Vise Presidente Bankada Partidu Demokrátiku (PD), Adriano do Nascimento hatete, PN hasai ona imunidade deputadu na'in rua ne'ebé sai hanesan lideransa PD ne’e bazeia ba sira nia hodi ba kumpre justisa relasiona ho kazu balun ne'ebé mosu iha momentu sira-nia governasaun.

Lideransa PD sira ne’e sai ona ezemplu di'ak ba partidu polítiku sira atu banati tuir, tanba haree imunidade ne’e la'ós eziste para sempre maibé iha mós limitasaun rasik.

Tanba ne’e, lideransa PD na'in rua foti inisiativa rasik husu ba PN hodi hasai sira nia imunidade, tanba antes ne’e membru PD balun kumpre ona justisa hodi tama ba kadeia, sira lakohi atu sees husi justisa tanba sira rasik foti inisiativa.

“Assanami ho Kalohan sira rasik mak husu atu hasai sira nia imunidade atu ba hataan iha tribunál, tanba hetan ona notifikasaun sira lakohi atu halai husi justisa”, dehan nia, iha Uma Fukun PN, Sesta (16/11).

Nia hatete, haree ba situasaun balun membru partidu balun kuandu hetan notifikasaun husi tribunál sira balun halai ba estranjeiru, nune’e to’o agora la iha justisa.

Nia hatete, eis-Presidente Parlamentu Nasionál, Vicente Guterres no eis-membru governu, Francisco Kalbuadi Lay, ohin loron sai ona sidadaun baibain sira la kesi ona imunidade, tanba ne’e tribunál bele halo prosesa ona.

Imunidade ne’e akontese bainhira sira sei asume knaar hanesan ministru ka deputadu, maibé ne’e fila fali ba vontade tribunál nian kuandu iha ona alegasaun krime ruma ne’e la haree ba pozisaun.

Adriano hatete, PD kondena makaas ema sira ne’ebé iha ona alegasaun husi tribunál, maibé ikus sira asegura no mobiliza malu hodi halai sai husi Timor.

“Ami lakohi asaun sira hanesan ne’e mosu beibeik, tanba ne’e lider PD na'in rua hakarak hatuur loloos Estadu ne’e iha nia-fatin kuandu halo krime ruma tenke hatan sala ba tama kadeia, la sala fila mai serve Estadu”, tenik nia.

Iha fatin hanesan, Deputadu PD Mariano ‘Assanami’ Sabino hatete, kazu hirak ne’e rejistu kleur ona iha Tribunál, tanba ne’e lakohi atu ema seluk inventa iha publiku la tuir ona situasaun reál ne’ebé iha ona.

Nu’udar Partidu Demokrátiku iha responsabilidade ba konstrusaun rai ne’e tuir dalan demokrátiku nian hodi dignifika instituisaun ida-idak nia servisu tuir lei.

“Ha’u no Kalohan rasik husu ba PN atu hasai imunidade ami nian, atu nune’e bainhira loos tribunál presiza ita ba kumpre justisa”, dehan nia.

Ba kuadru PD nian tomak atu hakmatek hodi akompaña prosesu polítika tomak tanba atu dezenvolve rai ida ne’e sai nasaun demokrátiku ne’e la'ós buat fasil ida, ne’e todan maibé nu'udar ema demokrátiku tenke kontinua hamriik ho espíritu ida.

Hodi koopera ho instituisaun independente sira hanesan KAK, PDHJ no Tribunál atu ida-idak hala’o nia funsaun tuir konstituisaun.

Nu’udar deputadu no lideransa Partidu nian ikus-ikus ne’e lakohi atu interefere desizaun saida de’it mak Tribunál foti.

desizaun sira ne’ebé firme ba estadu ida ne’e nia ejistensia PD sempre firme hodi satan estadu nia funsionamentu iha momentu sira ne’ebé krusial maibé to’o ikus ema la konsidera nune’e sira ida-idak tenke foti risku ba nia aan rasik.

Domingos Caeiro ne’ebé uluk sai hanesan Sekretáriu Estadu Obras Publika uluk hetan orientasaun husi maun boot Kay Rala Xanana Gusmão atu fó servisu $3.00 ba joven sira iha Bobonaru atu labele envolve hodi kontra operasaun militár ne'ebé uluk la’o iha momentu krize militár nian.

Maibé to’o ikus Tribunál akuza nia dehan abuzu podér nune’e ohin loron nia kumpre hodi tama ba kadeia maski prosesu hirak ne’e bazeia ba orientasaun maun boot sira nian.

Nia hatutan, ba kazu Francisco Borlaku nian iha 2007 ne'ebá traballadór sira ne'ebé servisu iha konstrusaun ospitál Baukau kuandu kompañia abandona traballadór sira atu ke’e sai sasán no atu sunu tanba ne’e iha konsellu ministru deside atu halo kompensasaun ba traballadór sira.

Maibé tanba de’it transferénsia ne’e ba konta bankária rasik maibé osan hirak ne’e nia la foti nune’e mosu problema ohin loron mós nia tama komarka maibé ema la here ba saida mak momentu ne'ebá nia halo.

Maibé aposta ba estadu no kumpre maun boot sira nia orientasaun husi tempu rezisténsia mai to’o ohin loron ami sempre firme hodi salva guarda estadu ida ne’e nia ezisténsia maski desizaun balun ne’ebé la justu ami prontu foti risku.

ohin ami na'in rua hakarak hatudu ba públiku katak ami lakohi sees aan husi justisa tanba ne’e ami koopera hodi hatuur justisa iha nia fatin hodi lakohi interfere ba knaar órgaun ida nian.