Profesór Kontratadu Ameasa 'Oho' Profesór Foun Featured

By Cesarina de Carvalho Fevereiru 29, 2024 287
Profesor kontratadu sira. Foto:Dok/INDEPENDENTE. Profesor kontratadu sira. Foto:Dok/INDEPENDENTE.

DILI: Relasiona ho profesór kontratadu 2022 no 2023 nia kontratau ne'ebé remata iha 31 Dezembru 2023, halo profesór sira la satisfaz no hakarak halo audiensia ho Ministra Edukasaun(ME), maibé durante tempu naruk ona laiha resposta ruma husi ME atu halo audiensia ho sira.

Nune'e, sira marka hikas prezensa iha edifisiu ME, Vila Verde, maibe portaun taka metin ba sira no sira husu ba Polisia Nasional Timor Leste(PNTL) ne'ebé hein iha portaun nee atu fasilita hela sira ba laran hodi hasoru ME, maibe infelizmente PNTL la autoriza tanba dehan orden, nunee profesór sira mos nafatin esforsu aan hakarak tama ba laran no ikus mai PNTL sira dudu hodi rezulta profesor ida kanek.

Profesór kontratadu, Igildo Alves Tilman, Koordenadór Kampu, ne'ebé hetan kanek husi asaun refere hateten, sira koopera ho PNTL tanba ne'e husu atu lori sira ba laran hasoru ministra maibé PNTL la autoriza entaun sira hakarak tama rasik ba laran maibe ikus mai PNTL dudu sira no nia monu ba rai rezulta nia hasan karuk no liman karuk kanek no ran sai.

Nune'e,nia realsa, nia ho nia maluk sira sei la hakiduk no kontinua ezizi sira nia direitu too hetan solusaun no nia mos brani sei oho ema ne'ebé troka nia fatin iha eskola 4 de Setembru.

"Ohin ami ba atu halo konfirmasaun ho ministra edukasaun, kona-ba ami-nia problema liuliu ami-nia maluk sira ne'ebé ami asina kontratu hamutuk nee reengresu maibe ami lae no ami foin to'o atu tama ba laran sira taka tiha portaun, entaun ami mos hamriik metin deit iha neeba no husu mos ba sira atu fasiilita ami ba laran maibe sira dehan ami labele tama tanba orden no sira haruka ami muda ba estradas sorin, ami lakohi muda tanba ami hakarak atu ba laran entaun sira komesa dudu ami ho makaas entaun ami monu ba rai, no hau nia hasan no liman karuk mak kanek no ran. Ne'ebé ami sei la hakiduk no sei nafatin ezizi no husi ezizensia mak nafatin la iha solusaun no se la rezolve mak hanesan ho konferesia iha 2023 iha ermera koalia katak se mak troka ha'u nia fatin nia kakorok kotu, hau mos Igildo Alves Tilman neebe ohin hetan kanek nee se mak troka hau nia fatin iha eskola 4 de setembro nia kakorok mos kotu," dehan nia, iha Jardin 5 de Maiu, horisehik.

Portantu, portavós husi Konsellu Nasional Profesór Kontratadu Timor Leste(KNPK-TL), Agustinho Pinto hateten, sira lamenta tebes ho atuasaun PNTL nia, tanba PNTL nia servisu mak atu asegura povu laos halo asaun hasoru sira.

"Ami lamenta tebes tanba seguransa sira loloos nee fo autorizasaun ka fo dalan ou lori ami ba tama iha laran hodi halo aproximasaun ho ME relasiona ho problema neebe iha. Maibe kuitadu sira ba asegura fali ME hodi hakanek ami nia maluk sira neebe buka lialoos," tenik nia.

Nia hatutan, sira ba halo konfirmasaun  ba kazu balun neebe kolega sira asina kontratu hamutuk iha 2023 no naran fo sai iha Jornal Republika maibé reengresu no simu ona pose. Sira laos ba halo demostrasaun no krime.

"Entaun ami sente katak ME halo diskriminasaun mai ami. Nunee husi segunda nee kedas  ami ba konfirma no ohin mos sira ba atu konfirma maibe infelizmente PNTL halo asaun no dudu ami nia maluk profesor sira hodi monu no too ran. Tuir PNTL katak sira atua tuir ordem husi komandu maibe ami laos kriminozu neebe  halo krime maibe ami ba buka lialoos no tuir loloos nee sira asegura povu liuliu ami sira neebe buka hela justisa no lialoos," nia dehan.

Nunee sira konsidera  Ministra edukasaun la iha ona moral hodi orienta fali seguransa nasaun nia asegura nia.

"Ami hanoin katak ME la iha ona moral. Orienta fali seguransa nasaun nia hodi asegura fali nia. Ministra para ona odiu vigansa mai ami. Ami lakohi deskrimina beibeik ami. Ami lakohi vitima beibeik ba intimidasaun hahalok husi komando jeral PNTL tanba nee husu ba PDHJ atu investiga klean pesoal seguransa neebe asegura fali ME, tanba hahalok ida nee hahalok kolonialista sira nia," nia informa.

Nune'e nafatin husu ba Primeiru Ministru(PM), Prezidente Republika(PR),Prezidente Parlamentu Nasional(PPN), Lider relijioju, PDHJ, sosiedade sivil, veteranus no entidades sira hotu atu sai tulun sira rezolve sira nia problema ho solusaun neebe justu.

Enkuantu Vise Asosiasaun Manorin Nain Timor-Leste (AMN-TL) Arlindo Fátima mos lamenta tebes ho atetude husi PNTL nia neebe halo hasoru profesor kontratadu sira.

"Tanba sira ba ezizi direitu no halo konfirmasaun ba diskriminasaun balun neebe mosu, sira laos kriminozu para maluk PNTL sira dudu too monu no kanek too ran aat liu tan sira kaer hela bandeira RDTL no bandeira mos monu hotu, dignidade nasaun tau iha ne'ebe," nia dehan.

Nia hatutan, se profesor sira mak halo krimi mak PNTL kaer no prosesu tuir lei AMNTL konkorda maibe realidade sira la halo krimi no sira ezizi sira nia direitu. Tanba profesor sira nia direitu nee so ME mak responde nunee sira ba ezizi iha edifisiu ME.

"Nunee husu ba PNTL respeitu mos manorin nain sira nia direitu. Tanba hahalok ida nee tempu Suharto nia mak duni sai ema  tanba la gosta, agora ita ukun an tiha itaboot sira implementa fali ba manorin nain sira. Nee hahalok la diak, tanba itaboot sira nia oan mos sira hanorin, nunee molok halo asaun husu lai sira, se sira krimi kaer sira ba prosesa tuir lei laos dudu sira too monu no ran," nia hakotu.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV