Autoridade lokal balun deside hodi hasai regra “bandu” sira-nia komunidade atu halo movimentu, liu-liu iha tempu kalan.
Ezemplu ida mak Suku Madohi, Komoro ne’ebé hasai regra hodi limite movimentu komunidade sira.
Tuir karta ne’ebé hasai iha loron 16 Outubru 2018, komunidade sira iha Suku Madohi labele halo movimentu iha tuku 10 ba leten.
Xefe Suku Madohi, Bernadino de Cristo Perreira hatete, agora la’os ona tempu atu prevene konflitu, maibé buka dalan oinsá atu hamosu rezolusaun ba konflitu hodi kontribui ba dezenvolvimentu.
Tan ne’e, nia dehan, nu’udar liman-ain governu nian iha kompetensia atu kontrola komunidade sira.
“Ita hotu hatene joven sira ulun to’os entaun tenke foti medidas ne’ebé forte ba sira hodi nune’e labele kria konflitu iha bairu laran,” informa Xefe Suku ne’e iha nia knar-fatin, Segunda (22/10).
Tuir karta ne’ebé fó sai, ba komunidade sira ne’ebé hala’o movimentu liu oras ne’ebé deside sei hetan kapturasaun husi autoridade defeza no seguransa.
Maske regra ne’e iha ona, maibé tuir nia regra ne’e seidauk forte tan ne’e iha planu atu halo regra ne’ebé forte liu tan.
“Iha 2019 sei halo pasarevista tama uma, sai uma, hodi bele identifika loloos komunidade ne’ebé hela iha suku Madohi,” katak nia.
Xefe Suku ne’e fó razaun, dala-barak ema sira ne’ebé komete krime la’os komunidade husi Suku Madohi, maibé komunidade Suku seluk ne’ebé tama mai.
Tuir observasaun autoridade lokal ne’e, hafoin loron neen (6) implementa politika refere hatudu duni rezultadu di’ak, tanba komundiade sira kumpri no joven sira la tuur ona iha Estrada-ibun.
Iha fatin ketak, komunidade aldeia 7 Setembru, Aniceto Soares konsidera politika ne’e pozitivu.
Ho politika ne’e, nia dehan, ema la sai hodi tuur iha estrada no hemu tua ne’ebé ikus mai bele provoka situasaun sai la di’ak.
Tuir nia, politika ne’e bele sai ezemplu no bele implementa iha Suku hotu-hotu iha Kapital Dili.
“Presiza aplika iha suku hotu-hotu iha Dili laran nune’e ita halo movimentu livre, se lae ita la’o tauk fali rama ambon no fatuk,” deklara Aniceto.
