Ekonomia ne’ebé marka pasu ona orsamentu mós xumba tan iha Parlamentu Nasionál (PN), ne’e situasaun ekonomia sai pior liután. Tanba antes ne’e, husi ekonomista sira aprezenta dadus katak ekonomia rai-laran tuun to’o 1.9%, maibé ohin loron tama tan ho pandemia Covid-19 kala tuun liután.

Covid-19 ne’e sai obstakulu boot la’ós ba ekonomia Timor de’it maibé ba mós nasaun sira seluk iha mundu. Tanba ne’e, governu presiza hanoin ona oinsá atu viabiliza fali ekonomia rai-laran liuhusi orsamentu estadu atu fó biban ba setór privadu sira sobre vive fali osan hirak ne’e.

“Karik Covid-19 ne’e la’o to’o tinan haat ka lima ita sei mate hamlaha, tanba ita nia produsaun rai-laran laiha, tanba ne’e presiza investe iha setór agrikultura,” dehan nia, iha knaar fatin, Komoro, horisehik.

Óscar dehan, iha Timor oras ne’e seidauk iha indústria, tanba ne’e presiza produs ai-han hanesan hare, batar, koto no seluk tan, nune’e garantia merkadu iha rai-laran.

Oras ne’e setór privadu balun hahú investe daudaun ona iha setór agrikultura, maibé sira la’o mesak ne’e labele. Governu tenke suporta sira liuhusi kréditu ho funan ne’ebé ki'ik atu sira bele konsentra hodi dezenvolve setór agrikultura.

Bainhira governu la fó kréditu ba povu agrikultór no setór privadu sira, ne’e difisil atu dezenvolve ekonomia rai-laran, tanba ne’e husu nafatin apoia governu nian.

Uluk iha tempu Indonézia nia tempu populasaun iha rai-laran konsumu de’it produsaun iha rai-laran, tanba governu fó prioridade ba setór agrikultura.

Ba situasaun agora ministériu agrikultura tenke hanoin kle'an atu haree tanba knaar ne’e todan, maibé tenke iha planu atu ativa fila-fali agrikultura.

Entretantu, nia mós husu governu halo ona revizaun ba lei kréditu ho funan ne’ebé ki'ik ne’e hanoin vantajen boot ba setór privadu sira bele brani halo investimentu atu atividade ki'ik sira bele la’o di’ak fali ne’e hanesan úniku dalan.