Iha Tersa (13/08) ekipa Tranzisaun aprezenta ona sira-nia rezultadu avaliasaun ba PM Taur Matan Ruak. Bainhira jornalista sira hakarak husu kona-ba rezultadu serbisu ekipa ne’e, lider ekipa Helder Lopes dudu fila fali membru Ekipa Avaliador António Freitas hodi hato’o deklarasaun.
Ba rezultadu serbisu Ekipa Tranzisaun, Primeiru Ministru Taur Matan Ruak hatete, nia parte simu ona rezultadu avaliasaun ne’ebé ekipa ne’e halo durante loron 10 nia laran iha RAEOA.
“Rezultadu la’o di’ak hotu, hein alterasaun Lei ZEESM ne’ebé seidauk promulga husi Prezidente Repúblika hodi nomeia figura ida hodi ba lidera ZEESM,” deklara PM Taur hafoin enkontru ho Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lu Olo iha palasiu prezidensial, Bairo-pite, Kinta (15/08).
Kona-ba iha avaliasaun ne’e ekipa saida de’it mak Ekipa Tranzisaun identifika, PM Taur dehan, hein de’it medida ne’ebé governu sei foti hafoin PR promulga alterasaun Lei ZEESM.
“Lei seidauk promulga no hein de’it medida saida mak depois ami foti ita-boot sira (jornalista) sei hatene,” dehan Taur.
“Ha’u hakarak hatete pontu situasaun balun liga ba administrasaun, infra-estrutura, finansas, saúde, durante mandatu tinan haat mak informa iha relatóriu,” dehan membru ekipa ne’e iha palasiu Governu.
Molok ne’e, Eis Prezidente Autoridade Rejiaun Administrativa Espesial Oekusse Ambeno (RAEOA) Mari Alkatiri kontinua kestiona prezensa Ekipa Tranzisaun ne’ebé lidera husi Helder Lopes.
Alkatiri hatete, prezensa Ekipa Tranzisaun iha RAEOA ho intensaun atu halo auditoria ne’ebé loloos saida nu’udar serbisu ka knar husi Kamara Kontas no Inspetór Jeral Republika.
“Atu halo auditoria ne’e tenke husu ba iha Kamara Kontas no Ispetór Jeral mak bele ba halo auditoria, laos ba halo auditoria hodi fali ema ida ne’ebé mak Prezidente Repúblika rasik la fó pose ba nia tanba iha problemas, nia mak atu ba halo fali auditoria iha Oekusse, ne’e la loos,” deklara Alkatiri iha Komite Sentral FRETILIN, Komoro, Kinta (08/08).
Alkatiri dehan, iha karta ne’ebé nia simu molok nia mandatu remata, la hakerek katak ekipa ne’ebé sei ba Oekusse ne’e nu’udar ekipa Tranzisaun. Karta ne’e hatete de’it katak ekipa ida sei ba hodi halo avaliasaun.
“Sira ba foti fali sira-nia aan hanesan fali ekipa tranzisaun ba saida, tanba ne’e sira atu ba mate ka moris, tanba makina funsiona hela, maibé makina hotu-hotu iha Kapital Dili ne’e mak la funsiona, ekonomia bele dehan la la’o”.
Tuir Alkatiri, loloos Primeiru Ministru Taur Matan Ruak preokupa ho governu sentral atu funsiona uluk la’os preokupa fali ho buat ne’ebé funsiona hela ho di’ak.
Eis PM ne’e dehan, ekipa ne’e mós laiha baze legal tanba daudauk ne’e lei ne’ebé vigora hela mak lei númeru 3/2014.
Nia afirma, governu nia knar la’os atu halo auditoria, maibé atu haree de’it sasan sira ne’e konstitusional, tuir lei ka lae. “Ida ne’e mak governu nia tutela, laos ita hatene hotu kontas, tanba kontas ne’e ita iha konfiansa ba malu, tanba ita simu ona relatoriu, (se) ita la fiar iha relatoriu ne’e la’os ita mak atu halo audotoria”.
Tanba, nia hatutan, serbisu atu halo auditoria ne’e Kamara Kontas no IJE nian.
