Koordenador Nasionál Rede ba Rai, Hortensio Pedro Viera hatete, ema hotu hatene hela katak rai iha Klinika 333 nia oin, Markoni, nu’udar dominiu públiku estadu nian, tan ne’e estadu mak iha poder masimu hodi jere.

“Rede ba Rai fó apoiu ba estadu nia interese, se dvogadu husi individu ne’ebé rekere katak na’in ba rai atu lori kazu ne’e ba Tribunal, Rede ba Rai prontu nafatin atu akompaña, tanba ema hotu iha direitu atu hato’o keixa bainhira sente prezudikadu, maibé ha’u hanoin ita haree momoos hela laiha vantazen atu sira manan,” dehan nia hafoin hala’o advokasia nasionál iha salaun Hotel Timor, Kuarta (26/10).

Tuir nia, bainhira sira ne’ebé rekere nu’udar na’in ba rai mak manan iha tribunal signifika iha buat balun ne’ebé laduun loos.

“Ami laos atu duun ema ruma, maibé karik iha mafia iha laran, dala-ruma situsaun bele muda, maibé ha’u fiar buat hotu sei la’o. Ne’e mak ha’u husu ba ema ne’ebé laran moos atu servisu hamutuk hodi hamoos mafiozu sira, liu-liu ba justisa nian, atu ita bele hamoos buat aat sira iha ita-nia rai,” dehan nia.

Hahú husi inisiu to’o ohin loron, Hortensio dehan, Rede ba Rai halo advokasia ba buat ne’ebé loos, tanba ne’e ne’ebé estadu nian tenke fó ba estadu no rai ne’ebé mak indivu nian fila ba individu.

Iha fatin ketak, Diretor Jeral Teras Propriedade, Lucas António da Costa hatete, ba kazu rai iha klinika 333 nia oin ne’e kabe ba kompetensia Ministru Justisa nian.

“Kona-ba kazu rai Markoni ne'e ha'u labele fó komentáriu, ami ezekuta ona orden husi MJ ba sobu, ne'ebé ba de'it Ministru mak kolia, tanba Ministru lakohi ami kolia, Ministru mak iha liu kompetensia kona-ba ida ne'e. Maibé se advogadu sira hakarak lori kazu ne'e ba Tribunal ami prontu ba hatan,” dehan nia.

Entretantu, to’o notisia ne’e públika, jornalista jornal INDEPENDENTE seidauk konsege hetan konfirmasaun husi Ministru Justisa, Tiago Amaral Sarmento.

Molok ne’e, Advogadu privadu husi Fatima Alkatiri nu’udar na’in ba rai, Cansio Freitas hatete, iha semana ne’e nia laran nia parte sei hatama prosesu ba tribunal hasoru Ministériu Justisa (MJ) tanba konsidera MJ komete krime tolu bainhira sobu lutu ne’ebé kompaña Xina harii iha area Markoni.

Cansio dehan, nia parte la satisfas ho Diresaun Jeral Terras no Propriedades (DNTT)-MJ, ne’ebé sobu lutu iha rai Markoni tanba karta notifikasaun ne’ebé MJ halo ne’e ninia prosesu administrativu la loos.

Tanba, tuir advogadu ne’e, MJ la halo komunikasaun ho parte rua maibé derrepente de’it ba sobu lutu.

Ho asaun MJ ne’e, tuir nia, MJ krime abuzu poder, danos materiais (kerusakan material) no usurpação de imóvel (perampasan harta benda).

“Krime tolu ne’e mak dentru fulan neen laran ami sei elabora, maibé semana ne’e ami sei hatama prosesu sivil ida ba Tribunal,” dehan nia ba jornalista Jornal INDEPENDENTE, iha nia knaar fatin, Golgota Mall, Tersa (25/10).

Nia esplika kona-ba krime tolu ne’ebé MJ komete katak, abuzu poder ne’e tanba viola dekretu lei 32/2008 iha artigu 5 ne’ebé hatete katak detensaun administrativa ne’e tenke imparsial, rona parte rua hotu, labele rona de’it parte ida.

Danos material ne’e tanba DNTP-MJ ba sobu sasan ne’ebé ho valor danus $2.000, ne’ebé tama kategoria ba argavadu.

Ba usurpasão de imovel ne’e katak sira ba sobu lutu ne’e ho ilegalmente.

“Agora, sira halo notifikasaun ne’e anula desijzun. Anula ne’e ho baze saída? minimu notifika ne’e tenke justifika ho provas ruma dehan katak ‘ema ida ne’e hatama prosesu ba rai Markoni, nune’e fó prazu loron 30 nia laran tenke halo resposta’, ida ne’e karik lojika.”

“Maibé iha surat tahan ne’e mai hatete fali ‘imi tenke hamamuk ona fatin, se lae loron hanesan ne’e ami ba despezu’, ida ne’e notifikasaun ne’ebé mak fó informasaun katak ho voluntariamente haruka ami atu husik mamuk fatin ne’e, la’os bazeia ba desizaun ida, ne’e adminstrasaun la loos,” dehan nia.