Hanesan públiku hatene, iha Kuarta (20/02) tuku 09.15 dader, aviaun komersial ida ne’ebé mai husi Suai-Kovalima ‘monu’ iha area Kaitehu Pilila, Munisipiu Likisa. Aviaun ne’e tula ema na’in rua, inklui pilotu.

Pilotu Hugo Mariano das Neves hatete, bainhira sai husi aerportu Suai laiha problema ho aviaun. Maibé, besik tama ona iha area Likisa ho a’as kilomentru rihun lima teki-teki mosu problema iha aviaun nia ventuñas (baling-baling) iha parte oin. 

Ho problema ne’e, Hugo dehan, halo aviaun nia forsa la to’o ona atu bele tama aeroportu Dili, nune’e nia deside buka fatin hodi bele tuun.

“Ha’u senti ona problema iha aviaun nia ventuña tanba nakadoko maka’as loos halo aviaun forsa laiha, entaun ha’u deside tuun iha Pilila, maibé fatin laiha, ha’u tuun de’it iha estrada,” dehan Hugo ba jornalista sira iha Pilila, Munisipiu Likisa, Kuarta (20/02).

Tuir nia, molok deside tuun iha Pilila, konsege mosu hanoin atu semo ba Maliana, maibé hanoin ne’e nia hasees lalais tanba tetu kondisaun jeografia.

“Ha’u iha intensaun atu semo ba Maliana, maibé hanoin fali tanba jeografikamente Maliana ninia foho as liu entaun ha’u semo nafatin mai par atu hetan (rai) tetuk,” katak nia.

Husi asidente ne’e tantu pasajeiru mane ida -- ne’ebé seidauk identifika nia identidade -- no pilotu ho kondisaun di’ak. Maibé, pasajeiru sente trauma uitoan tan ne’e tula ba sentru saude Likisa hodi hetan tratamentu.

Iha fatin hanesan, Xefe Suku Lauhata Daniel dos Santos ne’ebé asiste menutu aviaun ‘monu’ hatete, aviaun refere semo besik iha sede suku Lauhata no sira hanoin aviaun ne’e sei monu nune’e sira duni tuir aviaun ho motor to’o iha Pilila.

“Ha’u ho motor halai tuir duni, ha’u haree iha aviaun laran ne’e ema na’in rua, aviador ida ho pasajeiru ida, maibé pasajeiru mak ha’u haree tuun mai ain kudeik hela, entaun evakua kedas ba sentru saude Likisa,” informa nia.

Ministru José sei Hein Informasaun Detallu

Iha fatin ketak, MInistru Transporte no Telekomunikasaun José Agostinho deklara nia parte simu kedan informasaun kona-ba asidente refere menutu balun hafoin aviaun ‘monu’.

Daudauk ne’e, nia hatete, nia parte sei hein informasaun detallu husi tekniku sira molok haree prosesu saida mak sei bele atu foti.

“Ha’u hetan inoformasaun iha tuku 9 dader, grasa de Deus laiha ema ida vitima (mate), tanba aviaun ne’e monu tan atu tuun kait fali iha fiu, nune’e sei hein informasaun detallu husi parte teknika,” dehan nia iha Palasiu Governu Dili.

Kria Ekipa Investigasaun

Entretantu, komisaun E Parlamentu Nasionál ne’ebé trata asuntu Infraestrutura husu ba Ministeriu Transporte no Telekomunikasaun (MTT) atu kria ekipa hodi halo investigasaun ba akontesimentu aviaun komersial ne’ebé monu hodi bele hatene ninia motivu loloos.

Prezidente Komisaun E, Abel Pires hatete, atu hatene motivu husi akontesimentu ne’e presiza kria ekipa investigasaun ida tanba problema ne’e komplesu uitoan.

“Tanba saida mak aviaun ne’e monu no lisaun saida mak ita bele hetan husi akontesimentu ne’e?”dehan nia hafoin halo fiskalizasaun iha fatin akontesimentu iha Kaitehu Likisa, horseik.

Tuir nia, aviaun vou rejional ne’e importante tebes ba Timor Leste, tanba teritoriu laran foho mak barak nune’e presiza aviaun kiik hanesan ne’e hodi sai hanesan alternativa atu semo ba Munisipiu sira hanesan Kovalima, Baukau, Ainaru no seluk tan.

Tan ne’e, nia dehan, presiza buka tuir problema ne’e atu bele hatene nune’e bele sai lisaun ida atu iha futuru labele akontese tan.