Maske deklara lakohi fó komentariu ba impasse politika ne’ebé iha tanba kompetensia orgaun idaidak ninian, maibé Prezidente PN ne’e dehan preokupa ho estrutura membru governu ne’ebé seidauk kompletu.
“Ami preokupa tanba bainhira governu seidauk forma kompletu ne’e defisil uitoan, tanba Ministériu sira ne’ebé estruturante ne’e mak seidauk iha ida ne’e impaktu ne’e boot tebtebes ba funsionamentu governu nian, ida ne’e mak ami preokupa,” deklara Prezidente PN Arão Noe de Jesus ba jornalista sira hafoin enkontru ho Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lu Olo iha Palasiu Prezidensiál Bairu-Pite, Dili, horseik.
Arão dehan, nia lakohi interefere tomada pose ba membru governu sira bainhira mak atu halo tan ne’e kompetensia Prezidente Repúblika ninia, maibé ninia preokupasaun mak atu kompleta ona membru governu nune’e jestaun administrativu bele la’o normal.
“Nune’e governasaun ne’e bele la’o. Porenkuantu se la kompletu ne’e defisil,” dehan nia.
Entretantu, molok ne’e Primeiru Ministru Taur Matan Ruak promete sei esforsu an hodi kompleta estrutura VIII Governu Konstitusional nune’e bele hahú hala’o sira-nia servisu.
Hanesan públiku hatene, estrutura governu ne’ebé lidera husi PM Taur to’o ohin sei sai problema hafoin Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lu Olo pendente posse ba kandidatu membru governu na’in 11 iha lista ne’ebé PM Taur aprezenta.
Hafoin liu husi diskusaun balun PM Taur deside hodi hasai kandidatu na’in rua (2) husi na’in 11 husi lista. Naran ne’ebé hasai mak Gastão Sousa ne’ebé atu asume kargu Ministru Planeamentu no Investimentu Estratéjiku (MPIE) no Marcos da Cruz ho pasta Vise-Ministru Agrikultura no Peska.
Atualmente, pozisaun Gastão nian sei responsabiliza husi Xanana Gusmão no Marcos nian troka husi Rogério de Araújo Mendonça.
Kona-ba estrutura governu, PM Taur dehan sei esforsu an atu bele kompleta.
“Governu nia mandatu tinan lima tanba ne’e sei kompleta, ne’e ita labele dada to’o tinan lima, bainhira ita dada tiha tinan lima, ne’e ita lakon tan tinan lima, ne’e labele ona,” informa PM Taur hafoin enkontru semanál ho Prezidente Repúblika iha Palasiu Prezidensiál Bairu-Pite, Dili, horsehik.
Nia dehan, governu ne’ebé nia lidera sei esforsu atu prepara aprezenta programa ba Parlamentu Nasionál hafoin haree orsamentu ba 2018 no importante liu orsamentu 2019.
Ba tinan oin, PM Taur dehan, governu sei aloka orsamentu ho di’ak ba dezenvolvimentu ekonómia rai laran ne’ebé durante tinan ida la la’o.
“Prátikamente estadu mak investe maka’as kompara ho setór privadu, tanba iha difikuldade barak ho nune’e afeita ba ekonómia rai laran. Tanba ne’e ita tenke servisu maka’as ho orsamentu 2019 bele hadia di’ak liu tan,” dehan nia.
Deputadu husi Partidu Demokrátiku (PD) Adriano do Nascimento hatete, ba membru governu sira ne’ebé seidauk simu pose ne’e la'ós kompeténsia deputadu sira nian, maibé Prezidente Repúblika no Primeiru Ministru nian.
“Atu simu pose ka lae ne’e la'ós ami nia problema. Ami iha PN hala’o knaar tuir regra konstituisaun. Tanba ne’e, ami hatene katak iha loron 30 nia laran governu mai aprezenta programa lae governu ne’e sei monu”, dehan nia.
Maski nune’e, deputadu ne’e mós se iha nafatin esperansa ba VIII governu atu mai aprezenta programa iha tempu badak laran, tanba haree ba tempu sei permite hela.
Tanba ne’e, husu nafatin ba Xefe Estadu no Xefe Governu atu kontinua promove diálogu oinsá atu bele solusiona problema kona-ba kandidatura membru governu hirak ne’ebé seidauk simu pose ne’e.
