Bloku AMP konsidera atitude ne’ebé Prezidente Parlamentu Nasionál (PN), Longuinhos Guterres, hatudu nu’udar ‘trik’ ida atu dada tempu ba eleisaun antesipada.
“Aktu ne'ebé Prezidente Parlamentu hatudu daudaun ne’e kontribui ba dada tempu, hodi nune’e bele atinje objetivu polítiku partidu FRETILIN nian hodi kria krize institusionál nu’udar razaun ba Prezidente Repúblika hodi disolve Parlamentu Nasionál no deklara eleisaun antesipada”, dehan Prezidente Bankada Partidu Libertasaun Populár (PLP), Fidélis Magalhães, iha Uma Fukun PN, horisehik.
Eis Xefe Kaza Sivíl Prezidensiál Repúblika ne’e hateten, laiha dalan atu Prezidente Repúblika foti desizaun disolve Parlamentu Nasionál hodi deklara ba eleisaun antesipada tanba laiha aranjamentu konstitusionál no laiha krize polítika ne'ebé akontese iha Uma Fukun.
Tuir nia, iha PN so iha de'it Prezidente PN mak laiha vontade no sempre sees husi responsabilidade konstitusionál, maibé husi deputadu 64 ne'ebé hili sai portavós ne’e sei iha vontade atu hala’o servisu, tanba ne’e laiha krize polítika.
“Laiha razaun ita atu disolve Parlamentu Nasionál ida ne’e se bainhira seidauk akontese krize institusionál”, dehan Fidélis.
Nia dehan, PN mak sai xave ba formasaun governu. Tanba ne’e, polítika iha Timor kona-ba formasaun governu depende hotu ba kompozisaun membru parlamentu nasionál.
Tanba ne’e, AMP sai hanesan natureza ba formasaun governu iha Timor, tanba maioria mak bele konsentra no garantia sustentabilidade polítika iha parlamentu hodi hahoris governu ne'ebé bele dura.
Ne’e duni, Xefe Estadu atu halo desizaun tenke halo konsultasaun ho partidu polítiku no Konsellu Estadu tuir konstituisaun haruka. Tanba ne’e, AMP mós espera katak prosesu hotu tenke halo tuir konstituisaun bainhira la halo tuir hanesan nasaun ida laiha ona regra atu moris tuir hodi dezenvolve nasaun.
Hataan ba ne’e, Prezidente Bankada FRETILIN, Francisco Miranda Branco, hatete atu tama ona ba fulan neen povu no nasaun ne’e kontinua iha inserteza polítika nia laran, iha regra konstitusionál fó dalan atu Prezidente Repúblika deklara sai hodi hakat ba eleisaun antesipada.
Nasaun ne’e presiza osan hodi dezenvolve povu nia moris, maibé iha ona fulan neen governu ne’e laiha osan. Ne’e hanesan rekizitu ida ba PR atu pronunsia sai nia desizaun.
“Buat hotu governu prepara ona maibé laiha konfiansa husi opozisaun tenke fó fila ba povu atu deside”, dehan Branco.
Iha ona dalan atu disolve PN hodi hakat ba eleisaun antesipada tanba fulan haat ona, maibé komisaun espesializada la funsiona. Tanba, Xefe Estadu kaer ida ne’e sai hanesan baze legál hodi pronunsia.
