Xanana Hakarak Kria Banku Ne'ebé Fó Kréditu Ho Funan Kiik ba Timor Oan Sira Featured

By Aquino Gomes Janeiru 09, 2023 6767
 Líder Nasionál Kay Rala Xanana Gusmão. Foto:Dok/INDEPENDENTE. Líder Nasionál Kay Rala Xanana Gusmão. Foto:Dok/INDEPENDENTE.

DILI: Líder Nasionál Kay Rala Xanana Gusmão negosia hela ho investidór internasionál balun ne’ebé mak bele kria instituisaun bankária ida, atu fó kréditu funan ki’ik ba Timor oan sira.

“Ohin loron, ita hotu hatene katak, banku iha Timor, bele fó kréditu. Lós duni, maibé los liu mak Jurus todan teb-tebes ba se de’it mak hakarak hahú buat ruma," tenik Xanana Gusmão liu mensajen eskrita, ne'ebé diriji direta bá  serimónia tomada de posse estrutura Câmara Comércio Indústria Timor-Leste–CCITL, ne’ebé lidera husi emprezáriu Jorge Serano, iha Salaun Oka (06/01).

Ba Xanana, kriasaun Banku Kréditu sei tulun inisiativa empreendedora, maske situasaun pandémika mak impede prosesu negosiasaun.

 “Investidores ne’ebé mai dala barak, hatudu duni katak, sira interesse teb-tebes, hodi hatama duni sira nia dokumentu ba Banku Sentrál Timor-Leste ne’ebé hetan duni falla téknika, tanba buat hotu inklui osan no buat hotu atraza hotu, ho tan medida ne’ebé mosu ba prevensaun COVID," tenik Xanana Gusmão.

Investidór ne’ebé mak Ex Primeiru Ministru ne’e kontakta, aseita ho kondisaun ne’ebé aprezenta, liu-liu konsesaun kréditu ho funan ki’ik ba Timor oan sira.

“Loke banku atu fó kréditu labele husu jurus bo’ot, hodi nune’e bele motiva kréditu no, liu-liu iha seitor agrikultura, peska, kriasaun animál no akompaña dezenvolvimentu seitór sira ne’e, loke-tan kréditu bá industria media no ki’ik sira” fundamenta Xanana.

Dezde tinan 2010, waihira Xanana Gusmão assume kna’ar nu’udar Xefe Governu, exijénsia husi seitór privadu mak falta kapasidade finanseira, hodi prejudika servisu tékniku no operasionál.

Relasiona ho polítika ekonómika externa no estratejia investimentu iha Timor-Leste, Xanana Gusmão konsidera,  produsaun, prosesamentu, merkadu extrenu no kuantidade produsaun sai hanesan dezafiu ba seitór privadu.

“Câmara de Comércio de Timor-Leste– CCITL bele ona estabelese ninia vizaun, husi ne’ebé sei mosu estratéjia no planu di’ak, atu insentiva produsaun, ne’ebé kaer metin objetivu atu reduz importasaun ba sasán ne’ebé kosume, maibé ita produz bele iha rai laran no, sempre ke bele, ita exporta hahu hatama osan mai Timor-Leste” argumenta Xanana Gusmão.

Durante ne’e, Xanana Gusmão mós nota frajilidade iha prosesu konstrusaun estadu, liu-liu komportamentu politiku fo’er no la simu malu, hodi serbi de’it ba interesse partidu no hamonu interesse nasionál.

“Infelizmente iha tinan ikus-ikus ne’e, ita-nia estadu, sai frájil liu tan, tanba violasaun konstituisaun ne’ebé akontese tui-tuir malu no tanba violasaun ba sistema politiku finanseiru tomak, hodi hamosu baze dezrespeitu total no ordem juridika, hodi enfrakese estadu direitu demokrátiku” lamenta Xanana.

Ba Xanana, komponente hotu, inklui ONG no seitor privadu, hadi’a-an, labele foka de’it ba polítika, maibe partisipa ativa iha kampu sosiu-ekonomiku, hodi hadi’a prosesu dezenvolvimentu no hatan ba nesesidade nasaun nian bá tempu naruk.

Líder ne’e konsidente dependénsia estadu bá produsaun mina no gas, tanba ne’e husu seitor privadu atu atu aposta iha diversifikasaun ekonómika, hodi impulsiona dezenvolvimentu nasionál, liu hosi kriasaun empregu no hatama osan ba estadu.

Maibé, Xanana lakohi toka setór Petróleu iha serimónia tomada de posse ba estrutura Câmara de Comércio de Timor-Leste-CCITL, tanba konsidera, figura ne’ebé lidera seitór ne’e mesak ignorante no la merese jere seitór ne’e.

Rate this item
(4 votes)
Last modified on Segunda, 09 Janeiru 2023 14:44

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31