Provedor Direitus Humanus no Justisa, Virgilio Guterres hatete, PDHJ lamenta ho atuasaun PNTL nian, ne’eb’e halo kapturasaun ba profesor sira, tanba polisia la iha nesesidade atu halo kapturasaun, maibé halo prevensaun.
Tanba profesor sira ne’ebé halo manifestasaun ne’e ba espresa sira-nia opiniaun direitu no konstitusionál hasoru entidade ne’ebé sira kaer sira-nia destinu.
“Primeriu lamenta ho atuasaun polisia nian la iha nesesidade ba Polisia atu halo detensaun ba profesores sira, tanba profesores sira ba espresa sira nia opiniaun direitu no konstituisional hasoru entidade públika ne’ebé kaer sira nia destinu entaun la iha nesesidade atu halo aprensaun,” dehan Provedór iha CNE Kolmera, Tersa (13/02).
Provedór afirma, Polisia iha obrigasaun atu garante katak, manifesatsaun ne’ebé profesor sira halo ne’e la prejudika ba servisu interese seluk, Polisia bele esforsu oinsa atu bele despersa hodi haruka ema fila ba uma la presiza ba kaer, sama ba rai no halo torturasaun ne’e la iha nesesidade, ne’e violasaun ba direitus humanu viola ba direitu konstituisional ema nian.
“Tanba ne’e mak lamenta tebes ho polisia sira ne’ebé halo detensaun ba profesor sira, Ita hotu akompanha probema ne’e, problema ne’e estadu nian atu hare ninia profesores sira balun nia estatutu ita hare kontratu tinan sanolu resin iha direitu atu ba hato’o,” Tenik Provedór.
Nia dehan, Problema ne’ebé PDHJ hakarak hatene sei esplikasaun klaru apropriadu husi Ministériu Edukasaun ba iha sira nia servisu ne’e ka lae, tanba bainhira iha esplikasaun klaru konaba sira nia situasaun ha’u hanoin demostrasaun mos sei la mosu.
Tanba manifestasaun ne’e iha loron tan ne’e polisia bele foti medidas sira atu prevene atu nune’e problema ne’e labele mosu, hanesan taka portaun atu nune’e sira bele halo demostrasaun iha liur no tenki uza lei ida 100 metru ne’e.
“La’os polisia husik deit ema tama tiha ba halo tih demostrasaun iha laran mak polisia ba kaptura, ida ne’e aprosiamaun kurativu ida ne’ebé la serve iha estadu demokratiku, iha estadu demokratiku ne’e polisia tenki iha asaun kurativu prevene, katak ema atu viola ita hare hodi ba prevene laos laos ita hamrik subar tiha ema ba viola tama tiha mak ita ba kaer ne’e la’o aprosimasaun ne’ebé mak kondiz ho ita nia konstituisaun estadu,” tenik nia.
Tan ne’e PDHJ apela ba Polisia se bele liberta profesores sira ne’e inkonsionalmente tanba sira halo manifestasaun ne’e sira nia direitu no husu ME nia esplikasaun klaru relasiona ho sira nia estatutu ne’e.
Enkuatu, iha sorin seluk, Komadante PNTL, Munispiu Dili, Superintendente Xefe Polisia Orlando Gomes hatete, Ohin komando munsipiu Dili hamutuk ho forsa rezerva sira Eskuadra Vera-crus apoiu mos batallaun ordem públika (BOP) halo kapturasaun ba manisfestasaun sira ne’ebé mak obriga atu tama ba Ministeriu Edukasaun.
“tan ne’e mak ohin ita halo kapturasaun ba iha ema na’in sanolu ne’ebé mak agora dadaun ita lori ona ba komandu hodi halo identifikasaun no halo prosesu tanba ohin sira la iha konhesimentu ida mai iha komando banhira sira halo manisfestasaun ne’e ita konsidera manifestasaun ilegal, ne’e kontra ona lei manifestasaun nu. 1/2006,” dehan Komadante iha CFP Komoro, Segunda (12/02).
Xefe Polisia Afirma, sira la iha karta konhesementu hui Komando, nune’e mos sira estraga portaun boot ME ne’ebé hanesan sasan estadu nian, tan ne’e konsidera hanesan krime tenki lori ba prosesu hodi kontinua sela durante oras 72.
