Deputadu 41 hili Prezidente KNJ-CNRT Lidera KAK Featured

By Agustino Gama Juñu 26, 2024 1133
Parlamentu Nasional halo eleisaun ba kandidatu uniku ba Komisariu Komisaun Anti Korrupsaun, Rui Pereira, (24/06/24).  Foto: Media PN. Parlamentu Nasional halo eleisaun ba kandidatu uniku ba Komisariu Komisaun Anti Korrupsaun, Rui Pereira, (24/06/24). Foto: Media PN.

DILI: Deputadu na’in 41 deside hodi fó konfiansa ba kandidatu uniku ba Komisariu Komisaun Anti Korrupsaun, Rui Pereira, ne’ebé asume mós kargu nu’udar Prezidente Komisaun Nasionál Juridisaun partidu CNRT.

Liu husi eleisaun ne’ebé hala’o iha Parlamentu Nasionál, Segunda (24/06), horseik, maioria deputadu ne’ebé marka prezensa deside hodi fó konfiansa ba Rui Pereira.

Husi total deputadu na’in 45 ne’ebé marka prezensa, na’in 41 husi bankada CNRT, PD, no Khunto, vota a favor, no deputadu na’in haat husi bankada PLP, vota kontra. Enkuantu deputadu sira husi bankada Fretilin la marka prezensa iha eleisaun.

"Rezultadu ba ita-nia votasaun ne'ebé foin hala'o, a favor 41, kontra 4, no total buletin votus hamutuk 45. Ne'ebé legal i votasaun ba ita-nia kandidatu Komisariu pasa," deklara Prezidente PN, Maria Fernanda Lay, iha plenaria PN, Segunda (24/06).

Enkuantu, iha ninia deklarasaun votus, Prezidente Bankada PLP, Maria Angelina Lopes Sarmamento hatete, deputadu bankada PLP vota kontra tanba kandidatu Komisariu KAK laos ema independente maibé mai husi kuadru partidu CNRT.

“Ami vota kontra tanba viola prinsipiu husi artigu 8 Lei KAK nian. Kandidatu (komisariu) KAK ne’e laos ema independente, nia mai husi kuadru partidu CNRT, nunee CNRT halo partidarizasaun ba instituisaun KAK tanba ema ne’ebé lidera instituisaun KAK ne’e laiha imparsialidade no independensia ne’ebé as, tan ne’e mak ami vota kontra,” deklara Prezidente bankada PLP ne’e.

Kandidatu ne’ebé Kontra Lei KAK

Bankada Fretilin ne’ebé la marka prezensa iha eleisaun ba Komisariu KAK fó razaun tanba sa sira aujente.

Prezidente Bankada Fretilin, Aniceto Longuinhos Guterres hatete, maske bankada Fretilin konsidera katak eleisaun ba Komisáriu KAK importante tebes atu bele kumpre kumprimísiu estadu nian ba luta kontra korrupsaun.

Maibé, Bankada Fretilin deside la partisipa iha eleisaun tanba kandidatu ne’ebé Governu propoin la priense rekejitus legais tuir Lei KAK artigu 8 pontu 2 ne’ebé hatete ‘Kadidatu Komisáriu KAK tenke rekoñesidu ninia independénsia no imparsialidade ne’ebé ho nivél ás’.

"Ohin plenária Segunda-feira, loron 24 Juñu 2024, iha periodu orden do dia, Parlamementu Nasionál halo eleisaun ba Komisáriu Komisaun Anti Korrupsaun, ho kandidatu uniku Señor Rui Pereira ne’ebé atuálmente (asume kargu nu’udar) Prezidente Komisaun Nasionál Juridisaun Partidu CNRT," deklara Aniceto iha sala bankada Fretilin, hafoin eleisaun.

Aleinde ne’e, razaun seluk mak artigu 11. (g) Lei nú.1/2024, 8 Maiu, kona-ba alterasaun daruak ba Lei KAK, hafraku funsaun Komisáriu KAK tanba bele hetan ezonerasaun husi Parlamentu Nasionál bainhira nia promove investigasaun ruma hasoru membru Governu ka lideransa Partidu sira ne’ebé hola parte iha maioria Parlamentar ka iha Governu.

“Argumentu ida ne’e mak desde iha kedas inisiu halo Bankada Fretilin kontra idea husi CNRT ne’ebé elemina rekezitu minimu iha lei anteriór hodi kontra natureza KAK nian hanesan polisia kriminál ida atu halo investigasaun ba krime korrupsaun,” dehan Aniceto.

