Dezenvolvimentu seidauk balansu ho osan ne’ebé gasta • Tempu ba lider nasionál halo reflesaun Featured

By Cristina Ximenes Agostu 20, 2024 573
Eis Primeiru Ministru governu dahuluk no atual Sekretariu Jeral Partidu Fretilin, Mari Alkatiri. Foto:Dok. Eis Primeiru Ministru governu dahuluk no atual Sekretariu Jeral Partidu Fretilin, Mari Alkatiri. Foto:Dok.

DILI: Timor-Leste restaura ona ninia independensia ba tinan 22 no bainhira sura husi loron Konsulta Popular ne’ebé deside Timor-Leste ninia ukun an, tama ona tinan 25, maibé dezenvolvimentu iha nasaun ne’e konsidera seidauk balansu ho osan ne’ebé governu gasta kada tinan.

Eis Primeiru Ministru governu dahuluk no atual Sekretariu Jeral Partidu Fretilin, Mari Alkatiri konsidera dezenvolvimentu iha Timor-Leste seidauk balansu ho osan ne’ebé governu gasta ba dezenvolvimentu.

"Ita bainhira fó opiniaun ba povu nia moris ne'e relativa. Uluk laiha buat ida (povu) nia moris halo nusa, agora ho rekursu barbarak (povu) nia moris halo nusa, di'ak liu ka at liu?. Se ho rekursu barbarak nia sei moris iha mukit, kiak, entaun at liu uluk ne'ebé seidauk iha rekursu.”

“Ne'e signifika rekursu sira ne'e ba ema lubun oan ida de'it mak 3-4% hatama osan iha bolsu hotu, povu moris ho susar. Povu bainhira tuun mai Dili, ha'u ba kompras iha fatin-fatin ha'u rasik haree folin ne'e sa'e, ba ha'u folin sa'e, ida ne'ebé faan ne'e bele sosa ka la'e, ida ne'ebé atu mai sosa ne'e iha osan atu sosa ka la'e? ne'e mak bolu inflasaun," dehan Alkatiri iha intervista esklusivu ho Jornalista Jornal INDEPENDENTE ba loron FALINTIL ba dala 49, iha Hudi Laran, foin lalais.

Sekjer ne’e esplika, inflasaun mak produtu sira folin sa'e no ema laiha kapasidade atu sosa.

“Se o mai husi foho, moris iha sidade laran folin hotu sa'e, o iha foho bele halo natar, kuda buat ruma o haan, o bainhira iha sidade o depedente ba o nia bussines lorloron, o nia fila liman ne'e, se buat sira ne'e folin sa'e hotu ema la sosa, dodok hotu lori ba ne'ebé?.”

Tanba ne’e, nia dehan, iha governu Konstitusional daualu implementa programa Sesta Bazika atu insentiva produsaun nune’e to'o tempu folin sei tuun no ekonómia bele la'o normál.

Kona-ba ninia partisipasaun iha loron Konsulta Popular tinan 25 liu ba, Alkatiri hatete, nia ezerse nia direitu votus iha Mozambike.

Hafoin vota, Alkariti dehan, nia hetan intervista husi RTP hodi husu kona-ba ninia hanoin ba Timor-Leste iha futuru.

Eis PM ne’e responde katak, nia hakarak atu iha futuru Timor-Leste sai jardim ne’ebé furak no buar ba povu Timor-Leste tomak.

“Jardim ne’ebé agora sira halo kosmétiku iha Dili ne'e lá'os jardin ida ne'e, maibé jardim (katak) ema-nia vida atu buras, klaru natureza atu buras hamutuk ho ema, ema atu buras hamutuk ho natureza ne'e mak jardin, ekonómia tenke la'o, ekonómia ida sosiál ho ekonómiku tenke kaben ba malu, ne'e mak jardin,” dehan nia.

Tempu ba lider nasional halo reflesaun

Vise Diretór dahuluk Asosiasaun HAK, Antonino de Limas husu ba líder nasionál sira atu halo reflesaun hodi fó liman ba malu halo netik buat di'ak ida ba povu no nasaun.

“Reflesaun ne'e líder nasionál sira tenke halo duni. Ne’e momentu loron Konsulta Populár tinan 25 ona, saida mak uluk 1999, molok ne'e husi luta tesik mai saida mak maun boot sira promete hela, halo promesa saida mak atu halo bainhira ukun an.”

Antonino dehan, tinan 25 sira kaer ukun, buat di'ak ne'ebé sira halo ne'e husik populasaun sira mak sente hodi gava ka hahi sira, maibé bainhira haree durante ne’e sira-nia desizaun balun sala karik, sira tenke refleta ida ne'e.

"Katuas sira idade ona, hakat la dook ona, hanoin mós dala-ruma ohin hatete buat ida, aban hatete buat seluk, se deskansa karik, deskansa ona ba," dehan Antonino iha nia kna'ar fatin Farol, Sesta (16/08).

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« September 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30