Observadór polítika, Fernando Gusmão hateten, governu daudaun ne’e forma husi AMP kompostu husi partidu CNRT, PLP, no KHUNTO, maibé sira hahú buka dalan hodi hamonu malu.

“Bainhira sólidu karik buat hotu la’o normál. Deputadu maioria husi bankada governu bele defende OJE 2020 ne’e ho di'ak” dehan nia, iha Balidi, horisehik.

Situasaun ne’ebé akontese iha PN nu’udar fenómenu foun, tanba deputadu sira husi AMP mak protesta barak liu orsamentu ne’ebé aprezenta husi governu.

“Ita lembra sira halo enkontru iha Tibar kona-ba orsamentu ne’e, hanoin katak sira iha ona konkordánsia. Afinál sira halo tiha ona reuniaun, maibé laiha konfiansa ba malu nafatin,” dehan Fernando.

Eis Deputadu ne’e hateten, governu ne’e lori nafatin proposta inisiál ne’ebé uluk sira prepara mai iha PN, sira nia deputadu rasik mak kontra makas to’o ikus xefe governu tenke dada fila-fali proposta ne’e.

“Situasaun ne’e foin mosu primeira-vez, ne’e hatudu katak AMP la sólidu. Sira la fiar malu, no sira fahe malu”, dehan nia.

Fernando sente, orsamentu ne’e sai instrumentu ne’ebé importante tebes ba povu, maibé sira la konsege tanba hanoin de’it ida-idak nia interese partidu.

Lideransa sira ne’ebé ba kaer ukun tenke separa interese partidu no interese povu nian, tanba ema sira ne’ebé ba ukun ne’e ukun povu la'ós ukun partidu, tanba ne’e tenke hanoin interese komun nian.

Iha fatin ketak, observadór polítika, Camilo Ximenes hateten, iha mundu governasaun deputadu sira husi bankada governu ne’e tuir loloos apoiu ninia governu hodi debate, tanba proposta ne’e sira rasik mak halo tuir sira nia polítika.

“Ha’u hanoin sira la’ós inkapasidade, maibé sira laiha konsisténsia, tanba ne’e prejudika ba orsamentu no posibilidade bele hamonu ninia governu rasik, tanba sira laiha kometimentu hodi deside nia osan,” dehan nia.

Iha komisaun revizaun orsamentu ne’ebé hala’o iha Ministériu Finansas (MF), ne’e envolve direita husi ministru no vise-ministru balun, tuir loloos sira haree osan ne’e boot bele ko'a kedas iha ne'ebá, la'ós mai PN mak kestiona fali.

Camilo hateten, situasaun ne’e akontese, tanba komunikasaun entre lideransa altu nivel mai to’o médiu ne’e laiha liña orientasaun polítika ne’ebé klaru, tanba ne’e sira rasik kontra fali nia governu.

Senáriu sira ne’e posibilidade bele mosu remodelasaun, maibé partidu sira iha AMP laran la sólidu ne’e oinsá mak atu halo remodelasaun, bainhira sira sobu malu ne’e signifika katak, governu sei monu, dalan ikus mak ba eleisaun antesipada.

Camilo dehan, situasaun hotu bele la’o, maibé xave ne’e iha Maun Boot Xanana nia liman, desizaun saida de’it mak nia foti laiha ema ida mak atu kontra. Situasaun pasadu hatudu nia rezigna-aan hodi fó pasta Primeiru Ministru ba Rui Maria de Araújo maibé laiha ema ida mak kestiona.