Tuir AMP, loloos ne’e karta to’o ona iha meza Parlamentu Nasionál lori uluk ba plenária atu deside la'ós lori ba Tribunál.

Prezidente Bankada Partidu Libertasaun Populár (PLP), Fidélis Magalhães hatete, karta destituisaun to’o ona meza PN loloos ne’e Prezidente PN halo konvokatoriu ho lider bankada sira lori ba plenária hodi deside hafoin kontesta ka lae.

Nia hatutan, prosesu ne’e altamente prosesu polítiku ida, tuir Rejimentu PN ne’e la kabe ba tribunál atu halo desizaun, hodi julga fali prosesu polítika ne'ebé monu ba kompeténsia konstitusionál no rejimentál parlamentu nian.

Nia hatutan, karta ne'ebé lori ba Tribunál Rekursu no keixa ba Tribunál Distritál Dili (TDD) ne'ebé hatama ba tribunál ne’e laiha efeitu jurídiku.

“Iha diferensa interpretasaun iha Parlamentu Nasionál entre deputadu ka bankada, ita lori ba ne'ebé? La'ós tribunál, maibé lori ba plenária”, dehan Fidélis iha Uma Fukun PN, horisehik.

Nia hatutan, kuandu prosesu ne’e to’o iha plenária halo deliberasaun hodi diskute no vota nia rezultadu atu kontesta ka lae, ne’e hafoin ba iha ne'ebá.

Iha fatin hanesan, Presidente Bankada FRETILIN, Francisco Branco hatete, destituisaun ba Prezidente PN ne’e hanesan karta polítika ida ne'ebé laiha baze fundamentál, tanba karta ne’e hakerek (iha kop) dehan bankada AMP, ne’e la loos.

Tuir prosesu normál ne'ebé eziste iha PN, laiha Bankada AMP, so eziste mak bankada opozisaun parlamentár.

Bankada FRETILIN apoiu tomak ba Rezidente PN atu avansa keixa ba Tribunál, tanba haree husi aspetu rua; ida hanesan sidadaun baibain ne'ebé hetan akuzasaun direita ba nia pesoalidade bele lori ba Tribunál bainhira sente hakanek nia privadu.

Hanesan sidadaun maibé asume mós kargu Prezidente PN sai hanesan segundu homen iha Estadu ne’e, labele halo desizaun mesak kuandu iha relevate ho servisu órgaun seluk nian konsidera mós. Tanba ne’e, karta destituisaun ne’e lori ba Tribunál Rekursu atu halo fiskalizasaun abstratu tuir dalan justisa nian.

Antes ne’e, Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres, haruka ona karta destituisaun deputadu bloku Aliansa Maioria Parlamentár (AMP) nian ba Tribunál Rekursu hodi halo fiskalizasaun abstratu. Nune’e, hatama mós akuzasaun husi deputadu sira ne’e hasoru nia.

Aniceto dehan, karta rua ne'ebé hatama, ba Tribunál Rekursu atu halo fiskalizasaun abstratu tuir dala justisa. Nune’e, ida seluk ba Tribunál Distritál Dili (TDD) ba akuzasaun sira ne'ebé deputadu AMP sira halo.

Prezidente PN sente deputadu AMP halo akuzasaun tanba dehan, injustifikavel no inkapasidade ba jestaun no kontrolu administrasaun no mós rekursu umanu.

Tuir Aniceto, ne’e hanesan akuzasaun ne’ebé jenérika tanba la hatudu fundamentu faktuál ka jurídiku ruma.