atu labele hasai arbiru notifikasaun ba media no jornalista.
Enkuantu, TLPU fó solidariedade ba jornalista no Xefe Redasaun iha Jornál INDEPENDENTE.