OR PN Prioridade ba Nesesidade Tolu Featured

By Mariano Mendonca Agostu 01, 2023 2667
Sekretáriu Jerál Parlamentu Nasionál, Edgar Sequeira Martins. Foto:Media PN. Sekretáriu Jerál Parlamentu Nasionál, Edgar Sequeira Martins. Foto:Media PN.

DILI: Relasiona ho aprezentasaun Orsamentu Retifikativu (OR) iha Parlamentu Nasionál (PN), Governu dasia ne’ebé lidera husi Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmao  sei tau prioridade ba nesesidade tolu (3).

Sekretáriu Jerál Parlamentu Nasionál, Edgar Sequeira Martins hatete, tuir kalendariu ne'ebé mak Ministeriu Finansas fó Parlamentu Nasionál ninia mai atu aprezenta ba iha Komité Revizaun Orsamentu kona-ba Planu Ordenamentu Retifikativu nian.

"Ita mai aprezenta ba komité revizaun orsamentu katak, iha fulan Augostu ba oin to'o Dezembru, Parlamentu Nasionál iha tan nesessidades de gastus ba item tolu (3) ne'ebé Parlamentu Nasionál idenfika," dehan Edgar Sequeira Martins hafoin aprezenta relatoriu orsamentu jerál estadu 2023 ba Komité Revizaun Orsamentu Retifikativu iha Ministeriu Finansas, (31/07).

Nia dehan, PN idenfika nomeadamente ba bu'at tolu ne'e mak manutensaun edifisiu, ida seluk Pessoal apoiu tekniku ba deputadu sira no mós presiza tan orsamentu ba apoiu komisaun espesializadu iha Parlamentu.

"Husi ita nia identifikasaun nesessidades sira ne'e ita presiza tan orsamentu serka de 700 mill dollar, maibé Parlamentu Nasionál mós halo ninia análiza ba nia orsamentu ne'ebé maka iha ita haree katak ita bele halo ezersisiu internu iha orsamentu Parlamentu nasionál nian tanba ne'e ita la husu orsamentu foun maibé ita informa de'it ba komité revizaun katak ita sei ita sei halo ezersisiu interna," nia salienta.

Nia afirma, tanba ne'e mak PN sei halo ezersisiu interna ho orsamentu ne'ebé mak sei iha ona PN hodi kobre nesessidades foun tolu ne'ebé mak temi dadauk ne'e, tan ne'e duni la iha aumentu ba Orsamentu.

"Orsamentu antes ita iha U$ 16 miloens ba iha orsamentu jerál estadu 2023 nian ne'e ita ezekuta ona kuaze metade U$ 7 milioens itál, ita sei iha 8 miloens entaun ita sei halo ezersisiu Internu iha Parlamentu Nasionál Parlamentu nian," nia akresenta.

Nia fundamenta, ne'ebé la husu Adidisional, ne'ebé komité revizaun orsamentu ho Primeiru Ministru apresia planu no mós proposta ezersisiu ne'ebé mak Parlamentu sei halo, depois mak sei informa fali mai iha komité revizaun orsamentu mai iha Ministeriu Finansas sira bele kompila ne'ebé la iha buat foun.

Tan ne'e mak hanesan ohin dehan iha nesessidades foun tan 700 mill maibé Parlamentu hakarak halo de'it ezersisiu ba Orsamentu ne'ebé alokadu ona sei la husu tan.

Molok loron hirak ne'e, Vise Ministru Finansas Helder Lopes hatete, komité revizaun Orsamentu ba Orsamentu retifikativu ne'ebé ke Governu ne'e halo, KRO nia serbisu ne'e halo durante loron hirak nia laran fó hatene ona notifikasaun ka Informasaun ba liña Ministeriais sira hotu no Instituisaun Públiku sira atu mai hodi enkontru ho KRO atu aprezenta orsamentu no depois husi neeba mak komité halo desizaun para orsamentu retifikativu ninia tetu finan ne'e hira no mós atu aloka ba saida-saida.

KRO ne'e rasik prezide husi Primeiru Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmao no depois ninia membru sira maka vise PM na'in rua, Ministra Finansas, no mós Ministeriu Planu Estratéjiku ho Ministeriu Obras Públiku.

"Bainhira KRO ne'e hotu tiha iha Segunda pelumenus ita bele iha ona dadus Preleminariu sobre tetu hira mak ita iha Orsamentu retifikativu hodi submete ba Parlamentu Nasionál," dehan nia hafoin reuniaun komité revizaun Orsamentu retifikativu iha Ministeriu Finansas, Sesta (28/07).

Objetivu fundamental husi halo KRO ne'e mak hanesan fó oportunidade ba liña Ministeriais sira no Instituisaun públiku sira ne'ebé hetan konvite atu sira aprezenta sira nia Estadu ka sira nia estatus ezekusaun Orsamentu no mós to'o ohin loron, hafoin planu ba oin liu-liu iha fulan lima ne'e halo nusa to'o Dezembru osan hira mak presiza.

Ministeriu Finansas mós foti dadus husi sistema atu hatudu mós iha KRO ne'e hodi hatudu ba liña Ministeriu sira no mós atu fasilita diskusaun komité liu-liu sobre ezekusaun nian, tanba dala barak liña Ministeriu sira mai aprezenta nia proposta orsamentu balu dala ruma halo pedidu atu husu tan osan.

"Maibé ita tenke haree kbiit sira nia kapasidade atu uza osan ne'e, tanba teknikamente ita iha fulan lima de'it orsamentu retifikativu, tanba ne'e mak importante tebtebes atu hatene ita nia kbiit no mós saldo ne'ebé ke iha seidauk ezekuta ne'e fulan lima oin mai ne'e ita atu gasta ba saida-saida," nia dehan.

Purenkuantu ezersisiu ne'e ninia intensaun mak atu hatun tetu orsamentu, agora dadaun ne'e Orsamentu Jerál Estadu 2023 ninia totál ne'e U$ 2.1 biloens ho ninia ezekusaun to'o iha semana kotuk ne'e se la sala sei menus husi 600 milioens.

"Tuir ami nia hanoin katak saldo ne'e sei boot tebtebes se karik ita kontinua mantein I$ 2.1 biloens dollar Amérikanu, tanba ne'e mak liu husi ezersisiu komité revizaun Orsamentu ida ne'e ita mai ho hanoin atu redus tetu orsamentu ida ne'e tuir ita nia kbiit atu ezekuta," nia akresenta.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV

Tuir ami iha Twitter

Kalendariu Notisia

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31