Vise-Ministru MKI, Jacinto Barros Gusmão hatete, sira halo inspesaun regulár hodi haree folin nesesidade báziku iha Timor Leste, nune’e bele kontrola presu sasán iha merkadu.
“Realidade ami nia inspesaun ne’e hetan foos iha fatin balun nia presu mantein no presu balun sa’e”, dehan nia, iha nia servisu fatin, Fomentu-Mandarín, horisehik.
Nia hatutan, haree ba situasaun ne’ebé akontese iha rai laran, sasán iha armazein stock nakonu, inklui mini merkadu sira-nia sasán iha, maibé foos folin sa'e uitoan. Hanesan Dili laran, foos loloos sa’e de'it $0.25, fatin balun sa’e to’o $0.50.
Jacinto dehan, ne’e presiza regula didi’ak tanbasá mak sasán folin hirak sa'e. Sasán iha área rurál sa'e sei bele komprende, maibé iha Dili laran sosa husi armazein la’o la dook, folin foos aumenta to’o $0.50.
“Iha Dili sa’e tiha ona hanesan ne’e, satan iha foho sira. Ne’e duni ita tenke regula tanba iha ita nia dekretu lei kona-ba presu justu no oinsá mós atu proteje ita nia konsumidór sira”, tenik nia.
Nia esplika, Governu hakarak garante sasán folin iha merkadu Timor laran tomak tuir padraun ne’ebé determina ona, nune’e povu kbiit laek bele asesu.
Vise-Ministru informa, atividade inspesaun kontrola presu nesesidade báziku la'ós de’it iha Dili, maibé semana ida nia laran sei tun direta ba munisípiu hotu hodi haree sé mak hasae presu tuir nia gostu sei hetan sansaun.
Iha fatin seluk, na’in Manajer Timor food, Jhong Fuyung hatete, foos ne’e sira la hasa’e folin makas, maibé aumenta $0.25 tuir presu internasionál nian.
“Ami nia foos fa’an presu normál. Iha fulan Janeiru ne’e mak ami foin hasa’e tanba foos stock mamuk, ne’ebé ami hasa’e kada saka aumenta fali $0.25,” tenik nia.
Tuir observasaun diáriu ne’e iha terrenu, foos ne’ebé iha loja Alfa Dili Audian nia presu diferente ho loja hirak seluk. Loja ne’e fa’an foos kilograma 20 ho presu $10, kilograma 25 presu U$12, kilograma 30 presu $14.50.
Entretantu, iha armazein Timor Food verifika katak foos kilograma 20 ho presu $9.75, kilograma 25 presu $11.75, kilograma 30 presu 14. Maski nune’e, iha mini merkadu balun iha área Tasi-Tolu fa’an presu diferente tebes, kada foos saka sira aumenta tanba presu $0.50.