Autoriedade Tenki Kria Asesibilidade ba EhD iha Eleisaun Parlamentar 2023 Featured

By Ivonia Varela Fevereiru 05, 2023 1062
Diretor ADTL, Cesário da Silva hamutuk ho Xefi Departamentu Edukasaun Eleitorál no Formasaun STAE, Karceres Ximenes no mos Reprezentante EhD Matan, Vitorina Sarmentu Savio, Partisipa iha Diskusaun Editorial kona ba Asesibilidade EhD asesu iha ElPar 2023, iha Edifisiu JI, Hudi Laran, sesta (03/02). Diretor ADTL, Cesário da Silva hamutuk ho Xefi Departamentu Edukasaun Eleitorál no Formasaun STAE, Karceres Ximenes no mos Reprezentante EhD Matan, Vitorina Sarmentu Savio, Partisipa iha Diskusaun Editorial kona ba Asesibilidade EhD asesu iha ElPar 2023, iha Edifisiu JI, Hudi Laran, sesta (03/02).

DILI: Atu garante ema hotu atu ezerse sira nia direitu iha Eleisaun Parlamentar tinan 2023, mak Asosiasaun Difisiente Timor-Leste (ADTL) husu autoridade sira tenki kria asesibilidade ba Ema ho Difisiensia (EhD) iha sentru votasaun.

Diretór Ezekutiva ADTL, Cesário da Silva hatete, atu asegura eleisaun inkluzivu iha Timor-Leste atu sensivel liu tan mak parte hotu tenki buka atu intende.

Autoridade lokal sira tenki kordena malu, liliu kordena ho orgaun kompetente hanesan Sekretáriu Tékniku Administrasaun Eleisaun (STAE) atu bele asegura no prepara kondisaun ba EhD sira.

“Liliu rekomenda makaas ba autoriedade lokal no Xefi suku sira atu intende ita nia sidadaun sira, persiza atu kolabora ho parte STAE perpara hili fatin liliu sentru votasaun, ita tenki iha opsaun atu hili eskola ka sede suku, importante ida ne'ebé mak di'ak liu atu ema hotu asesu,”dehan nia liu husi Diskusaun Editorial iha Edifisiu Jornal INDEPENDENTE, Hudi Laran, sesta (03/02).

Ezekutivu ne’e, hatutan, tuir observasaun ADTL nian durante ne’e, bareira ne'ebé boot liu ba Ema ho Difisiensia fiziku sira hasoru mak asesibilidade, tanba atu asesu ba iha sentru votasaun sira, EhD tenki hasoru bareira oioin.

Nia fó ezemplu, Ema ho difisiensia fíziku hanesan uza kadeira roda atu asesu ba vota, maibé sempre hasoru bareira oioin, situasaun ida halo sira labele la’o mesak ba sentru votasaun atu ezerse sira nia direitu votu.

Diretór haktuir, bainhira autoriedade sira hatene iha Ema ho Defisiensia mak persiza mellora atu bele kria rampa, tanba rampa ne’e la defisil, iha rampa permanente no mós provizoriu.

“”Rampa provizoriu ne'e simples, ida ne'ebé bele halo atu asegura de'it iha momentu eleisaun, importante STAE kordena ho instituisaun relevante no parte sira ne'ebé tau matan ba EhD,” katak nia.

Nune'e mos, 

Reprezentante Ema ho Defisiénsia Matan, Vitorina Sarmentu Savio, hatete, durante ne’ebé nia asesu ba iha sentru  votasaun atu ezerse ninia diretu votu, nia senti la diak, no labele vota rasik, tanba ema ida ne’ebé akompaña sira mak sei vota tuir saida mak sira hakarak.

“Maibé ida ne’e tuir ha’u, ha’u senti nia la vota tuir saida mka ha’u nia hakarak, tanba ha’u la haree. Maske ha’u dehan si A maibé nia ba tu fali si B. Na realidade iha tinan kotuk liu ba, ha’u tuir votasaun ha’u haruka ema ne’ebé akompaña ha’u dehan vota ida ne’e, entaun sai ba liur, sira seluk dehan hanesan ne’e “o foin vota ida ne’e karik, ha’u dehan sim, maibé sira dehan labele hanesan ne’e tenki vota ida ne’e.  Entaun ida ne’e ba ha’u senti ladun diak,”dehan nia.

Tuir nia, baibain dehan katak vota ne’e segredu, maibé ba ema ho defisiénsia liliu defisiénsia matan senti vota ne’e la segredu, tanba sira nia vota ema hotu hatene.

“Ami hakarak koalia ba na’in ulun sira katak, iha votasaun ne’ebé tuir mai, prepara mós bulletin votus ne’e ho letra braille, atu nune’e ami ho defisiénsia matan bele vota rasik, tanba ita hatene katak vota ne’e segredu no ami mós hakarak vota ho segredu,”tenik nia.

Nune’e mós nia husu atu iha fatin votasaun sira enkaixa mós EhD sira, tanba ema ho defisiensia mak hatene sira nia maluk defisiensia sira.

 Hatan ba kestaun ne'e, Xefi Departamentu Edukasaun Eleitorál no Formasaun STAE, Karceres Ximenes hatete, parte STAE halo ona kordenasaun ho Xefi suku sira liu husi progama peskiza ne'ebé entre ADTL ho STAE konaba númeru difisiensia iha suku, hodi nune'e STAE sira perpara rampa iha Sentru votasaun.

"Atu nune'e iha tempu eleisaun, maluk sira ne'ebé difisiente fíziku uza kadeira roda bele asesu ba sentru votasaun ho diak,”nia esplika.

Xefi haktuir, husi parte STAE hanesan orgaun tékniku ida hodi organiza eleisaun persiza duni dadus difisiensia husi parte relevante sira, atu nune'e bele fasilita STAE halo perparasaun lojístika.

Ho nune’e, STAE garante katak, iha eleisaun parlamentar tinan ida ne’e, ema hotu-hotu, inklui EhD sira sei ezerse sira nia direitu votu ho diak. Tanba, STAE sei prepara template braille no mós letra braille ba ema ho defisiensia matan sira.

Rate this item
(2 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31