Governu sei transforma IDN ba institutu universidade Featured

By Domingos Gomes Marsu 28, 2024 357
Logo Institutu Defeza Nasionál . Foto:Google. Logo Institutu Defeza Nasionál . Foto:Google.

DILI: Governu konstitusionál dasia, liu husi Ministériu Defeza (MD), sei transforma Institutu Defeza Nasionál (IDN) ba Institutu Universidade Defeza Nasionál (IUDN) ho fakuldade rua hanesan, Siénsia Militár no Polisiál hodi hanaran Akademia Konjunta iha Timor-Leste.

Ministru Defeza Kontra Almirante, Donanciano Costa Gomes “Pedro Klamar Fuik kompremetidu durante nia mandatu, sei tránsforma Institutu Defeza Nasionál (IDN) ba Institutu Universidade Defeza Nasionál (IUDN) eziste iha Timor-Leste.

“Ita haree Institutu Defeza Nasionál, depois halo atividade formasaun akadémika barak ne’ebé mak halo tiha ona to’o agora, tanba ne’e Nonu Governu Konstitusionál haree katak ba ida ne’e mak Institutu Defeza Nasionál sei brevemente sei tránsforma ba Institutu Universidade Defeza Nasionál,”Dehan Donanciano ba jornalista sira iha serimónia atribuisaun sertifikadu ba formandu sira no ensera Promosaun Ofisiál Superiór tinan letivu 2023 -2024, iha salaun Delta Nova, Díli (26/03).

Nia dehan, IUDN sei iha fakuldade rua importante mak ida Siénsia Militár no Polisiál hanaran Akademia Konjunta ne’ebé enkuandra ho nia kursu sira mak hanesan kursu lideransa, kursu promosaun Ofisiál Superiór ne’ebé integra ho nian grau akadémiku Pós-Graduasaun no kursu Estadu Maiór Konjuntu ne’ebé integradu akadémiku masteradu iha área Seguransa Dezemvolvimentu Nasionál Sustentável.

Enkuantu fakuldade ida seluk, mak atu promove kursu Komandu Alta Diresaun no Kursu Komandu Alta Diresaun ne’eba nivél topu lideransa iha institusaun militár ho polísia tantu institusaun relevante sira seluk.

“Kursu ida ne’e para ita bele hamosu jestór topu iha  Jenerál, Koronél iha institusaun militár Diretór Jerál ne’ebé mak iha ona responsabilidade atu halo desizaun kursu ida ne’e sei ajuda sira hotu atu bele torna instituisaun hanesan F-FDTL, PNTL no Institusaun relavante bele sai efisiente efikás liu,” informa nia.

Nia afirma, transformasaun IDN ba Institutu Universidade Defeza Nasionál IX Governu Konstitusionál deskreve ona iha nia programa polítika durante tinan lima kuandu governu tau ona iha prioridade signifika governu sei kria kondisaun ba planu ida ne’e.

Tanba ne’e governu kuandu dezeña ona iha nia programa signifika governu sei tau rekursu finanseiru no prepara ona konsisaun sira seluk ne’ebé mak nesesáriu atu tau iha prátika atu implementa.

“Fatin ba instálasaun Institutu Universidade Defeza Nasionál, ita dezigña mak iha Aileu,  maibé ita bele identifika tan fatin seluk para sai hanesan instalasaun ba ita-nia Insitututu Universidade Defeza Nasionál,” informa nia.

Tanba ne’e implementasaun ba instalasaun obra ba Insitututu Universidade Defeza Nasionál sei hahú tinan oin.

“Kuandu iha programa signifika iha planu, kuandu planu signifika iha orsamentu, enkuantu ba orsamentu ha’u sei la hateten orsamentu hira ida ne’e sei haree prioridade ba alunus sira, depende ba nesesidade instituisaun nian, liu liu sei haree husi númeru alunu  ida gasta hira no  kursu ne’e presiza profesór hira  ita presiza sala hira, tanba ne’e ita haree uluk kondisaun sira mak foin prepara orsamentu,” subliña nia.

Entretantu iha loron (25/03) Ministru Defeza (MD) ofisialmente halo enseramentu Kursu Promosaun da neen ba kursu tolu, kompostu husi kursu Promosaun Ofisiál Superior, kursu Pos  Estadu Estratejiku, no Kursu Pos Graduasaun Estadu do Mar iha  tinan letivu 2023-2024, ne'ebé halao durante tinan ida iha IDN no kursu sira ne’e realiza, tanba IDN parseria ho Universidade Fakuldade Direitu Katólika do Portu husi Portugál durante tinan ida nia laran.

Kursu Promosaun Ofisial Superior ba da-neen kompostu husi ema Nain 17 iha membru PNTL ne’ebé partisipa iha kursu ne’e ho deviza Inspetór xefe nain-10, mane nain hitu no feto nain tolu, enkuantu membru  F-FDTL ne’ebé partisipa iha kursu ne’e mak na’in hitu (7) kompostu husi deviza, Kapitaun, Majór, no Kapitaun Tenente.

Enkuantu kursu Pós Graduasaun Estudu Estrátejiku ba da-neen tinan letivu 2023-2024 iha ema 30 mak partisipa no kursu dahuluk ba Pós-graduasaun iha Estadu do Mar estrátejiku iha ema nain-30.

Tanba ne’e iha kursu dahuluk ba seguransa no dezenvolvimentu nasionál sustentável foin tama iha fase preparasaun dezenvolve traballu investigasaun sientifiku ne’ebé sei hahú iha tinan 2025.

Iha biban ne’e mós, abertura ba kursu Estadu Maiór Konjunta Integradu ba instituisaun F-FDTL no PNTL ba tinan letivu  2024 -2025  no kursu ne’e durante fulan sia (9) no kursu ida nee sei partisipa hosi membru PNTL ho postu Superintendente Asistente no Superintendente Polísia, enkuantu husi membru F-FDTL ho postu Majór no Tenente Koronél.

IDN mós halo abertura ba kursu Alta Komandu ne’ebé orienta husi Ministru Defeza (MD) no kursu ida ne’e sei halo ba nível superiór F-FDTL ho postu Tenente Koronél no Koronel.

Enkuantu ba PNTL ho deviza Superintendente no Superintendente Xefe inklu Administrasaun Publiku hanesan, Diretór Nasionál no Diretór Jerál.

No IDN liuhosi MD Klamar Fuik abertura ba kursu mastradu iha jestaun maritima nian tinan letivu 2024 -2025 ne’ebé parseria ho institutu superior siensia hosi Administrasaun husi Aveiro Portugal.

Kursu hirak ne’e realiza, tanba IDN parseria ho Universidade Nasionál Timor-Leste (UNTL) ho Universidade Fakuldade Direitu Universidade Katólika do Portu Portugal ne’ebé hetan aprovasaun husi Ministru Defeza Kontra Almirante Donanciano Costa Gomes.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV