Tuir identifikasaun ne’ebé parte suku halo, iha uma-kain 10 resin mak daudauk ne’e hela iha mota laran iha mota Komoro.

Uma-kain hirak ne’e konsidera hela iha mota laran, tanba sira harii uma ultrapasa ona bareira bee ne’ebé halo.

Ho situasaun ne’e, iha tempu udan ne’ebé monu rai iha semana hirak kotuk, uma balun naksobu no uma hirak seluk hetan ameasadu.

Atu rezolve problema ne’e, autoridade lokal Madohi halo ona planu atu muda sai komunidade sira ne’ebé okupa mota laran.

Xefe Suku Madohi Bernadino de Cristo Ferreira hatete, estrutura tomak Suku Madohi halo ona planu atu buka fatin ba komunidade sira ne’ebé hela iha mota laran.

“Ita iha ona orden suku liu husi Xefe Aldeia sira atu buka meius oinsa mak ita buka fatin ida ba komunidade sira atu bele muda husi mota laran,” dehan Xefe Suku ne’e iha nia knar fatin, Tersa (26/03).

Xefe Suku ne’e hatete, nia parte identifika katak uma-kain 10 resin mak hela iha mota laran no balun halo ona uma permanente.

Ba oin, Xefe Suku ne’e dehan, Suku Madohi sei kria regulamentu ida hodi haforsa liu tan regra estadu ne’ebé iha kona-ba harii uma iha fatin risku no fatin sira seluk ne’ebé estadu bandu.

Molok ne’e, governu ho klareza deklara ninia pozisaun ba komunidade sira ne’ebé harii uma iha mota-ibun katak sei la responsabiliza bainhira akontese dezastre.

Primeiru Ministru Taur Matan Ruak deklara sei la responsabiliza ba komunidade sira ne’ebé hela iha mota-ibun ne’ebé hetan dezastre.

PM Taur hato’o kestaun ne’e relasiona ho komunidade nia uma balun iha area mota-ibun Komoro ne’ebé monu no balun ameasadu atu monu.

“Sira hotu ne’ebé irresponsabilidade, inglijensia sira nian mak hetan konsekuensia, naturalmente estadu la responsabliza ida ne’e, na’in rasik mak responsabliza,” deklara PM Taur ba jornalista sira hafoin hasoru-malu ho Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lu Olo iha palasiu prezidensial, Bairru-pite, Kinta (14/03).

Tuir PM Taur, governu estuda seriamente ba kazu hirak ne’e hodi haree, rekonsidera pozisaun governu nian no sirkunstansia neglijensia katak estadu iha obrigasaun atu selu konsekuensia ne’ebé komunidade kria rasik ba an ka obrigasaun ne’e fila fali ba komunidade rasik.

“….katak konsekuensia sira nian rasik, barak la tau atensaun ba sira nia an rasik mak sira hetan dezastre ne’e,” deklara nia.

Maske nune’e, nia dehan, governu mós preokupa ba kondisaun ne’ebé komuniade sira enfrenta nune’e iha tempu oin-mai governu sei haree politika oinsa atu bele solusiona problema hirak ne’e.

Entretantu, mota ne’ebé tuun tanba udan iha Domingu (10/03) lokraik rezulta komunidade nia uma ida naksobu no fó ameasa ba kounidade uma-kain 10 resin ne’ebé harii besik mota ninin.

Hafoin dezastre ne’e, tuir observasaun diáriu ne’e iha Segunda (11/03) lokraik, Ministériu Obras Públiku (MOP) hahú hatún ekipamentu hodi suru rai-henek no loke mota dalan atu labele kontinua sobu riin ponte no mota-ninin.