Horta dehan, iha Sabadu (18/03) no Domingu (19/03), nia simu telefone no SMS husi estudante balun ne’ebé husu osan ba nia atu bele fila ba sira-nia munisipiu hodi tuir votasaun.
Tuir Horta nia observasaun, partisipasaun estudante sira iha eleisaun Prezidensial minimu tanba failansu husi kada eleitór.
“Ha’u la fiar problema ida, tanba labele vota iha fatin ou agora hela daudaun, tenke vota iha fatin ne’ebé uluk rejista, ne’e faila mós ida-idak ninian, tanba STAE loke aktualizasaun dadus, entaun se ita-boot sira uluk halo rejistu iha Oekusse, tanba estuda iha Dili, tanba sa mak la halo atualizasaun iha Dili?. Se uluk, iha fulan neen (6) liu ba, ita hela iha Baukau maibé agora daudaun hela iha Dili, nusa mak la halo atualizasaun?,” dehan Horta ba jornalista sira iha Hotel Timor, horisehik.
Maske nune’e, nia dehan, Sekretariadu Tekniku Administrasaun Eleitoral (STAE) mós tenke fahe informasaun nune’e hot-hotu hatene kona-ba oinsa atu halo atualizasaun.
“Labele to’o eleisaun tama ona mak hot-hotu komesa nervozu, hirus, balun kontakta ha’u, favor pai fó $20, ha’u tenke ba Oekusse. Pai, fó $20 ha’u ba Baukau. Nusa fulan tolu liu ba la halo atualizasaun?, derrepente iha loron Sabadu ho Domingu mak sira kontakta no SMS, favor fó $20 dollar. Portantu, ne’e faila mós ida-idak ninian. Entaun, ha’u haree porsentajen votasaun tuun loos,” katak Horta
Horta konsidera porsentajen votantes tuun tanba mós laiha edukasaun sivika no mobilizasaun atu povu bele ba vota.
Husi esperensia ne’e, Horta husu ba STAE no Partidu Politiku sira atu halo edukasaun sivika maka’as liu tan, liliu atu hasoru eleisaun parlamentar iha fulan Jullu tinan ne’e.
Iha fatin hanesan, Xefe Observadór Uniaun Europeia Misaun Eleisaun iha Timor-Leste, Izaskun Bilbao hatete, Komisaun Nasionál Eleisaun (CNE) no STAE tenke demostra kompetensia nesesariu hodi organiza eleisaun sira administra ho di’ak, atu nune’e laiha restrisaun oioin ba direitu atu vota no iha aseitasaun ba inkluizividade no konfiabilidade ba rejistu votante nian.
Izaskun hein katak, formasaun ba pesoal sira iha sentru votasaun no atensimentu ne’ebé ladun di’ak iha programa edukasaun sivika sei bele halo di’ak liu iha futuru.