Rui prontu servisu independente

Maske iha hela duvida balun husi deputadu no sosiadade sivil tanba ninia envolvimentu iha partidu politika, maibé tuir karta deklarasaun aseitasaun ba kargu Komisáriu KAK husi Rui Pereira, ne'ebé lee sai husi Sekretaria Meza PN, Virgina Ana Belo, katak Rui prontu servisu ho independente.

"Ha'u naran kompletu, Rui Pereira dos Santos, deklara aseita ba kargu Komisáriu KAK ne'ebé propoin husi Nono Governu Konstituisional, lidera husi Primeiru Ministru, Kay Rala Xanana Gusmñao."

"Konfiansa ne'ebé ha'u simu hodi ezerse funsaun nu'udar Komisariu KAK, sei servisu profisional no independente, imparsial no kumpre ba konstituisaun, leis no regulamentu sira, tau aas interese komun no nasaun aas liu interese pesoal," deklara Rui liu husi karta aseitasaun ne'ebé asina iha 12 Juñu 2024 ne’e.

Molok ne’e, Diretora Ezekutiva JSMP, Ana Paula Marcal hatete, maske molok ne’e laiha esplikasaun klaru tanba sa partidu opozisaun sira rejeita Rui, maibé tuir fontes kredivel sira informa katak, rejeisaun ne’e relasiona ho kandidatu ne’ebé agora daudaun Governu nomeia fali, nu’udar kuadru ativu partidu ne’ebé agora ka'er ukun.

“Ida ne’e kestaun sériu no grave; dala-ida tan, Governu no PN falla atu kumpre obrigasaun tuir lei. Se informasaun kona-ba afiliasaun partidária Komisáriu KAK nian ne’e nu’udar faktu ida, ne’e signifika ita sei labele mehi dook liu atu haree mudansa ba esforsu sira hodi prevene no kombate korrupsaun iha futuru,” dehan Diretora ne’e liu husi komunikadu imprensa ne’ebé Jornal INDEPENDENTE asesu, Kinta (20/06).

Tuir nia, atu evita no hamenus intervensaun polítika iha prosesu nomeiasaun ba Komisáriu KAK nian, iha JSMP nia paraser sira antes, rekomenda ba Governu atu loke uluk konkursu públiku ba kandidatura.

Nune’e, bele hili Timor-oan ne’ebé iha méritu, kualifikasaun, kapasidade no liu-liu prienxe rekezitu legál sira, molok aprezenta ba hetan lejitimidade iha PN.

JSMP konsiente katak ezijente no urjente duni atu hetan figura ne’ebé iha tempu badak bele fila ba KAK hodi asegura funsionamentu normál tuir kompeténsia ne’ebé lei haruka.

Maibé, nia dehan, JSMP ezije atu prosesu sira ne’e tenke tuir lei no mekanizmu ne’ebé hamenus intervensaun polítika.

Tanba bainhira prosesu no rekizitu sira administrativa mak la tuir ona lei ka intensionalmente viola rekizitu mandatóriu sira ne’ebé lei rekere, ne’e mensajem ida klaru katak kompromisu atu prevene no kombate korrupsaun nu’udar retórika no promesa polítika de’it.

“Nu’udar órgaun lejisladór, deputadu sira iha PN tenke iha kapasidade atu identifika, verifika no ezamina provizaun no ezijénsia husi diploma legál sira ne’ebé introdús hodi regula funsionamentu órgaun estadu sira no asegura kumprimentu ida rigór ba rekizitu legál sira.”

“Ne’e signfika katak kandidatu ba Komisáriu KAK ne’e tenke totalmente livre husi afiliasaun partidária ka asosiadu ho partidu polítika ruma no iha méritu profisionál.”

“Prátika di’ak internasionál sira sujere katak, bainhira Komisáriu ne’ebé lidera órgaun independente ida hanesan KAK mak asosiadu ho partidu ruma sei implika: KAK sei lakon nia kapasidade ka autoridade no natureza independénsia tanba sei simu diresaun ka orden husi lider polítiku sira ne’ebé kaer ukun; no Komisaun sei sai fali instrumentu no ajente Estadu hodi halo fali estorsaun (pemerasan) no korrupsaun,” dehan Diretora ne’e.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV