Ideia ida ne’e hato’o husi deputadu Bankada PD Adriano do Nascimento.

Deputadu ne’e dehan, governu presiza kria dekretu lei atu nune’e ema bele tauk hodi la soe foer arbiru.

“Ema sira ne’ebé soe lixu arbiru ne’e tenke kastigu ona no multa, se osan laiha (selu multa) tama komarka fulan 6 ka tinan 1,” dehan deputadu ne’e iha PN, Segunda (27/01).

Ho nune’e, nia hatutan, komunidade sira labele hatoman aan soe foer arbiru.

“Se lae tinan-tinan ita-nia líder sira raut (foer) sira nonton fali, depois ita iha ne’e hakilar maibé solusaun laiha,” dehan Adriano.

Iha fatin hanesan, deputada bankada FRETILIN Helena Martins Belo hatete, lixu ne’e barak liu produs husi loza boot sira iha kapital Dili.

“Tanba sa governu la fó autorizasaun ka regulariza par loza boot sira ne’e mak lori sira-nia lixu ba fatin ne’ebé indikadu ne’e, sira halo lixu barak,” dehan nia.

Entretantu, deputadu bankada FRETILIN David Dias Ximenes “Mandati” husu atu programa raut foer ne’e labele halo iha tempu dader de’it, maibé halo mós iha tempu meiudia.

“Ita-nia prezidente munispiu Dili ne’e tenke haruka ema halo kontrola, ema sira soe lixu iha fatin ida, semana ida mak foin foti ne’e labele, lixu ne’e tenke rekolla, labele dader deit maibé meiudia kontinua rekolla lixu, tanba karreta iha, aluga ema-nia karreta osan simu hela, mais la halo buat ida ne’e,” dehan nia.

Deputadu ne’e mós apoiu atu aplika sansaun ba ema ne’ebé soe foer arbiru.

“Ita bele halo hanesan halo iha rai seluk, see mak soe lixu arbiru multa $20 dollar depois osan ne’e ba estadu,” dehan nia.

Molok ne’e, parte Administrasaun Munisipiu Dili konsidera inundasaun ne’ebé akontese iha kapital Dili hodi rezulta uma-kain 240 sai vitima tanba sala husi komunidade rasik ne’ebé laiha konsensia hodi soe foer iha ninia fatin.

Adjuntu Administradór Munisipiu Dili Zeca Smith hatete, konsensia komunidade sira ba so’e foer sai nu’udar asuntu prinsipal ne’ebé provoka inundasaun iha Dili.

“Lisu sira soe arbiru iha Dili laran, tanba komunidade mak laiha konsensia hodi soe foer iha nia fatin entaun kuandu udan mai maka’as afeita ba inundasaun no bee sa’e tama komunidade nia uma,” dehan Zeca iha nia knar-fatin, Matadoru, Dili, Sesta (24/01).

Zeca dehan, parte administrasaun Munisipiu Dili sempre tau-matan nafatin, maibé munisipiu Dili mós labele tuun ba raut foer ne'ebé komunidade kada loron soe arbiru.

Nia hatutan, komunidade sira mós presiza kontribui hodi ajuda hamoos foer, tanba kuandu bee sa’e, sira rasik mak sei sofre.

“Sidade Dili atu sai diak, presiza hotu-hotu kontribui labele depende de'it ba munisipiu Dili, tenke soe foer iha nia fatin, labele taka bee dalan no labele halo tuir idaidak nia hakarak. Se ita halo tuir ita-nia hakarak, nia impaktu mak kuandu udan boot bee tenke sa’e ba uma laran," dehan nia.

Durante ne’e, Zeca informa, parte administrasaun munisipiu Dili esforsu hodi mobiliza liu husi enkontru formal no informa no mós liu husi media hodi fó hatene ba komunidade sira atu labele soe foer arbiru.

“Maibé komunidade nafatin soe foer arbiru, nia konsekuensia mak akontese inundasaun,” nia afirma.