Vise-Prezidente Bankada FRETILIN, Francisco Miranda Branco hateten, iha loron 30 Janeiru 2019, deputadu PN na’in 23, husi bankada FRETILIN ho PD hatama ona pedidu ba Tribunál Rekursu TR atu halo fiskalizasaun abstrata ba LAP ne’ebé Prezidente Repúblika promulga.
“Kestiona kona-ba legalidade no nia konsekuénsia husi alterasaun ba nasaun no fundu soberanu petrolíferu”, dehan nia, iha Uma Fukun PN, Sesta (1/2).
Nia hatutan, durante apresiasaun dahuluk ba proposta alterasaun ne’e, deputadu sira husi partidu opozisaun levanta kestaun kona-ba relevánsia legalidade no blokeiu hasoru sistema transparénsia Estadu nian.
Deputadu rekerente sira iha esperansa no fiar katak tribunál iha rekursu sira ezerse funsaun ho forma independente, laiha kualkér influensia husi li’ur atu garante analiza ho deliberasaun baze ba konstituisaun no lei haruka.
Entretantu, Prezidente PN, Arão Nóe de Jesus, rekoñese simu ona karta notifikasaun husi Tribunál Rekursu. Sira mós reuni ona ho asesór legál PN atu prepara hodi fó resposta iha loron 10 nia laran.
Konteúdu notifikasaun ne’e pontu barak ne’ebé TR kestiona, maibé hanesan Prezidente PN lakohi atu pronunsia sai, tanba ne’e kompeténsia TR nian atu publika ba públiku.
Arão hateten, pontu fundamentál importante ne’ebé kestiona kona-ba konfirmasaun votu ne’ebé momentu ne’e deputadu prezente 42 ho votu afavór 41 kontra 1, tuir sira nia interpretasaun katak la prienxe kuorum ba deliberasaun.
Bazeia ba lei artigu 88 númeru 2 no 3 dekretu ne’e aprovadu tanba iha ne'ebá ko'alia deputadu prezente la'ós ba deputadu titulár 65 ne’e, votu foin lalais ne’e maioria kualifikada, tanba ne’e laiha relasaun ho ida ne’e.
Arão hateten, prosesu ne’e iha ona TR, lei ne’e atu legál ka konstitusionál husik Tribunal mak pronunsia sai.
Nia hateten, Estadu Timor halo ona kontratu fiksu ho kompañia ConocoPhillips no Shell, tanba ne’e kuandu prosesu ne’e demora mak iha Marsu no Abríl hahú multa ona bainhira Estadu ne’e la halo pagamentu.
Dada kadoras mai ne’e interese nasionál entaun orgaun soberanu hotu-hotu iha responsabilidade, presiza aselera prosesu atu labele lori estadu ba multa osan tokon $7 ba kompañia sira.
